" Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ανακοίνωσαν ότι έχουν εκταμιευθεί 3,66 δισ. ευρώ από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού για τη στήριξη 34 έργων που σχετίζονται με την ενέργεια σε εννέα κράτη μέλη της ΕΕ.
Οι επενδύσεις αυτές θα στηρίξουν τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων στην ΕΕ. Θα μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας και των μεταφορών και θα βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση. Τα έργα θα βοηθήσουν τα δικαιούχα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους τους για το κλίμα και την ενέργεια. Θα ενισχύσουν επίσης τη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στηρίζοντας σύγχρονες, αποδοτικές και ανθεκτικές ενεργειακές υποδομές, προωθώντας την καινοτομία και συμβάλλοντας στη μείωση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων της ΕΕ.
Χρηματοδοτούμενη από έσοδα από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ), πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκταμίευση από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα η συνολική εκταμιευθείσα χρηματοδότηση να ανέρχεται σε 19,1 δισ. ευρώ από τον Ιανουάριο του 2021. Οι δικαιούχοι της σημερινής εκταμίευσης είναι η Κροατία (170 εκατ. ευρώ), η Τσεχία (1,05 δισ. ευρώ), η Ελλάδα (113,6 εκατ. ευρώ), η Ουγγαρία (181,3 εκατ. ευρώ), η Λετονία (40 εκατ. ευρώ), η Λιθουανία (37 εκατ. ευρώ), η Πολωνία (1,33 δισ. ευρώ), η Ρουμανία (712,3 εκατ. ευρώ) και η Σλοβενία (19,7 εκατ. ευρώ). Ο γύρος αυτός περιλαμβάνει τις πρώτες επενδύσεις στην Ελλάδα, η οποία κατέστη δικαιούχος του Ταμείου Εκσυγχρονισμού τον Ιανουάριο του 2024.
Τα 34 υποστηριζόμενα έργα επικεντρώνονται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τη χρήση και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων και την ενεργειακή απόδοση.
Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:
-
στήριξη της παραγωγής και χρήσης θερμότητας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης στα συστήματα θέρμανσης και ψύξης στην Κροατία·
-
Επενδύσεις σε δυναμικότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Τσεχία·
-
αντικατάσταση αστικών ντιζελοκίνητων λεωφορείων με νέα αστικά ηλεκτρικά λεωφορεία στην Ελλάδα·
-
βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων στην Ουγγαρία·
-
αύξηση της δυναμικότητας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας στη Λετονία·
-
επενδύσεις σε μεγάλης κλίμακας ικανότητες αποθήκευσης ενέργειας στη Λιθουανία·
-
ανάπτυξη προγράμματος σαφούς αέρα για τη στήριξη βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης και αντικαταστάσεων πηγών θερμότητας σε μονοκατοικίες στην Πολωνία·
-
αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στις εγκαταστάσεις του ΣΕΔΕ της ΕΕ στη Ρουμανία·
-
εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη του δικτύου μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας για τη διευκόλυνση της ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Σλοβενία.
Ιστορικό
Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, το οποίο χρηματοδοτείται από έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ, αποσκοπεί στη στήριξη 13 χωρών της ΕΕ με χαμηλότερο εισόδημα (με κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν κάτω από το 75 % του μέσου όρου της Ένωσης κατά τα έτη 2016 έως 2018) κατά τη μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα. Τα δικαιούχα κράτη μέλη είναι η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία, καθώς και η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία, οι οποίες κατέστησαν επιλέξιμες για στήριξη από τον Ιανουάριο του 2024, στο πλαίσιο της αναθεωρημένης οδηγίας για το ΣΕΔΕ της ΕΕ.
Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού στηρίζει επενδύσεις στην παραγωγή και τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, την ενεργειακή απόδοση, την αποθήκευση ενέργειας, τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της τηλεθέρμανσης, των αγωγών και των δικτύων, και τη δίκαιη μετάβαση σε περιφέρειες που εξαρτώνται από τον άνθρακα. Το Ταμείο συμπληρώνει άλλα μέσα της ΕΕ, όπως η πολιτική συνοχής, ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Κινητοποιεί σημαντικούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τις επιλέξιμες χώρες να στηρίξουν επενδύσεις σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU και τη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %. Λειτουργεί υπό την ευθύνη των δικαιούχων χωρών σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Οι επόμενες προθεσμίες για την υποβολή επενδυτικών προτάσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ για στήριξη από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού είναι η 12η Αυγούστου 2025 για προτάσεις χωρίς προτεραιότητα και η 9η Σεπτεμβρίου 2025 για προτάσεις προτεραιότητας. Οι επενδύσεις προτεραιότητας επικεντρώνονται στον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ενέργεια, τη βιομηχανία και τις μεταφορές και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης που απαριθμούνται στην οδηγία για το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Όλες οι άλλες επενδύσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις για το Ταμείο Εκσυγχρονισμού θεωρούνται επενδύσεις μη προτεραιότητας που υπόκεινται σε πρόσθετο έλεγχο.
