Σήμερα, στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Henna Virkkunen παρουσίασε τη νέα παρέμβαση της Επιτροπής και του HRVP για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας των υποβρυχίων καλωδίων. Η κοινή ανακοίνωση εισάγει μια σειρά μέτρων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κρίσιμων ενεργειακών υποδομών, που αφορούν την πρόληψη, τον εντοπισμό, την απόκριση, την ανάκτηση και την αποτροπή.

Όπως τονίζεται, τα υποθαλάσσια καλώδια συνδέουν πολλά κράτη μέλη μεταξύ τους, νησιά με την ηπειρωτική Ευρώπη και την ΕΕ με τον υπόλοιπο κόσμο, μεταφέροντας το 99% της διηπειρωτικής κίνησης στο Διαδίκτυο. Τα υποθαλάσσια καλώδια ηλεκτρικής ενέργειας διευκολύνουν την ενοποίηση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας των κρατών μελών, ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού τους και παρέχουν υπεράκτια ανανεώσιμη ενέργεια στην ηπειρωτική χώρα. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες, τα περιστατικά σε υποβρύχια καλώδια κινδύνευσαν να προκαλέσουν σοβαρές διακοπές σε βασικές λειτουργίες και υπηρεσίες στην ΕΕ, επηρεάζοντας την καθημερινή ζωή των πολιτών. Αυτή η πρωτοβουλία ανταποκρίνεται άμεσα σε αυτές τις απειλές.

Η κοινή ανακοίνωση έχει σχεδιαστεί για να υποστηρίξει όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, στα οποία σημειώθηκε σημαντική αύξηση των περιστατικών.

Τα βασικά μέτρα περιλαμβάνουν:

1. Πρόληψη : Ενίσχυση των απαιτήσεων ασφαλείας και των αξιολογήσεων κινδύνου για τα υποβρύχια καλώδια, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στη χρηματοδότηση για την ανάπτυξη νέων και έξυπνων καλωδίων, επιτρέποντας αυξημένη ανθεκτικότητα.

2. Ανίχνευση : Ενίσχυση των δυνατοτήτων παρακολούθησης απειλών ανά θαλάσσια λεκάνη, όπως η Μεσόγειος ή η Βαλτική Θάλασσα, για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας της κατάστασης. Αυτό θα επιτρέψει έγκαιρες ειδοποιήσεις και πιο αποτελεσματικές απαντήσεις.

3. Ανταπόκριση και ανάκτηση : Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του πλαισίου κρίσεων σε επίπεδο ΕΕ για ταχεία δράση σε συμβάντα που επηρεάζουν τα υποβρύχια καλώδια και για αύξηση της ικανότητας επισκευής για τη διασφάλιση της ταχείας επισκευής των κατεστραμμένων καλωδίων.

4. Αποτροπή : Επιβολή κυρώσεων και διπλωματικών μέτρων εναντίον εχθρικών παραγόντων και του «σκιώδους στόλου», με πλήρη χρήση της υβριδικής εργαλειοθήκης για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών. Αυτό περιλαμβάνει επίσης την προώθηση της «καλωδιακής διπλωματίας» με παγκόσμιους εταίρους.

Αυτές οι στρατηγικές δράσεις συμπληρώνουν τις συνεχιζόμενες εργασίες της ομάδας εμπειρογνωμόνων υποβρυχίων καλωδιακών υποδομών, που αποτελείται από τα κράτη μέλη και τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA). Οι δράσεις είναι συμπληρωματικές των υφιστάμενων δραστηριοτήτων του ΝΑΤΟ και υποστηρίζουν εθνικές και περιφερειακές προσπάθειες, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Ευρώπης να προστατεύει κρίσιμης σημασίας υποθαλάσσια υποδομή, η οποία είναι απαραίτητη για τις παγκόσμιες επικοινωνίες και την ενεργειακή ασφάλεια.

Επόμενα Βήματα

Η Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος θα αναπτύξουν σταδιακά συγκεκριμένες δράσεις το 2025 και το 2026 μαζί με τα κράτη μέλη και τον οργανισμό της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, ENISA. Μέχρι το τέλος του 2025 αναμένεται να παρουσιάσουν, μεταξύ άλλων δράσεων, τη χαρτογράφηση των υφιστάμενων και προγραμματισμένων υποθαλάσσιων καλωδιακών υποδομών, μια Συντονισμένη Εκτίμηση Κινδύνου για τα υποβρύχια καλώδια, μια Εργαλειοθήκη Ασφαλείας Καλωδίων με μέτρα μετριασμού και έναν κατάλογο προτεραιότητας Καλωδιακών Έργων Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος.

Η ασφάλεια της υποδομής ζωτικής σημασίας της ΕΕ θα αποτελέσει επίσης σημαντικό στοιχείο της επερχόμενης στρατηγικής εσωτερικής ασφάλειας. Περαιτέρω εργασίες θα βασιστούν επίσης στην έκθεση Niinistö σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της μη στρατιωτικής και αμυντικής ετοιμότητας και ετοιμότητας της Ευρώπης.