Τα κρίσιμα μεγάλα έργα αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων στην Ανατολική Αττική, τα οποία περιλαμβάνονται και στον κατάλογο εμβληματικών έργων της χώρας για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο, εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ 2014-2020 με τις δύο σχετικές αποφάσεις που υπέγραψε η Περιφερειάρχης Αττικής Ρένα Δούρου.

Τα έργα αυτά διήνυσαν τουλάχιστον δύο δεκαετίες μελετητικής ωρίμανσης, αδειοδότησης, κοινωνικών αντιδράσεων και προστριβών μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων αλλά και συχνά υπήρξαν θύματα αδράνειας και έλλειψης πολιτικής βούλησης και συντονισμού ενεργειών.

Εν τω μεταξύ, το περιβάλλον, τα υπόγεια ύδατα, τα κολυμβητικά ύδατα στην ευρύτερη περιοχή υφίσταντο συνεχή επιβάρυνση και υποβάθμιση σε βάρος των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και της βιώσιμης ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής.

Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση των έργων και δίνεται, επιτέλους, η εκκίνηση στην υλοποίησή τους. Αυτή η εκκίνηση αποτελεί το προϊόν της επίσπευσης και της συνεχούς προσπάθειας για την τελική επίλυση όλων των προβλημάτων και εκκρεμοτήτων, την εξασφάλιση της κοινωνικής συναίνεσης, την τελική φάση μελετητικής ωρίμανσης και περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και τη συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ε.Ε.

Αναλυτικότερα, τα δύο έργα τα οποία εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ 2014-2020 είναι:

1. Συλλογή, επεξεργασία αστικών λυμάτων Δήμων Ραφήνας – Πικερμίου και Σπάτων – Αρτέμιδος και Επαναχρησιμοποίηση – Διάθεση επεξεργασμένων εκροών, με κωδικό ΟΠΣ 5038731 και με επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 214.607.043,64 ευρώ. Συνοπτικά το αντικείμενο περιλαμβάνει δίκτυο συλλογής ακαθάρτων περίπου 430 χλμ, 23 αντλιοστάσια μεταφοράς λυμάτων, 1 Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) δυναμικότητας 135.000 κατοίκων με το Κτίριο Διοίκησης και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης και τον αγωγό διάθεσης των επεξεργασμένων εκροών (χερσαίο και υποθαλάσσιο τμήμα).

2. Συλλογή, επεξεργασία αστικών λυμάτων Δήμου Μαραθώνα και Επαναχρησιμοποίηση – Διάθεση επεξεργασμένων εκροών, με κωδικό ΟΠΣ 5039507 και με επιλέξιμη δημόσια δαπάνη 101.695.921,72 ευρώ. Συνοπτικά το αντικείμενο περιλαμβάνει δίκτυο συλλογής ακαθάρτων περίπου 188 χλμ, 15 αντλιοστάσια μεταφοράς, 1 ΚΕΛ δυναμικότητας 51.400 κατοίκων και τον αγωγό διάθεσης των επεξεργασμένων εκροών (χερσαίο και υποθαλάσσιο τμήμα).

Στρατηγικός σχεδιασμός για την εξασφάλιση βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης

Και στα δύο ανωτέρω έργα εφαρμόσθηκαν οι πλέον πρόσφατες πρακτικές, τάσεις και τεχνολογίες επεξεργασίας λυμάτων. Ιδιαίτερα να επισημανθεί η δυνατότητα που παρέχεται για τριτοβάθμιου επιπέδου επεξεργασία στα λύματα σε πλήρη συμμόρφωση με την Εθνική Νομοθεσία για την επωφελή επαναχρησιμοποίηση των εκροών και τη δυναμική που αναπτύσσεται πλέον για την ανακούφιση και επαναπλήρωση των υδατικών αποθεμάτων της ευρύτερης περιοχής. Όλα αυτά στη βάση ενός στρατηγικού σχεδιασμού και με αποκλειστικό γνώμονα την εξασφάλιση βιώσιμων συνθηκών διαβίωσης και ανάπτυξης για τον πληθυσμό της περιοχής.

Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι λόγω του χρονίζοντος – μείζονος προβλήματος της μη συμμόρφωσης των περιοχών αυτών με την ενωσιακή νομοθεσία όσον αφορά την αποχέτευση και επεξεργασία λυμάτων, στις περιοχές Ραφήνας, Αρτέμιδας και Νέας Μάκρης (που περιλαμβάνονται στα δύο ως άνω μεγάλα έργα), έχουν επιβληθεί σημαντικά πρόστιμα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τα οποία συνεχίζουν να επιβάλλονται στη χώρα μας και θα επιβάλλονται έως τη λειτουργία του συνόλου των απαιτούμενων έργων.

Ειδικότερα για τους κατοίκους (ως ισοδύναμο πληθυσμό – ι.π.) των παραπάνω περιοχών που θα εξυπηρετηθούν από τα εν λόγω έργα, δηλαδή για 18.000 ι.π. της Ραφήνας, 28.000 ι.π. της Αρτέμιδας και 25.000 ι.π. της Νέας Μάκρης, συνολικά 71.000 ι.π., η χώρα μας πληρώνει στην Ε.Ε. πρόστιμο 2.389.660 ευρώ / εξάμηνο το οποίο αντιστοιχεί σε 13.276 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης σύνδεσης των ακινήτων των κατοίκων των περιοχών αυτών με τα προβλεπόμενα έργα αποχέτευσης ακαθάρτων.

Το ποσό αυτό ισοδυναμεί με το 65,65% του συνολικού προστίμου που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιδίκασε στη χώρα μας για τη μη συμμόρφωσή της στα οριζόμενα στην Οδηγία 91/271/ΕΟΚ – Επεξεργασία αστικών λυμάτων.