Σ’ έναν κόσμο γεμάτο ανισότητες, στην υποσαχάρια Αφρική, ζουν περίπου τόσοι άνθρωποι χωρίς ηλεκτρισμό όσοι ζούσαν και την εποχή που ο Thomas Edison άναψε την πρώτη του λάμπα.
Την ώρα που ένα πεζοδρόμιο στο Λονδίνο παράγει ηλεκτρισμό όταν βαδίζουν πάνω του οι πολίτες, καθώς οι περαστικοί μπορούν να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια απλά και μόνο βαδίζοντας πάνω στον 10 τετραγωνικών μέτρων «Πεζόδρομο Pavegen», υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που δεν έχουν στη διάθεσή τους ηλεκτρικό ρεύμα.
Οι περισσότεροι από τους μισούς ζουν στην περιοχή της υποσαχάριας Αφρικής, καθώς η Ευρώπη και η Αμερική διαθέτουν σχεδόν παντού δίκτυο ηλεκτροδότησης, ενώ και η Ασία προχωρά με σταθερά βήματα.
Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, που δημοσιεύτηκε τον Μάιο, δεδομένων των σημερινών τάσεων είναι πολύ πιθανό να μην φτάσει το ρεύμα σε μισό δισεκατομμύριο ανθρώπους στην υποσαχάρια Αφρική έως το 2040. Ακόμα και αυτοί που διαθέτουν ρεύμα στην περιοχή τους δεν είναι εξασφαλισμένοι: Οι διακοπές ρεύματος στην Τανζανία το 2013 ήταν τόσο δεδομένες που κόστισαν στις επιχειρήσεις το 15% των ετήσιων πωλήσεών τους.
Η ηλεκτροδότηση της Αφρικής είναι μια από τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές προκλήσεις παγκοσμίως. Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότεροι νόμιζαν ότι η Αφρική θα αποκτούσε δίκτυο με τον ίδιο τρόπο που απέκτησε και ο υπόλοιπος κόσμος. “Η πεποίθηση ήταν ότι τελικά θα φτιάξουμε εδώ το δίκτυο που έχουν και οι ΗΠΑ”, αναφέρει ο Xavier Helgesen, αμερικανός συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Off-Grid Electric, στον New Yorker. “Οι ΗΠΑ όμως είναι η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο και δεν είχε ούτε αυτή ηλεκτρισμό σε όλη την επικράτεια μέχρι τη δεκαετία του 1940, ενώ ήταν και μια εποχή που ο χαλκός για τα καλώδια ήταν φτηνός, όπως επίσης και η ξυλεία για τις κολώνες, ο άνθρακας κτλ. Τίποτα από αυτά δεν είναι τόσο φτηνό πια, τουλάχιστον όχι εδώ στην Αφρική”, συμπληρώνει ο Xavier Helgesen.
Η χρηματοδότηση, η οποία προέρχεται κυρίως από ιδιώτες επενδυτές από το Silicon Valley ή την Ευρώπη, ρέει χωρίς πρόβλημα, με περισσότερα από 200 εκατομμύρια δολάρια από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών πέρυσι, ενώ ήταν μόλις 19 εκατομμύρια το 2013. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις επεκτείνουν ταχύτατα τις δραστηριότητές τους.
Η ηλεκτροδότηση αποτελεί μια από τις πιο μεγάλες κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις της υποσαχάριας Αφρικής. Λιγότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού της περιοχής έχει πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια, ενώ καταγράφονται περίπου 600.000 θάνατοι κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση των νοικοκυριών που προκύπτει από τη χρήση ρυπογόνων καυσίμων για μαγείρεμα και φωτισμό.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο Bruegel, η επίλυση αυτού του ζητήματος αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάδειξη της οικονομικής δυναμικής που έχει η υποσαχάρια Αφρική. Δεδομένου του μεγέθους της πρόκλησης, μόνο μια συλλογική προσπάθεια που θα περιλαμβάνει χώρες της υποσαχάριας Αφρικής αλλά και διεθνείς οργανισμούς και εταιρείες τόσο δημόσιες όσο και ιδιωτικές, θα οδηγούσε σε μια ενδεχόμενη επίλυση.
Ποσοστό χωρών με πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα.