Ένα ανερχόμενο φαινόμενο στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι η αυξητική τάση στην εγκατάσταση αγροβολταϊκών συστημάτων (agrivoltaic ή APV). Βασικότερος λόγος για τον οποίο καταγράφεται η τάση αυτή είναι το γεγονός ότι τα αγροβολταϊκά συνδυάζουν την αγροτική αξιοποίηση της γης με ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων.
Η αυξανόμενη αντίθεση της κοινής γνώμης για την απώλεια γεωργικών εκτάσεων και φυσικών περιοχών λόγω της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών πάρκων αποτελεί κύριο κίνητρο για την επέκταση των αγροβολταϊκών συστημάτων παγκοσμίως. Η υιοθέτησή τους εξαλείφει την αντιπαλότητα για την εκμετάλλευση της γης, διατηρώντας τις καλλιέργειες για την παραγωγή τροφίμων, ενώ ταυτόχρονα συνεισφέρει στην ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ.
Επιπλέον, τα οικονομικά οφέλη της αυτοπαραγωγής ενέργειας ενός αγροβολταϊκού συστήματος μπορούν να ενθαρρύνουν τους αγρότες να στραφούν σε ανεκμετάλλευτα εδάφη με χαμηλή παραγωγικότητα.
Σημαντικοί παίκτες της αγοράς στην Ευρώπη έχουν αναπτύξει καινοτόμα έργα σε τοποθεσίες στην Ισπανία, τηνΕλλάδακαι την Ιταλία, με εταιρείες που πειραματίζονται με την καλλιέργεια ειδών φυτών κάτω και μεταξύ των panels, χωρίς να αλλάζουν ριζικά τη διάταξη των φωτοβολταϊκών έργων.
Ανάμεσα στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται δυναμικά στο χώρο είναι και η Aquila Capital, η οποία διαχειρίζεται έργα αξίας σχεδόν 15 δισεκατομμυρίων ευρώ για λογαριασμό θεσμικών επενδυτών σε όλο τον κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, η AquilaCleanEnergyEMEA (ο κλάδος ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Aquila Capital στην Ευρώπη), αναπτύσσει, υλοποιεί και εκμεταλλεύεται έργα καθαρής ενέργειας, αξιοποιώντας τις τεχνολογίες της ηλιακής, της αιολικής καθώς και της αποθήκευσης μπαταριών. Επί του παρόντος, η Aquila Clean Energy διαχειρίζεται ένα χαρτοφυλάκιο συνολικής ισχύος άνω των 9,5 GW στην Ευρώπη.
Όπως σημειώνει σε whitepaper η εταιρεία, σε εγκατάσταση αγροβολταϊκών στην Ελλάδα, φωτοβολταϊκές κυψέλες με επικάλυψη νανοδομής που φιλτράρουν τις ανεπιθύμητες υπεριώδεις ακτίνες καλύπτουν εξ ολοκλήρου ένα θερμοκήπιο 1.000 τετραγωνικών μέτρων για έναν αμπελώνα, διασφαλίζοντας την κάλυψη σχεδόν όλων των ενεργειακών αναγκών του, ενώ παράλληλα είναι ουδέτερες ως προς τον άνθρακα.
Ο συνδυασμός της γεωργικής παραγωγής και της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά μπορεί να συμβάλει στην επίλυση του διλήμματος της οικονομίας της γης, (αυξανόμενος ανταγωνισμός για διάφορες χρήσεις της γης), ενώ παράλληλα μπορεί να καλύψει τις μελλοντικές ανάγκες σε ενέργεια και τρόφιμα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα αγροβολταϊκά συστήματα (APV) έχουν τη δυνατότητα να καλύψουν το σύνολο των αναγκών για ηλεκτρική ενέργεια σε λιγότερο από το 1% των καλλιεργούμενων εκτάσεων του πλανήτη.
Συνδυάζοντας την παραγωγή ηλιακής ενέργειας με τη γεωργική παραγωγή, αυτά τα συστήματα προσφέρουν μια σειρά από οφέλη, όπως αυξημένη αποδοτικότητα της γης, βελτιωμένη απόδοση των καλλιεργειών, λιγότερη κατανάλωση νερού, μικρότερη διάβρωση του εδάφους, μεγαλύτερη σκίαση, μεγαλύτερη απόδοση των ηλιακών μονάδων, διαφοροποίηση των εισοδημάτων για τους αγρότες και παροχή καθαρής και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας.
Η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να τροφοδοτείται η λειτουργία μιας γεωργικής εκμετάλλευσης και η πώληση της πλεονάζουσας ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να συμβάλει στην απόκτηση επιπλέον εσόδων από τις γεωργικές επιχειρήσεις. Το οικονομικό όφελος της αυτοπαραγωγής ενέργειας μέσω ενός αγροβολταϊκού συστήματος (APV) μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για τους γεωργούς να επενδύσουν σε γη που παραμένει ανεκμετάλλευτη επί του παρόντος.
Έχουν σημειωθεί αρκετά παραδείγματα επιτυχημένων αγροβολταϊκών συστημάτων (APV) στην Ευρώπη, τα οποία δείχνουν την πιθανή επέκταση και την τεχνική και οικονομική δυνατότητά τους σε πολλές χώρες με διαφορετικό κλίμα και επίπεδα ηλιακής ακτινοβολίας. Στην Ιταλία, οι δυνατότητες για αγροβολταϊκά συστήματα είναι ίσως οι μεγαλύτερες, δεδομένων των υψηλών επιπέδων ηλιακής ακτινοβολίας της χώρας και του σημαντικού γεωργικού τομέα της, γι’ αυτό και η ομάδα ανάπτυξης της AquilaCleanEnergy αναπτύσσει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο αγροβολταϊκών συστημάτων στη χώρα. Η ιταλική κυβέρνηση έχει αφιερώσει 1,1 δισ. ευρώ για τη δημιουργία νέας αγροβολταϊκής παραγωγικής ικανότητας 2GW αυτή τη δεκαετία. Επιπλέον, ο “Εθνικός Οργανισμός Νέων Τεχνολογιών, Ενέργειας και Βιώσιμης Οικονομικής Ανάπτυξης” (ENEA) της χώρας έχει δρομολογήσει ένα εθνικό δίκτυο για βιώσιμα αγροβολταϊκά συστήματα, με στόχο την αύξηση της εγκατεστημένης ηλιακής ισχύος κατά 30 GW.
Το τμήμα ανάπτυξης της Aquila Clean Energy αναγνωρίζει τις βασικές προκλήσεις για την ευρεία εφαρμογή των αγροβολταϊκών συστημάτων, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για διεθνή πρότυπα, άρση των ρυθμιστικών εμποδίων, αποτελεσματικά συστήματα παροχής κινήτρων, ακόμη πιο ολοκληρωμένη παρακολούθηση και μεγαλύτερη συμμετοχή των αγροτών, καθώς και περαιτέρω βελτίωση της οικονομικής απόδοσης.
Το τμήμα ανάπτυξης των αγροβολταϊκών συστημάτων της AquilaCleanEnergy αναπτύσσει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο φωτοβολταϊκών έργων στην Ιταλία με συνολική ισχύ περίπου 2,6 GW. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των έργων είναι αγροβολταϊκά συστήματα (APV) που συμμορφώνονται πλήρως με τις κατευθυντήριες γραμμές του κράτους και μέση παραγωγή 1.700 MWh / MWp / έτος.
Περισσότερα από 70 έργα βρίσκονται υπό ανάπτυξη σε διάφορες περιοχές, καθιστώντας την Aquila Clean Energy, τον κλάδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Aquila Capital στην Ευρώπη, πρωτοπόρο στην αγορά των αγροβολταϊκών συστημάτων (APV) της χώρας. Αναμφισβήτητα τα αγροβολταϊκά θα παίξουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ενέργειας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη.