Εγκύκλιο με θέμα την «προστασία της Δημόσιας Υγείας από τον κορωνοϊό SARS–COV-2 στα συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης», απέστειλε ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας σε όλες τις Περιφέρειες, στην ΚΕΔΕ, την ΕΔΕΥΑ (Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης), την ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ και το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας.
Αναφορικά με την εγκύκλιος διευκρινίζονται τα κάτωθι:
Α. Τρόποι μετάδοσης του ιού
Με βάση τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα, φαίνεται ότι ο κορωνοϊός SARS–COV-2 πιθανότατα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων που αποβάλλονται από άτομο που νοσεί, μέσω βήχα ή πταρμού ή με άμεση ή έμμεση επαφή με εκκρίσεις αναπνευστικού.
Τα διατιθέμενα προς το παρόν δεδομένα δεν τεκμηριώνουν επαρκώς ότι ο ιός επιβιώνει για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο νερό ανθρώπινης κατανάλωσης ή στα υγρά απόβλητα.
Εντούτοις, η εξασφάλιση υγιεινού πόσιμου νερού καθώς και η υγειονομική διαχείριση των υγρών αποβλήτων προστατεύουν περαιτέρω τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον γενικότερα.
Β. Προστασία των συστημάτων ύδρευσης και του πόσιμου νερού
Με βάση τα τρέχοντα στοιχεία, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον κορωνοϊό SARS–COV-2 για τα συστήματα ύδρευσης είναι χαμηλός.
Για την αποφυγή όμως, οποιουδήποτε κινδύνου θα πρέπει να διασφαλίζεται η προστασία των συστημάτων ύδρευσης από μολύνσεις/ρυπάνσεις. Η προστασία αφορά το σύνολο των συστημάτων ύδρευσης από την πηγή υδροληψίας, τους αγωγούς μεταφοράς, το σύστημα επεξεργασίας, το αντλιοστάσιο, τις δεξαμενές αποθήκευσης, την απολύμανση, το δίκτυο διανομής έως το σημείο τήρησης των παραμέτρων ποιότητας του πόσιμου νερού (άρθρο 6 της-α- σχετ.)
Για την προστασία των συστημάτων ύδρευσης από κινδύνους μόλυνσης / ρύπανσης θα πρέπει:
-
Να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των πηγών ύδρευσης (γεωτρήσεις, υδρομαστεύσεις, φυσικές δεξαμενές ύδατος κλπ.) και να τηρούνται οι αποστάσεις ασφαλείας από γειτονικές εστίες ρύπανσης και μόλυνσης.
-
Να συντηρούνται επαρκώς τα συστήματα ύδρευσης (εξωτερικά και εσωτερικά δίκτυα), να ελέγχονται συστηματικά και να αντικαθίστανται με προτεραιότητα τα τμήματα των δικτύων που έχουν υποστεί βλάβες.
-
Να εφαρμόζεται η προβλεπόμενη, σύμφωνα με τη (β) σχετ., υποχρεωτική απολύμανση που επιβάλλεται για υδρεύσεις, που εξυπηρετούν οικισμούς άνω των 3000 κατοίκων και να διερευνάται η αναγκαιότητα εφαρμογής απολύμανσης και σε υδρεύσεις, που εξυπηρετούν μικρότερους οικισμούς. Η απολύμανση του νερού των υδρεύσεων γίνεται με χλωρίωση.
⇒ Θα πρέπει το υπολειμματικό χλώριο στα ακρότατα σημεία του δικτύου ύδρευσης τουλάχιστον να είναι τουλάχιστον 0,2 mg/l ή κατά τις συστάσεις του ΠΟΥ τουλάχιστον 0,5 mg/l. και θα ελέγχεται συστηματικά.
⇒ Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο της χλωρίωσης δεν διαπιστώνεται παρουσία ελεύθερου χλωρίου στο νερό σε σημείο του δικτύου θα ενεργείται επείγουσα έρευνα σε περισσότερα σημεία προς εξεύρεση των αιτιών και άρση αυτών.
Οι υπεύθυνοι ύδρευσης οφείλουν καθημερινά να ελέγχουν την παρουσία υπολειμματικού χλωρίου σε ολόκληρο το δίκτυο ύδρευσης και συνιστάται εντός της ημέρας ο έλεγχος να γίνεται περισσότερες από μία φορές. O έλεγχος πρέπει να γίνεται σε διάφορα σημεία του δικτύου τέτοια ώστε να επιτυγχάνεται ο πλήρης έλεγχος ολόκληρου του δικτύου.
-
Να διενεργείται υγειονομική αναγνώριση στα διάφορα τμήματα του συστήματος ύδρευσης σε συνδυασμό με λήψη δειγμάτων νερού για εργαστηριακή εξέταση και έλεγχο του υπολειμματικού χλωρίου.
-
Να διενεργούνται δειγματοληπτικοί και εργαστηριακοί έλεγχοι σε αντιπροσωπευτικά προκαθορισμένα σημεία ολόκληρου του δικτύου διανομής από την πηγή υδροληψίας μέχρι τη διάθεση στον καταναλωτή για όλες τις ποιοτικές παραμέτρους με την συχνότητα παρακολούθησης που προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία.
I. Σε περίπτωση που κατόπιν ελέγχων διαπιστωθούν βλάβες στο δίκτυο ύδρευσης θα πρέπει:
Να διενεργηθεί άμεσα λεπτομερής υγειονομική αναγνώριση και διερεύνηση των αιτίων του προβλήματος καθώς και εργαστηριακός έλεγχος (μικροβιολογικές και φυσικοχημικές παράμετροι) μετά από κατάλληλη δειγματοληψία. Τα δείγματα νερού θα πρέπει να ληφθούν από κρίσιμα σημεία του δικτύου ύδρευσης, όπως στις γεωτρήσεις ή πηγές υδροληψίας, δεξαμενές τροφοδοσίας νερού, και σε διάφορα σημεία του δικτύου, κυρίως όμως ανάντη και κατάντη του σημείου βλάβης του αγωγού ύδρευσης.
Εφόσον υφίστανται βάσιμες ενδείξεις υπέρβασης τιμών ποιοτικών παραμέτρων του πόσιμου νερού οι υπεύθυνοι ύδρευσης να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας ήτοι:
-
Διακοπή της υδροδότησης μέχρι την αποκατάσταση των προβλημάτων και την εξασφάλιση των ποιοτικών παραμέτρων εντός των ορίων της κείμενης νομοθεσίας με παράλληλη ενημέρωση των καταναλωτών καθώς και λήψη μέτρων αντιμετώπισης της προσωρινής διακοπής της υδροδότησης των κατοίκων της περιοχής (τροφοδοσία με κατάλληλης ποιότητας πόσιμο νερό λ.χ. εμφιαλωμένα, μεταφορά με βυτία) .
-
Σύμφωνα και με τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, μετά από κάθε επισκευή σε τμήμα αγωγού, να γίνεται υπερχλωρίωση με διάλυμα χλωρίου υψηλής συγκέντρωσης και αντίστοιχο χρόνο παραμονής.
-
Μετά τον εντοπισμό του προβλήματος και την αντιμετώπισή του (αποκατάσταση της βλάβης του δικτύου, λήψη μέτρων προστασίας της πηγής κ.λ.π.), εφόσον το πρόβλημα είναι γενικευμένο, να εφαρμοσθεί το μέτρο της υπερχλωρίωσης της δεξαμενής υδροδότησης και όλου του μήκους του συστήματος ύδρευσης με διάλυμα χλωρίου υψηλής συγκέντρωσης και αντίστοιχο χρόνο παραμονής, το οποίο στη συνέχεια θα απορριφθεί και μετά να ξεκινήσει η επαναλειτουργία του δικτύου.