Με ένα σύγχρονο και ισχυρό σύστημα για την έρευνα και κατανόηση των υποθαλάσσιων γεωκινδύνων εμπλουτίστηκε πριν από λίγες ημέρες ο ερευνητικός εξοπλισμός του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε).

Σύμφωνα με ανακοίνωση, πρόκειται για το νέο συστήμα πολυκαναλικών σεισμικών τομών ανάκλασης (multi-channel seismic reflection profiles) το οποίο τοποθετήθηκε στο Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ.

«Με το νέο πολυκαναλικό σύστημα αναβαθμίζονται δραστικά οι ερευνητικές δυνατότητες αφενός, γιατί αυξάνεται το βάθος διείσδυσης του ηχητικού σήματος σε τουλάχιστον δύο χιλιόμετρα κάτω από τον θαλάσσιο βυθό και αφετέρου γιατί βελτιώνεται δραστικά η ποιότητα των σεισμικών δεδομένων», αναφέρει ο Δρ. Δημήτρης Σακελλαρίου, γεωλόγος, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος «Αθηνά εναντίον Εγκέλαδου».

Όπως γνωστοποιείται, το σύνθετο αυτό σύστημα αποτελείται από δύο ηχητικές πηγές “airgun” μέγιστου συνολικού όγκου 5 λίτρων (300 κυβ. ίντσες), έναν αεροσυμπιεστή 250 bar που παρέχει αέρα στα airguns, ένα βαρούλκο με υδρόφωνο 24 καναλιών και συνολικού μήκους 350 μέτρων, τη μονάδα ψηφιακής καταγραφής και τη μονάδα επεξεργασίας των σεισμικών τομών.

Η εγκατάσταση του νέου συστήματος πολυκαναλικών σεισμικών τομών ανάκλασης (multi-channel seismic reflection profiles) στο ωκεανογραφικό σκάφος Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ ολοκληρώθηκε και πραγματοποιήθηκαν και τριήμερες δοκιμές εν πλω και σε πραγματικές συνθήκες θαλάσσιας έρευνας. «Η επιτυχής ολοκλήρωση της εγκατάστασης του σύνθετου νέου συστήματος όχι μόνο δεν ήταν δεδομένη, αλλά πολλές φορές φάνταζε ανέφικτη. Πρώτον, γιατί ήταν ένα όνειρο πολλών χρόνων το οποίο δεν μπορούσε να υλοποιηθεί λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης. Δεύτερον, γιατί προϋπέθετε σημαντικές παρεμβάσεις στο Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ για να μπορεί να στηρίξει την λειτουργία του», τονίζει ο κ. Σακελλαρίου και προσθέτει: «Η εγκατάσταση του συστήματος επιτεύχθηκε χάρη στην συμβολή των εξειδικευμένων τεχνικών, του προσωπικού του Τομέα Θαλάσσιας Γεωλογίας-Γεωφυσικής του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε και του πληρώματος του Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ».

Η πρώτη ερευνητική αποστολή

Η πρώτη ερευνητική αποστολή με το νέο πολυκαναλικό σύστημα ανάκλασης θα πραγματοποιηθεί σύντομα στο Νότιο Αιγαίο, μεταξύ της Κρήτης νότια και των Κυκλάδων βόρεια, της Πελοποννήσου δυτικά και της Καρπάθου ανατολικά.

Οι επόμενες αποστολές θα περιλαμβάνουν το Ιόνιο Πέλαγος και τη σεισμογενή ζώνη του Ρήγματος Κεφαλονιάς καθώς και την περιοχή της Ελληνικής Τάφρου από νότια της Πελοποννήσου και της Κρήτης μέχρι νότια της Ρόδου.

Αντικείμενο των ερευνητικών αποστολών θα είναι:

1. H μελέτη και κατανόηση της γεωλογικής και τεκτονικής εξέλιξης αυτών των περιοχών στη διάρκεια των τελευταίων εκατοντάδων χιλιάδων έως εκατομμυρίων χρόνων,

2. η χαρτογράφηση και μελέτη των ενεργών ρηγμάτων και του δυναμικού που έχουν για πρόκληση σεισμών μεγάλου μεγέθους,

3. η χαρτογράφηση υποθαλάσσιων κατολισθήσεων καθώς και ο εντοπισμός περιοχών πιθανής γένεσης τσουνάμι είτε από κατολισθήσεις είτε από την σεισμική κίνηση ρηγμάτων.

Σημειώνεται ότι το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε) είναι στην Ελλάδα ο μοναδικός ερευνητικός φορέας με αποκλειστικό αντικείμενο την έρευνα του θαλάσσιου και υποθαλάσσιου περιβάλλοντος με πολυετή παράδοση, ποικίλο ερευνητικό εξοπλισμό και μεγάλη προσφορά στην έρευνα των γεωκινδύνων που προέρχονται από τον θαλάσσιο χώρο.  Έχει εμπειρία τουλάχιστον 30-35 χρόνων στις σεισμικές έρευνες με διάφορα συστήματα σεισμικών τομών. 

Αγορά συστήματος

Η προμήθεια του συστήματος πολυκαναλικών σεισμικών τομών ανάκλασης υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Αθηνά εναντίον Εγκέλαδου», το οποίο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) με 1.248.188 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι η υποβολή της αρχικής πρότασης έγινε τον Ιανουάριο του 2018, η τελική πρόταση υποβλήθηκε 22 μήνες μετά, τον Δεκέμβριο του 2019, εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2020 και η υλοποίηση του προγράμματος άρχισε τον Απρίλιο του 2021.