Ίδρυση ανεξάρτητων δημοτικών εταιρειών διαχείρισης νερού και αποχέτευσης με υποχρεωτική επανεπένδυση μέρους των εσόδων στην ανανέωση των υποδομών, ενιαία τιμολόγηση του νερού σε όλη τη χώρα στην πραγματική του αξία με επιδότηση μόνον της αγροτικής του χρήσης, ενθάρρυνση των συνεργειών με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή υποδομών.

Το Ισραήλ, μια χώρα με οξύτατο πρόβλημα έλλειψης νερού, επιδεικνύει ένα διαφορετικό μοντέλο για την οργάνωση της ύδρευσης και της αποχέτευσης, το οποίο υποστηρίζει ότι οδήγησε σε συγκράτηση της κατανάλωσης και σε βελτίωση της διαχείρισης του πολύτιμου πόρου.

Τις στρατηγικές επιλογές του Ισραήλ στον τομέα των υδάτων παρουσίασε χθες σε εκδήλωση που διοργάνωσε η πρεσβεία του Ισραήλ και το ΕΒΕΑ ο Μίκι Ζάιντε, υπεύθυνος στρατηγικού σχεδιασμού στην Ισραηλινή Αρχή Υδάτων και Αποχέτευσης (IWA).

Όπως ανέφερε, οι φυσικοί πόροι της χώρας δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών και έτσι η στροφή προς την «παραγωγή» νερού έχει ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του ’60: σήμερα το 70% των αναγκών της χώρας σε πόσιμο νερό καλύπτεται από αφαλατώσεις, ενώ το 86% των λυμάτων επαναχρησιμοποιείται (προφανώς μετά από επεξεργασία) για άρδευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι γεωτρήσεις στα νότια της χώρας φθάνουν πλέον σε βάθος ενός χιλιομέτρου σε αναζήτηση υπόγειων υδάτων.

Όμως και το (γνωστό σε εμάς ως παράδειγμα τεχνολογικής πρωτοπορίας στον τομέα των υδάτων) Ισραήλ χρειάστηκε μια κρίση λειψυδρίας για να οργανωθεί με διαφορετικό τρόπο. «Το 1999-2001 είχαμε οξεία λειψυδρία και το γεγονός αυτό βοήθησε σε πολιτικό επίπεδο να προωθηθεί ένας νέος στρατηγικός σχεδιασμός».

«Για παράδειγμα, το 2001 θεσπίστηκε διά νόμου υποχρέωση όλων των δήμων να ιδρύσουν ανεξάρτητες εταιρείες για τη διαχείριση ύδρευσης και αποχέτευσης, επανεπενδύοντας υποχρεωτικά το 4% των εσόδων τους σε υποδομές.

Ο λόγος που επελέγη αυτό το μοντέλο ήταν γιατί είχε διαπιστωθεί ότι οι δήμοι χρησιμοποιούσαν τα έσοδα από την ύδρευση και την αποχέτευση για να καλύψουν άλλες ανάγκες τους. Ωστόσο, λίγοι δήμοι ανταποκρίθηκαν αρχικά. Το 2007 η κυβέρνηση αποφάσισε να επιδοτήσει όποιον δήμο προχωρούσε στην ίδρυση εταιρείας με το 30% της αξίας των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης που διαθέτει. Ετσι μέσα σε λίγα χρόνια σχεδόν όλοι οι δήμοι ακολούθησαν αυτό τον δρόμο.

Την περίοδο αυτή συζητούμε τις συνεργασίες: όπως αποδείχθηκε στην πράξη, το μοντέλο αυτό οδήγησε στην ίδρυση πολλών μικρών εταιρειών. Αν λοιπόν γειτονικοί δήμοι συνεργάζονταν, θα μπορούσαν να υπάρξουν μεγαλύτερες, οικονομικά αποτελεσματικότερες εταιρείες. Υπολογίζουμε ότι με τις συγχωνεύσεις θα μπορούσε άμεσα να προκύψει μείωση 5% – 10% των εξόδων, άρα της τιμής του νερού».

Ενδιαφέρουσα είναι η πρακτική που ακολουθείται στην τιμολόγηση. «Η τιμή του νερού πρέπει να ανταποκρίνεται στο κόστος του. Το 2010 έγινε μια σημαντική αύξηση στην τιμή του νερού και αμέσως η κατανάλωση μειώθηκε, δηλαδή ο κόσμος άλλαξε συνήθειες. Υπήρξε όμως μεγάλη αντίδραση από τους αγρότες και έτσι αποφασίστηκε όχι να μειωθεί η τιμή του αγροτικού νερού – γιατί θα δίναμε λάθος μήνυμα – αλλά να επιδοτηθούν οι αγροτικοί συνεταιρισμοί για την αγορά του».

Σύμφωνα με τον κ. Ζάιντε, ο ρόλος του κράτους πρέπει να είναι επιτελικός. «Ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να βοηθάει στην κατασκευή των υποδομών και την εισαγωγή προωθημένων τεχνολογιών, κάτι που δεν μπορεί να κάνει αποτελεσματικά το Δημόσιο. Το κράτος πρέπει χρησιμοποιήσει σοφά τους ιδιώτες και να τους επιτηρεί με αυστηρότητα».

Γράφει ο Γιώργος Λιάλιος – Πηγή: www.kathimerini.gr