Τα Δυτικά Βαλκάνια είναι η «μαύρη τρύπα» της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τη ρύπανση από λιγνιτικές μονάδες, σύμφωνα με έκθεση πέντε περιβαλλοντικών οργανώσεων, που προέτρεψαν την Ε.Ε. να γίνει πιο αυστηρή ως προς την τήρηση των περιβαλλοντικών δεσμεύσεων των χωρών που βρίσκονται στον προθάλαμο της ένταξης.
Στη Σερβία, στο Κόσοβο, στο Μαυροβούνιο, στη Βοσνία και στη Βόρεια Μακεδονία υπάρχουν 16 μονάδες που το 2016 εξέπεμψαν τα ίδια επίπεδα ρύπανσης με το σύνολο των μονάδων της Ευρώπης (250 μονάδες), που παράγουν 30 φορές περισσότερη ενέργεια.
Σύμφωνα με την έρευνα Chronic Coal Pollution, που ακολούθησε τη μεθοδολογία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η ρύπανση από τις 16 αυτές μονάδες προξενεί κάθε χρόνο 3.900 πρόωρους θανάτους, 8.500 κρούσματα ασθενειών του αναπνευστικού σε παιδιά και άλλες χρόνιες ασθένειες.
Οι συντάκτες της έκθεσης (οργανώσεις HEAL, Sandbag, Climate Action Network, CEE Bankwatch και Europe Beyond Coal) σημειώνουν ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν γνωρίζει σύνορα και ότι το διοξείδιο του θείου που εκπέμπουν αυτές οι μονάδες δεν βλάπτει μόνο την υγεία των κατοίκων τους.
«Η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν έχει σύνορα και συνεχίζει να δολοφονεί σιωπηρά στην Ευρώπη. Σημαντικό μέρος της ρύπανσης από τα Δυτικά Βαλκάνια μεταφέρεται στην Ε.Ε., επιδεινώνοντας την ήδη κακή ποιότητα του αέρα στις ευρωπαϊκές χώρες», σημείωσε η επικεφαλής της συγγραφικής ομάδας Βλάτκα Μάτκοβιτς Πούλιτς.
Οι χώρες αυτές επιμένουν στην κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων, κυρίως με την υποστήριξη κινεζικών τραπεζών. Οι νέες μονάδες θα είναι καθαρότερες από τις παλιές, αλλά, σύμφωνα με την έκθεση, δεν θα συμμορφώνονται με τα τελευταία ευρωπαϊκά πρότυπα για τον έλεγχο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Οι χώρες αυτές συνδέονται με την Ε.Ε. μέσω της Ενεργειακής Κοινότητας, η οποία ορίζει συμμόρφωση με τα ευρωπαϊκά περιβαλλοντικά πρότυπα.