Στις μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, τις ώρες χαμηλής αιχμής, κυρίως τα βράδια, οι τιμές του ρεύματος μειώνονται. Σε κάποιες ώρες μάλιστα υπάρχουν αρνητικές τιμές, δηλαδή οι παραγωγοί πληρώνουν τους καταναλωτές προκειμένου να υπάρχει κατανάλωση, αφού τους συμφέρει περισσότερο να μείνει σε λειτουργία η μονάδα τους.
Αυτό δίνει τη δυνατότητα στις αγορές να είναι πιο ανταγωνιστικές και την ίδια στιγμή επιτρέπει στη βιομηχανία να βρίσκει καλύτερες τιμές προσαρμόζοντας την παραγωγή της.
Το ίδιο θα μπορούσε να ισχύει και στη χώρα μας με πολλαπλά οφέλη για τον τρόπο λειτουργίας της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού. Στην Ελλάδα ωστόσο υπάρχει ένας κανόνας που δεν επιτρέπει στους παραγωγούς ρεύματος να υποβάλουν προσφορές κάτω από το μεταβλητό τους κόστος. Είναι μια ρύθμιση, η οποία εισήχθη προκειμένου – μεταξύ άλλων – να περιοριστεί η δυνατότητα της ΔΕΗ να καταχραστεί τη δεσπόζουσα θέση της στην αγορά.
Ωστόσο η απαγόρευση αυτή, έχει λειτουργήσει στην πράξη ως στρέβλωση ως “παραμορφωτικός φακός” στη λειτουργία της ελληνικής αγοράς περιορίζοντας τη ρευστότητα και αυξάνοντας τις τιμές της χονδρεμπορικής και συνακόλουθα αυξάνοντας τεχνητά τις εισαγωγές.
Πλέον ενόψει της σύζευξης των περιφερειακών αγορών αλλά και των αλλαγών που προωθούνται στη ελληνική χονδρεμπορική αγορά δημιουργούνται νέες ευκαιρίες ώστε να δημιουργηθούν και στη χώρα μας συνθήκες πραγματικού ανταγωνισμού και μείωσης των τιμών. Αυτό άλλωστε ζητούν και οι συμμετέχοντες στην αγορά, μεταξύ των οποίων και η ενεργοβόρος βιομηχανία, η οποία έχει ένα λόγο παραπάνω να ζητά χαμηλότερες τιμές που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής παραγωγής.
Ήδη θυμίζουμε βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για την προετοιμασία του νέου μοντέλου της αγοράς, που σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού ενέργειας θα τεθεί σε λειτουργία από το 2018.
Είναι ευκαιρία δηλαδή να υπάρξουν τροποποιήσεις, που προτείνονται και από μεγάλους βιομηχανικούς καταναλωτές, που θα δώσουν την ευκαιρία στην αγορά να δίνει τα κατάλληλα σήματα προς τους παραγωγούς και τους καταναλωτές: χαμηλές ή και αρνητικές τιμές τις ώρες χαμηλής αιχμής που θα δώσουν ανταγωνιστική ενέργεια στους καταναλωτές, υψηλότερες τιμές για την σπατάλη ενέργειας στις ώρες υψηλής αιχμής. Αυτός άλλωστε είναι και ένας από τους βασικούς στόχους για το νέο μοντέλο της αγοράς.
Πρέπει να υπογραμμιστεί πάντως ότι για να υπάρξει μια τόσο σημαντική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της ελληνικής αγοράς, που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της ενόψει και της ενοποίησής της με τις περιφερειακές αγορές, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρξει επαρκής και αποτελεσματικός έλεγχος του δεσπόζοντος παίκτη, για όσο διάστημα βεβαίως συνεχίζει να έχει κυρίαρχο μερίδιο στην προμήθεια αλλά και μονοπωλιακή θέση στο φθηνό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής.
Σε κάθε περίπτωση, η επικείμενη αλλαγή στο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς, ανοίγει το δρόμο ώστε να συζητηθούν μεταξύ των συμμετεχόντων ακόμη και θέματα ‘ταμπού’, όπως το κατώτατο όριο στις προσφορές των παραγωγών, που είναι και ένας από τους παλιότερους κανόνες που ισχύουν στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά.