Η συχνότητα και η ένταση των δασικών πυρκαγιών έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα τα κτίρια που βρίσκονται σε περιοχές κοντά σε δασικές εκτάσεις να διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο. Η προστασία αυτών των κτισμάτων απαιτεί ολοκληρωμένες λύσεις πυροπροστασίας, οι οποίες συνδυάζουν, τόσο μέτρα πρόληψης, όσο και αξιόπιστες εγκαταστάσεις πυρόσβεσης.

Τα πυροσβεστικά συγκροτήματα αποτελούν βασικό εργαλείο για την καταστολή πυρκαγιών σε κατοικίες, επαγγελματικούς χώρους και βιομηχανικά συγκροτήματα. Η συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πρότυπο EN12845, το οποίο ορίζει τις απαιτήσεις σχεδίασης, εγκατάστασης και συντήρησης για συστήματα πυρόσβεσης με καταιονισμό νερού (sprinklers), είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα τέτοιων εγκαταστάσεων.

Το παρόν άρθρο εστιάζει, τόσο στις τεχνικές προδιαγραφές των πυροσβεστικών συγκροτημάτων κατά EN12845, όσο και στα κρίσιμα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την πυρασφάλεια σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο πυρκαγιάς, όπως αυτές που βρίσκονται πλησίον δασών καθώς και στο νομοθετικό κενό για τα κτίρια στο όριο αστικού – δασικού περιβάλλοντος.

Πυροσβεστικά Συγκροτήματα κατά EN12845

Το πρότυπο EN12845 είναι το βασικό ευρωπαϊκό πρότυπο για εγκαταστάσεις αυτόματης κατάσβεσης με sprinklers. Ορίζει τις τεχνικές απαιτήσεις για τον σχεδιασμό, την επιλογή εξοπλισμού, την εγκατάσταση και τη συντήρηση των συστημάτων αυτών. Σκοπός του προτύπου είναι να εξασφαλίσει ότι το σύστημα μπορεί να ενεργοποιηθεί αξιόπιστα σε περίπτωση πυρκαγιάς και να ελέγξει ή να κατασβέσει την εστία μέχρι να φτάσει η Πυροσβεστική Υπηρεσία.

Κατηγορίες Κινδύνου

Το πρότυπο διακρίνει τις εγκαταστάσεις σε τέσσερις βασικές κατηγορίες κινδύνου:

1. Χαμηλού Κινδύνου (LH) – για γραφεία, κατοικίες.

2. Μέσου Κινδύνου (OH) – εμπορικά κτίρια, ξενοδοχεία, μικρές βιοτεχνίες.

3. Υψηλού Κινδύνου αποθήκευσης (HHS) – για αποθήκες.

4. Υψηλού Κινδύνου Παραγωγής (HHS) – για παραγωγή.

Βασικά Μέρη Εγκατάστασης Πυροσβεστικού Συγκροτήματος

I. Δεξαμενή Ύδατος

Το σύστημα πρέπει να διαθέτει δεξαμενή κατάλληλης χωρητικότητας, ώστε να εξασφαλίζει συνεχή παροχή για τουλάχιστον 30 ή 60 λεπτά, ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου.

II. Αντλιοστάσιο

Περιλαμβάνει:

1. Πυροσβεστικό συγκρότημα με ένα κύριο ηλεκτροκίνητο και ένα εφεδρικό πετρελαιοκίνητο σύστημα.

2. Ένα σύστημα με αντλία σταθερής πίεσης (jockey pump) για να διατηρείται το σύστημα σε πίεση.

3. Πίνακας ελέγχου για κάθε σύστημα ξεχωριστά, ηλεκτροκίνητο, πετρελαιοκίνητο και jockey με τις απαραίτητες ενδείξεις, λειτουργίας και συναγερμού.

III. Δίκτυο σωληνώσεων και sprinkler

Το σύστημα αποτελείται από σωλήνες μεταφοράς νερού και αυτόματους εκτοξευτήρες (sprinklers), οι οποίοι ενεργοποιούνται όταν η θερμοκρασία υπερβεί τα προκαθορισμένα όρια (συνήθως 68°C – 93°C). Η εγκατάσταση πρέπει να γίνεται από πιστοποιημένους τεχνικούς και να υπόκειται σε περιοδική δοκιμή και συντήρηση.

Πυροπροστασία Κτιρίων σε Περιοχές κοντά σε Δάση

Το ζήτημα της ασφάλειας πυρκαγιάς σε κτίρια πλησίον δασικών εκτάσεων (ή εντός περιοχών άγριας φύσης – Wildl and Urban Interface, WUI) είναι εξαιρετικά κρίσιμο, ειδικά στην Ελλάδα, όπου η αστική εξάπλωση συχνά «μπλέκεται» με το φυσικό περιβάλλον. Υπάρχουν συγκεκριμένα νομοθετικά κενά και αδυναμίες, παρά τις προσπάθειες ρύθμισης του θέματος. Τα κτίρια που βρίσκονται κοντά σε δασικές εκτάσεις αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ανάφλεξης, κυρίως λόγω της εξάπλωσης της φωτιάς από τη βλάστηση. Ο συνδυασμός εσωτερικών και εξωτερικών μέτρων πυροπροστασίας είναι απολύτως απαραίτητος.

Κύρια Νομοθετικά Κενά & Προβλήματα

I. Ανεπαρκής εφαρμογή των προβλέψεων του ΓΟΚ (Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού)

Ο ΓΟΚ προβλέπει ορισμένα μέτρα πυροπροστασίας, αλλά:

1. Δεν εξειδικεύει επαρκώς μέτρα για κτίρια σε δασικές περιοχές ή σε περιοχές υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς.

2. Οι απαιτήσεις δεν λαμβάνουν υπόψη σύγχρονα δεδομένα κλιματικής αλλαγής και αυξανόμενης έντασης πυρκαγιών.

II. Ανυπαρξία ειδικής νομοθεσίας για το WUI– Wildl and Urban Interface (όριο αστικού-δασικού περιβάλλοντος)

1. Δεν υπάρχει ειδικό θεσμικό πλαίσιο για την ασφάλεια πυρκαγιάς σε σπίτια κοντά σε δάση.

2. Σε αντίθεση με άλλες χώρες (π.χ. ΗΠΑ, Αυστραλία), όπου υπάρχουν αυστηρά πρότυπα για τέτοιες περιοχές, στην Ελλάδα δεν υπάρχει συστηματικός κανονισμός για την πυρασφάλεια κτιρίων σε WUI.

III. Ανεπαρκής πρόβλεψη για περιμετρικές ζώνες πυρασφάλειας

1. Υπάρχει μεν η υποχρέωση αποψίλωσης από τους ιδιοκτήτες, αλλά,

2. Δεν ελέγχεται συστηματικά η τήρηση της ζώνης 30 μέτρων γύρω από τα σπίτια.

3. Δεν υπάρχουν πρότυπα κατασκευής για να εμποδίζεται η διάδοση φωτιάς προς το κτίριο (π.χ. υλικά ακαύσιμα, ειδικά κουφώματα, στέγες).

IV. Αυθαίρετη δόμηση και εντάξεις στο σχέδιο εκ των υστέρων

1. Πολλά σπίτια κατασκευάζονται αυθαίρετα σε δασικές ή αναδασωτέες περιοχές, και νομιμοποιούνται στη συνέχεια, χωρίς να πληρούν τις απαιτούμενες πυρασφαλείς προδιαγραφές. Έτσι, υπάρχουν χιλιάδες κατοικίες χωρίς βασικές δικλείδες ασφαλείας.

V. Έλλειψη συντονισμού και επιτήρησης

1. Αρμοδιότητες για την πρόληψη και προστασία είναι κατακερματισμένες (Δήμοι, Δασαρχεία, Πυροσβεστική, Πολεοδομία).

2. Δεν υπάρχει ενιαίος φορέας εποπτείας ή μηχανισμός ελέγχου των πυρασφαλών κατασκευών κοντά σε δάση.

Μέτρα Μηχανικής και Παθητικής Πυροπροστασίας

1. Καθαρισμός περιμετρικής ζώνης: Δημιουργία ζώνης πυρασφάλειας 10-30 μέτρων γύρω από το κτίριο με απομάκρυνση καύσιμης ύλης (ξερά χόρτα, θάμνοι, κλαδιά).

2. Χρήση πυράντοχων υλικών: Οροφές, πόρτες, παράθυρα και προσόψεις πρέπει να είναι από μη καύσιμα υλικά ή να φέρουν πυροπροστατευτική επικάλυψη.

3. Εγκατάσταση εξωτερικών sprinklers: Τοποθέτηση καταιονισμού σε στέγες, εξωτερικούς τοίχους και αυλές, ιδίως για κατοικίες ή ξενοδοχεία κοντά σε δάση.

4. Ανεξάρτητες δεξαμενές και αντλίες: Σε περιπτώσεις διακοπής ρεύματος λόγω πυρκαγιάς, απαιτείται η χρήση πετρελαιοκίνητων αντλιών ή γεννητριών.

5. Σύστημα συναγερμού και ειδοποίησης: Συνδυασμός αισθητήρων καπνού/θερμοκρασίας με τηλεειδοποίηση μέσω GSM.

Η πρόληψη σε τέτοια κτίρια δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα, καθώς ο χρόνος αντίδρασης σε περίπτωση φωτιάς είναι κρίσιμος.

Συμμόρφωση με EN12845 στην Πράξη

Η εφαρμογή του προτύπου EN12845 είναι υποχρεωτική σε πολλές κατηγορίες κτιρίων, ιδίως σε:

1. Βιομηχανικές εγκαταστάσεις

2. Κέντρα αποθήκευσης

3. Ξενοδοχειακές μονάδες

4. Εμπορικά και εκπαιδευτικά κτίρια

Ο ρόλος του μηχανολόγου μελετητή είναι καθοριστικός στην επιλογή του σωστού τύπου συστήματος. Η μελέτη πρέπει να βασίζεται σε αξιόπιστους υπολογισμούς παροχής/πίεσης, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει η επιλογή του κατάλληλου τύπου sprinklers.

Συνήθη Λάθη

1. Ανεπαρκής πίεση λόγω λανθασμένης εγκατάστασης

2. Χρήση ακατάλληλων σωληνώσεων που διαβρώνονται

3. Παραμέληση της συντήρησης του πυροσβεστικού συγκροτήματος

4. Έλλειψη δοκιμών ενεργοποίησης σε τακτά διαστήματα

Η επιτυχής επιθεώρηση και πιστοποίηση της εγκατάστασης από αρμόδιο φορέα (πιστοποιημένους φορείς και οργανισμούς) αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή και την ελληνική νομοθεσία.

WILO-SiFire: Η Απόλυτη Λύση Πυροπροστασίας για Ασφάλεια και Αποδοτικότητα

Όταν πρόκειται για την πυροπροστασία κτιρίων κοντά σε δασικές εκτάσεις, η επιλογή του σωστού εξοπλισμού πυρόσβεσης είναι κρίσιμης σημασίας. Το WILO-SiFire αποτελεί μια κορυφαία λύση που προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για την ασφάλεια και προστασία από πυρκαγιά.

1. Η δομοστοιχειωτή σχεδίασή του επιτρέπει την ευελιξία στην εγκατάσταση, εξυπηρετώντας διαφορετικές ανάγκες και περιβαλλοντικές συνθήκες.

2. Με έμφαση στην αξιοπιστία, το WILO-SiFire χρησιμοποιεί υλικά υψηλής ποιότητας που εξασφαλίζουν μακροχρόνια λειτουργία και μειωμένες ανάγκες συντήρησης.

3. Οι ενσωματωμένες τεχνολογίες ελέγχου πίεσης εγγυώνται σταθερή παροχή νερού, καθιστώντας το σύστημα αποτελεσματικό ακόμα και σε απαιτητικές συνθήκες.

4. Επιπλέον, η ενεργειακή αποδοτικότητα του WILO-SiFire συμβάλλει στη μείωση του λειτουργικού κόστους, καθιστώντας το μια οικονομική και ασφαλή επιλογή για κάθε κτίριο που βρίσκεται πλησίον δασικών εκτάσεων.

Συμπεράσματα & Συστάσεις

Η προστασία των κτιρίων από τον κίνδυνο πυρκαγιάς, ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται πλησίον δασικών εκτάσεων, απαιτεί πολυεπίπεδη προσέγγιση. Η εφαρμογή του προτύπου EN12845 διασφαλίζει ότι τα πυροσβεστικά συγκροτήματα λειτουργούν με αξιοπιστία όταν τα δευτερόλεπτα μετρούν.

Συνιστάται:

1. Προληπτική εγκατάσταση συστημάτων sprinklers σε όλους τους επαγγελματικούς και δημόσιους χώρους.

2. Τακτικός έλεγχος και συντήρηση του εξοπλισμού.

3. Εκπαίδευση του προσωπικού για χρήση και αναγνώριση δυσλειτουργιών.

4. Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής πυροπροστασίας, με σαφή διαχωρισμό ρόλων και ευθυνών.

5. Θέσπιση τεχνικού κανονισμού πυρασφάλειας για σπίτια κοντά η εντός δασικών περιοχών.

6. Υποχρεωτική πιστοποίηση από την πυροσβεστική πριν από την χρήση του κτιρίου.

7. Αυστηρός έλεγχος τήρησης της υποχρεωτικής αποψίλωσης ανά ιδιοκτησία.

Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, η πυρασφάλεια δεν είναι θέμα τήρησης κανόνων, αλλά στοιχειώδες μέτρο προστασίας ανθρώπινων ζωών, φυσικού πλούτου και υποδομών.

---

Άρθρο του Νικόλαου Λειβαδάρη | Μηχ/γου Μηχ/κού ΜΒΑ | BS Commercial Projects & Product Business Unit FFS | Εταιρεία WILO Hellas