" Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να υπάρξει μια αποτύπωση της επίδρασης της πανδημίας του νέου κορωνοϊού SARS–CoV-2, καθώς η πανδημία είναι ακόμη σε πλήρη εξέλιξη παγκοσμίως, με δεκάδες χιλιάδες νέα κρούσματα και πολλές χιλιάδες θύματα καθημερινά.
Η Ελλάδα δείχνει να έχει ξεπεράσει με επιτυχία αυτήν την πρώτη φάση της πανδημίας, με σημαντική μείωση των νέων κρουσμάτων και των θυμάτων σε καθημερινή βάση, καθώς επίσης και με μείωση των διασωληνωμένων ασθενών.
Η ελληνική κυβέρνηση δείχνει πλέον να επικεντρώνει την προσοχή της σε τρία σημεία: Το πώς θα καταφέρει να τηρήσει σε έλεγχο τα κρούσματα τώρα που σταδιακά καταργεί τους περιορισμούς, το πώς θα προετοιμαστεί για νέο πιθανό κύμα κρουσμάτων -είτε άμεσα, είτε από το φθινόπωρο- και με ποιον τρόπο θα κρατήσει ζωντανή την οικονομία.
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για όλο τον πλανήτη: Πώς δηλαδή το να καταφέρουμε να μην πεθαίνουμε από τον ιό δε θα οδηγήσει στο να «πεθαίνουμε από την πείνα». Αυτό εξαιτίας του ότι οι διάρκειας δύο μηνών πολιτικές περιορισμού τις οποίες εφάρμοσε η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών του πλανήτη, έχουν αφήσει ξεκάθαρο σημάδι στην παγκόσμια οικονομία, με απώλειες δεκάδων εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, με δεκάδες εταιρείες – κολοσσούς να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας, με προβλέψεις για σημαντική ύφεση σε όλο τον πλανήτη για το τρέχον έτος.
Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό η ενέργεια διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο. Η δραματική υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας οδήγησε σε πρωτοφανή μείωση της ζήτησης ενέργειας.
Η οριακή τιμή συστήματος (ΟΤΣ) του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας υποχώρησε σε επίπεδα που είχαμε να δούμε πολλά έτη και το ενεργειακό μίγμα άλλαξε άρδην με τη διείσδυση των ΑΠΕ και του Φυσικού Αερίου (με δεδομένο και το ότι οι τιμές του LNG έπεσαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα) να ξεπερνάει το 80% της παραγωγής το Μάρτιο σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η μείωση της ζήτησης καυσίμων οδήγησε σε κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου, με τις τιμές των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης του αμερικανικού αργού πετρελαίου, ελλείψει επαρκών χώρων αποθήκευσης, να πέφτουν για πρώτη φορά στην ιστορία υπό του μηδενός.
Ενώ ακόμη και εταιρείες παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου, το οποίο έφερε επανάσταση στην ενεργειακή αγορά την τελευταία δεκαετία, όπως η Whiting Petroleum έφτασαν να καταφεύγουν στα άρθρα του αμερικανικού πτωχευτικού κώδικα.
Σε αυτό το αβέβαιο κλίμα, και ενώ ακόμη απέχουμε από το τέλος της πανδημίας και της επίδρασης που θα έχει η ασθένεια COVID-2019 στον σύγχρονο τρόπο ζωής, υπάρχουν κάποιες αχνές ενδείξεις για το που θα κατευθυνθεί η αγορά της ενέργειας στο προσεχές μέλλον.
Η απανθρακοποίηση, η οποία ήταν σε πλήρη εξέλιξη παγκοσμίως με τη μείωση των επενδύσεων σε τεχνολογίες ορυκτών καυσίμων και με αύξηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ και πριν την έλευση του κορωνοϊού, δείχνει ότι θα επιταχυνθεί στο άμεσο μέλλον.
Οι επενδύσεις των πετρελαϊκών κολοσσών δείχνουν να στρέφονται από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ως συνέπεια της ραγδαίας πτώσης των τιμών πετρελαίου. Αυτό καθώς οι τιμές του πετρελαίου ήδη ανακάμπτουν μεν, κατόπιν περαιτέρω μείωσης της παραγωγής δε και αυτό αφότου είχε μόλις προηγηθεί πόλεμος τιμών μεταξύ των χωρών του ΟΠΕΚ και της Ρωσίας μέχρι την αρχή της πανδημίας, κάτι που οδηγεί σε μεγάλη αβεβαιότητα για την πορεία της ανάκαμψης των τιμών.
Όλο αυτό μάλιστα και ενώ είμαστε μάρτυρες της κατάρρευσης της αγοράς των αερομεταφορών, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές καυσίμων παγκοσμίως.
Αντίστοιχα η μείωση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια οδηγεί τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής να λειτουργούν ολοένα και λιγότερες ώρες, καθώς οι ΑΠΕ έχουν προτεραιότητα ένταξης στο ηλεκτρικό σύστημα, με αποτέλεσμα να περιορίζεται σημαντικά η κερδοφορία της λειτουργίας των συμβατικών μονάδων με τις πιο καινούριες από αυτές να δυσκολεύονται να αποσβέσουν το κόστος κατασκευής τους με τις χαμηλές οριακές τιμές συστήματος.
Τα ανωτέρω είναι λογικό να οδηγούν σε στροφή των ενεργειακών επενδύσεων προς τις ΑΠΕ ακόμη και για παραδοσιακές πετρελαϊκές εταιρείες, προς αναζήτηση επενδύσεων που θα μπορούν να έχουν προτεραιότητα ένταξης στο σύστημα, χαμηλό έως αμελητέο οριακό κόστος, γρήγορη απόσβεση της επένδυσης. Άλλωστε οι τυπικές ΑΠΕ έχουν και σημαντικά μικρότερες απαιτήσεις σε εργατικό δυναμικό, κάτι που καθιστά πιο απίθανο το κλείσιμο μιας εγκατάστασης λόγω κρούσματος κάποιου ιού π.χ.
Από την άλλη πλευρά η κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας συμβαδίζει με αντίστοιχη πτώση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, κάτι που μπορεί αφενός να οδηγήσει σε εφησυχασμό στη μάχη για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, αφετέρου είναι αρκετά αναμενόμενο τα κράτη να στραφούν στην άμεση ενίσχυση της οικονομίας τους και των συστημάτων Υγείας, παραμελώντας την στροφή στις ΑΠΕ και αντιμετωπίζοντας την ως μια μη αναγκαία πολυτέλεια σε καιρό οικονομικής και υγειονομικής κρίσης.
Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν οι δράσεις τόνωσης της οικονομίας και ενίσχυσης των συστημάτων υγείας να συνδυαστούν με την στροφή στις καθαρές πηγές ενέργειας, π.χ. με εγκατάσταση στα νοσοκομεία συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και αύξησης της ενεργειακής τους απόδοσης, με σκοπό τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους.
Η Ελληνική κυβέρνηση μέχρι στιγμής δείχνει να κινείται πιστά στην κατεύθυνση της διεκδίκησης επενδύσεων στο χώρο της Ενέργειας, έχοντας βάλει μπρος μια σειρά από απλοποιήσεις και επιταχύνσεις της διαδικασίας αδειοδότησης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και με τον υφυπουργό Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Γεράσιμο Θωμά να δηλώνει προ ολίγων ημερών ότι «η Πράσινη Ανάπτυξη θα είναι το δόρυ της μετά κορωνοϊού εποχής».
Άλλωστε η μετά τον κορωνοϊό εποχή, είναι η εποχή στην οποία η ελληνική κυβέρνηση θα κληθεί να εφαρμόσει το ΕΣΕΚ, με τη ραγδαία αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των ΑΠΕ στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα, αλλά και με την σημαντική ανάδειξη της σημασίας της εξοικονόμηση ενέργειας.
Επιπλέον, το ευρωπαϊκό Green Deal συνολικού ύψους 1 τρις ευρώ δείχνει ότι θα παραμείνει η βάση για όλες τις αναπτυξιακές δράσεις στο άμεσο μέλλον στην Ε.Ε. Παρότι είναι ακόμη νωρίς λοιπόν, από ότι φαίνεται οι επενδύσεις στο χώρο της ενέργειας θα διεκδικήσουν με αξιώσεις να αποτελέσουν κινητήρια δύναμη της ανασυγκρότησης της οικονομίας στη μετά τον Κορωνοϊό εποχή.
Συντάκτης:
Παναγιώτης Καστανίδης, Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός, MSc Παραγωγή και Διαχείριση Ενέργειας |Τμήμα Ενέργειας | Εταιρεία Σαμαράς & Συνεργάτες Α.Ε. – Σύμβουλοι Μηχανικοί
Σημαντική υποσημείωση:
Η «Σαμαράς & Συνεργάτες Α.Ε. – Σύμβουλοι Μηχανικοί», διαθέτει τεράστια εμπειρία και υψηλή τεχνογνωσία στον κλάδο της ενέργειας, τόσο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όσο και στις ενεργειακές αγορές. Έχει αναπτύξει, μελετήσει, επιβλέψει και αδειοδοτήσει περισσότερα από 300 έργα ΑΠΕ σε ολόκληρη την Ελλάδα, όλων των μορφών (φωτοβολταϊκά, αιολικά, υδροηλεκτρικά, βιομάζα, βιοαέριο, υβριδικά), ενώ συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες ενεργειακές εταιρείες (εναλλακτικούς παρόχους ενέργειας), τόσο στην αγορά του ηλεκτρισμού όσο και του φυσικού αερίου.
