Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, ο ρυθμός με τον οποίο οι παγκόσμιοι ωκεανοί απορροφούν θερμότητα έχει αυξηθεί δραματικά. Μια πρόσφατη μελέτη αποκαλύπτει ότι οι ρυθμοί θέρμανσης των ωκεανών έχουν τετραπλασιαστεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Κατά τη διάρκεια αυτής της προηγούμενης περιόδου, οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν κατά περίπου 0,06°C ανά δεκαετία. Σήμερα, ο ρυθμός αυτός έχει αυξηθεί στους 0,27 ° C ανά δεκαετία.
Αυτή η επιτάχυνση προσφέρει μια σαφή εξήγηση για την άνευ προηγουμένου θερμότητα των ωκεανών που παρατηρήθηκε το 2023 και στις αρχές του 2024, όταν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας έσπασαν ρεκόρ για 450 συνεχόμενες ημέρες.
Ο καθηγητής Chris Merchant, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Reading, παρομοιάζει την τάση με μια μπανιέρα που γεμίζει με ζεστό νερό.
«Στη δεκαετία του 1980, η καυτή βρύση λειτουργούσε αργά, θερμαίνοντας το νερό κατά μόλις ένα κλάσμα του βαθμού κάθε δεκαετία. Αλλά τώρα η καυτή βρύση τρέχει πολύ πιο γρήγορα και η θέρμανση έχει επιταχυνθεί», σημείωσε ο καθηγητής Merchant.
Η ενεργειακή ανισορροπία της Γης
Η ταχεία θέρμανση των ωκεανών συνδέεται με την αυξανόμενη ενεργειακή ανισορροπία της Γης. Αυτή η ανισορροπία συμβαίνει όταν περισσότερη ηλιακή ενέργεια απορροφάται από τον πλανήτη από ό, τι ακτινοβολείται πίσω στο διάστημα.
Από το 2010, αυτή η διαφορά έχει σχεδόν διπλασιαστεί, λόγω της αύξησης των συγκεντρώσεων αερίων του θερμοκηπίου και της μείωσης της ικανότητας της Γης να αντανακλά το φως του ήλιου. Παράγοντες όπως το λιώσιμο των πολικών πάγων και οι μετατοπίσεις της νεφοκάλυψης έχουν μειώσει την ανακλαστικότητα του πλανήτη, παγιδεύοντας επιπλέον θερμότητα στο κλιματικό σύστημα.
Οι ωκεανοί λειτουργούν ως η κύρια ψύξη της Γης, απορροφώντας πάνω από το 90% αυτής της περίσσειας ενέργειας. Η μελέτη υπογραμμίζει ότι το 44% των θερμοκρασιών ρεκόρ των ωκεανών κατά τη διάρκεια του πρόσφατου φαινομένου Ελ Νίνιο – ένα φυσικό κλιματικό φαινόμενο που θερμαίνει τον Ειρηνικό – μπορεί να αποδοθεί σε αυτή την επιταχυνόμενη απορρόφηση θερμότητας.
Ακόμη και σε σύγκριση με το ισχυρό Ελ Νίνιο του 2015-2016, το γεγονός 2023-2024 ξεχώρισε λόγω της ταχύτερης τάσης θέρμανσης των ωκεανών την τελευταία δεκαετία.
Το μέλλον της επιταχυνόμενης αύξησης της θερμοκρασίας
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά συμπεράσματα της μελέτης είναι ότι η συνολική θέρμανση των ωκεανών που παρατηρήθηκε τα τελευταία 40 χρόνια θα μπορούσε να φτάσει – ή να ξεπεραστεί – μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
Οι θερμοκρασίες των επιφανειακών ωκεανών, οι οποίες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση του παγκόσμιου κλίματος, αυξάνονται με ρυθμό που θα μπορούσε να ωθήσει τη Γη προς μη αναστρέψιμα σημεία καμπής. Αυτές περιλαμβάνουν την κατάρρευση των στρωμάτων πάγου, το κλείσιμο των ωκεάνιων ρευμάτων και την εξαφάνιση ζωτικών οικοσυστημάτων όπως το τροπικό δάσος του Αμαζονίου.
Οι προσωρινές παραβιάσεις του ορίου υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 1,5 °C όπως αυτές που καταγράφηκαν το 2024, ενδέχεται σύντομα να γίνουν μόνιμες χωρίς επείγουσα δράση.  
Οι συνέπειες της υπερθέρμανσης των ωκεανών εκτείνονται πολύ πέρα από τα ρεκόρ θερμοκρασίας. Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, οι οποίοι υποστηρίζουν το 25% των θαλάσσιων ειδών, βιώνουν μαζικά γεγονότα λεύκανσης σε πρωτοφανή κλίμακα.
Τα θερμότερα νερά διαταράσσουν τα μεταναστευτικά πρότυπα των ψαριών, απειλώντας την παγκόσμια αλιεία και την επισιτιστική ασφάλεια. Τα είδη που δεν μπορούν να προσαρμοστούν ή να μετεγκατασταθούν αντιμετωπίζουν εξαφάνιση.
Οι παράκτιες κοινότητες κινδυνεύουν επίσης. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, λόγω της θερμικής διαστολής και της τήξης των πάγων, απειλεί τις περιοχές χαμηλού υψομέτρου. Η εισβολή αλμυρού νερού στα συστήματα γλυκού νερού επιβαρύνει περαιτέρω τους πόρους για εκατομμύρια ανθρώπους.

Πηγή: newsbomb.gr