" Η Ήπειρος βλέπει τα έλατά της να νεκρώνουν, όπως και άλλες περιοχές της χώρας, μετά την εξαφάνιση των πλαταναδασών. Το σύνδρομο της νεκρής ελάτης λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και απασχολεί τους επιστήμονες.
Σύμφωνα με εκτενές αφιέρωμα της «Καθημερινής», φαινόμενα μαζικών ξηράνσεων έχουν καταγραφεί ξανά, όπως το 1987, όμως η ένταση και η έκταση της σημερινής κατάστασης είναι πολύ μεγαλύτερες, κυρίως στα βουνά της Πίνδου.
Ο δασολόγος κ. Γιάννης Κόκκορης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, τονίζει ότι το πρόβλημα παρατηρείται όχι μόνο σε δάση ελάτης αλλά και σε πευκοδάση, βελανιδιές και οξιές, με χαρακτηριστική την εικόνα κατά μήκος της Εγνατίας Οδού στην Πίνδο.
Ο καθηγητής Παναγιώτης Δημόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας, υπογραμμίζει ότι η φετινή ένταση ξηράνσεων είναι πρωτοφανής. «Ολόκληρα ορεινά δάση κωνοφόρων εμφανίζονται σχεδόν πλήρως ξηραμένα, με κίνδυνο για την αισθητική εικόνα αλλά και τη βιωσιμότητα των δασών», αναφέρει.
Αίτια και συνέπειες
Οι ειδικοί αποδίδουν το φαινόμενο στην ξηροθερμία και την παρατεταμένη ανομβρία, επιβαρυμένη από έντομα και μύκητες. Η κλιματική αλλαγή εντείνει την πίεση, μεταβάλλοντας τις βιοκλιματικές ζώνες προς θερμότερες και ξηρότερες. Η μείωση των χιονοπτώσεων περιορίζει το νερό, ενώ η εξάτμιση το κάνει λιγοστό για τα δέντρα.
Τα ψυχρόβια δάση κωνοφόρων, όπως η ελάτη και η μαύρη πεύκη, κινδυνεύουν είτε να αντικατασταθούν από ανθεκτικότερα είδη είτε να χαθούν σε πυρκαγιές, με περιορισμένες δυνατότητες φυσικής αναγέννησης.
Η ανάγκη ενίσχυσης των δασικών υπηρεσιών
Ο Κόκκορης σημειώνει ότι η εγκατάλειψη της υπαίθρου και η αποδυνάμωση των δασικών υπηρεσιών δυσκολεύουν την αφαίρεση νεκρών δέντρων και την πρόληψη εντομολογικών προσβολών. Η παρέμβαση πρέπει να γίνεται την κατάλληλη εποχή – από φθινόπωρο ως άνοιξη – για να περιορίζεται η εξάπλωση εντόμων στους φλοιούς.
Ο Δημόπουλος προειδοποιεί ότι οι φετινές ξηράνσεις είναι ίσως το τελευταίο «καμπανάκι» της φύσης. «Μας καλεί σε δράση, συνεργασία και προσαρμογή σε όλα τα επίπεδα. Η ανταπόκριση εξαρτάται από εμάς», τονίζει.
