Παρουσία του Προέδρου της Κύπρου, της Ευρωπαίας Επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, της Κύπριας υπουργού Ενέργειας, κας. Νατάσας Πηλείδου και του υπουργού Ενέργειας της Ελλάδας, κ. Κώστα Σκρέκα, θα πραγματοποιηθούν την επόμενη Παρασκευή 14 Οκτωβρίου  στο Προεδρικό της Λευκωσίας τα εγκαίνια των έργων για το EuroAsia Interconnector.

Πρόκειται για το έργο EuroAsia Interconnector που θα έχει συνολικό μήκος 1.214 χλμ. και ισχύ 1 GW σε πρώτη φάση. Tον Ιανουάριο του 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ για το σκέλος της διασύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του «Φιλελεύθερου» της Κύπρου, τα έργα επί του εδάφους αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα, σε περιοχή κοντά στην Κοφίνου, υπό τη διαχείριση της γερμανικής Siemens, με στόχο να ολοκληρωθούν το 2027. Το -διπλό- καλώδιο που θα χρησιμοποιηθεί θα το προμηθεύσει η νορβηγική HVDC Nexans.

Με τη λειτουργία της διασύνδεσης, η Κύπρος θα πάψει να είναι η μόνη απομονωμένη αγορά ενέργειας στην ΕΕ και θα μπορεί να εισάγει φθηνή ενέργεια από ευρωπαϊκές αγορές, προς ανάπτυξη του ανταγωνισμού και της ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και να εξάγει ηλεκτρισμό, βάσει ενός πολύ ευέλικτου συστήματος αλλαγής κατεύθυνσης της ροής στο καλώδιο.

Εξαγωγέας ενέργειας

Οι άνθρωποι του EuroAsia Interconnector πιστεύουν ακράδαντα, βάσει μελετών, ότι η Κύπρος έχει όλα τα φόντα να εξελιχθεί σε εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγεται, με πολύ χαμηλό κόστος, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα διοχετεύεται σε Ευρωπαίους αγοραστές. Η λειτουργία της διασύνδεσης θα επιτρέψει μεγάλη αύξηση στην παραγωγή ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά, ακόμα και αν δεν μεσολαβήσει έως τότε ανάπτυξη φθηνής αποθήκευσης ενέργειας ή αναβάθμιση του δικτύου της ΑΗΚ.

Βασικός πυλώνας του οράματος της διασύνδεσης με το ευρωπαϊκό δίκτυο, για τον οποίο είναι ενήμερη και η ΕΕ, αποτελεί η λειτουργία του EuroAsia Interconnector προς όφελος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, είτε ως παραγωγών και εξαγωγέων, είτε ως καταναλωτών, δεδομένου ότι ήδη, στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, το δίκτυο της ΑΗΚ είναι συνδεδεμένο με το δίκτυο που ηλεκτροδοτεί τα κατεχόμενα.

Το έργο της διασύνδεσης χρηματοδοτείται με 657 εκατ. ευρώ από την ΕΕ, μέσω του προγράμματος «Ενώνοντας την Ευρώπη». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση έργου στην Κύπρο, αλλά και τη μεγαλύτερη χρηματοδότηση ανάλογου έργου στην ΕΕ. Επιπλέον, το έργο θα χρηματοδοτηθεί με 100 εκατ. ευρώ από το κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης. Το συνολικό κόστος, μετά και την πρόσφατη εκτόξευση των τιμών των πρώτων υλών, υπολογίζεται κοντά στο 1.7 δισ. ευρώ. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί συμφωνίες για πρόσθετη χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Γεωπολιτική σημασία

Υπενθυμίζεται ότι με αφορμή την έγκριση της χρηματοδότησης του έργου EuroAsia Interconnector από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας, είχε δηλώσει:

«Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χρηματοδότηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ με 657 εκατ. ευρώ έχει ιστορική σημασία. Αποτελεί μια ξεκάθαρη ψήφο εμπιστοσύνης της Ευρώπης για αυτό το στρατηγικής σημασίας έργο, το οποίο θα συνδέσει το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου με την Ευρώπη και θα την βγάλει από την ενεργειακή απομόνωση.

Αποτελεί, επίσης, το πρώτο βήμα για την υλοποίηση αυτού του ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας έργου, εξασφαλίζοντας σε μεγάλο βαθμό την απρόσκοπτη χρηματοδότησή του. Από τον Οκτώβριο του 2019 η Κυβέρνηση έχει στηρίξει με συνέπεια τη διαδικασία ωρίμανσης του έργου έναντι της Ε.Ε., υπογράφοντας τον Μάρτιο του 2021 στη Λευκωσία το τριμερές συμφωνητικό για την προώθηση της διασύνδεσης με την Κύπρο και το Ισραήλ.

Τα οφέλη για την Ελλάδα και την Κύπρο από την επένδυση αυτή θα είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Θα αναβαθμιστεί η ενεργειακή ασφάλεια και η επάρκεια εφοδιασμού, μετατρέποντας τις δύο χώρες σε ενεργειακούς κόμβους στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Θα συμβάλλει, επίσης, στην περαιτέρω ενσωμάτωση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, με την επίτευξη των στόχων μας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Με το έργο αυτό εμπεδώνουμε ακόμα περισσότερο τη στρατηγική μας συνεργασία με την Κύπρο και το Ισραήλ και κάνουμε ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της ασφάλειας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή».