Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον Πίνακα Αποτελεσμάτων Κρατικών Ενισχύσεων για το 2024, που προσφέρει πλήρη εικόνα των σχετικών δαπανών από τα κράτη μέλη της ΕΕ για το 2023.

Οι συνολικές δαπάνες μειώθηκαν στα 186,78 δισ. ευρώ το 2023, από 243,27 δισ. ευρώ το 2022, με το 73% των κονδυλίων να διοχετεύεται σε βασικές πολιτικές προτεραιότητες της Ένωσης, όπως περιβαλλοντική προστασία, ενεργειακή απόδοση, έρευνα και καινοτομία, καθώς και περιφερειακή συνοχή. Το προηγούμενο έτος το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 49%. Το ποσό για αυτούς τους στόχους αυξήθηκε σε 136,78 δισ. ευρώ από 119,98 δισ.

Η πτώση των συνολικών δαπανών αποδίδεται κυρίως στη σταδιακή κατάργηση των προσωρινών μέτρων στήριξης που είχαν ληφθεί λόγω της πανδημίας COVID-19 και του πολέμου στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό σηματοδοτεί τη σταδιακή επιστροφή σε μια πιο «κανονική» προσέγγιση όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις.

Η έκθεση, βασισμένη σε στοιχεία που υπέβαλαν τα κράτη μέλη, καταγράφει ότι:

1. Οι δαπάνες για κρατικές ενισχύσεις ανήλθαν σε 186,78 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 1,09% του ΑΕΠ της ΕΕ – σημειώνοντας μείωση κατά 23% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

2. Η έμφαση έχει μετατοπιστεί από τις βραχυπρόθεσμες κρίσεις σε στρατηγικούς μακροπρόθεσμους στόχους της ΕΕ.

3. Οι ενισχύσεις για πολιτικές προτεραιότητες έφτασαν το 0,8% του ΑΕΠ, με αύξηση 14% έναντι του 2022.

4. Ο σημαντικότερος τομέας ενίσχυσης ήταν η προστασία του περιβάλλοντος και η ενεργειακή αποδοτικότητα, με συνολικές δαπάνες 55,32 δισ. ευρώ – περίπου 30% του συνόλου.

5. Η αντιμετώπιση σοβαρών οικονομικών διαταραχών ακολούθησε, με μερίδιο περίπου 25%.

Οι ενισχύσεις στο πλαίσιο του προσωρινού πλαισίου κρίσης και μετάβασης (TCTF), που σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πράσινη μετάβαση, ανήλθαν σε 39,45 δισ. ευρώ, αποτελώντας το 21% των συνολικών ενισχύσεων.

Η χρηματοδοτική στήριξη για την COVID-19 μειώθηκε αισθητά στο 0,06% του ΑΕΠ, ενώ οι σχετικές δαπάνες αποτέλεσαν μικρό ποσοστό των εγκεκριμένων πλαισίων στήριξης: 34% για την πανδημία και 19% για το TCTF.

Η χρήση των μηχανισμών απαλλαγής κατά κατηγορία αυξήθηκε. Το 2023, τα κράτη μέλη εισήγαγαν 2.105 νέα μέτρα υπό το Γενικό Κανονισμό Απαλλαγής (ΓΚΑΚ), 690 μέτρα στη γεωργία (ΚΑΚΓ) και 30 στην αλιεία (FIBER). Συνολικά, αυτές οι κατηγορίες αντιστοιχούν στο 88% όλων των νέων ενισχύσεων και στο 93% αν εξαιρεθούν οι έκτακτες ενισχύσεις κρίσης.

Το ποσό των ενισχύσεων που δόθηκε μέσω αυτών των καθεστώτων ανήλθε σε 70,53 δισ. ευρώ ή 38% των συνολικών δαπανών για το 2023, επιβεβαιώνοντας την αυξανόμενη σημασία της απλοποιημένης διαδικασίας έγκρισης για την παροχή κρατικών ενισχύσεων.