Τα κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν καλύψει σημαντικά το χάσμα όσον αφορά την επίτευξη των στόχων για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030, σύμφωνα με την αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι χώρες της Ε.Ε. βελτίωσαν σημαντικά τα σχέδιά τους μετά τις συστάσεις της Επιτροπής τον Δεκέμβριο του 2023.

Ως εκ τούτου, η Ε.Ε. κλείνει συλλογικά τη δέσμευσή της για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55%, όπως προβλέπεται στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα, και επιτυγχάνει μερίδιο τουλάχιστον 42,5% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.  

Η αξιολόγηση της Επιτροπής δείχνει ότι η Ε.Ε. βρίσκεται επί του παρόντος σε πορεία μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά περίπου 54% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, εάν τα κράτη μέλη εφαρμόσουν πλήρως τα υφιστάμενα και προγραμματισμένα εθνικά μέτρα και τις πολιτικές της Ε.Ε. Στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, αυτό καταδεικνύει ότι η Ε.Ε. εξακολουθεί να ακολουθεί την πορεία των δεσμεύσεών της για το κλίμα, επενδύοντας με αποφασιστικότητα στη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και δίνοντας προτεραιότητα στη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε. και στην κοινωνική διάσταση.

Στρατηγικές πρωτοβουλίες όπως η συμφωνία για καθαρή βιομηχανία και το σχέδιο δράσης για οικονομικά προσιτή ενέργεια θα συμπληρώσουν τα ΕΣΕΚ όσον αφορά την κινητοποίηση επενδύσεων για την απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές και την καθαρή τεχνολογία, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το εγχώριο δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της Ευρώπης και τις ενεργειακά αποδοτικές λύσεις, συμβάλλοντας στην επίτευξη χαμηλότερων και σταθερότερων τιμών ενέργειας με την πάροδο του χρόνου.

Τα κράτη μέλη επιδεικνύουν πολιτική βούληση να μειώσουν την εξάρτησή τους από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και των ενεργειακών υποδομών, να επιταχύνουν την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και να στηρίξουν όσους την χρειάζονται περισσότερο με επενδύσεις και ανάπτυξη δεξιοτήτων.

Η αξιολόγηση της Επιτροπής παρέχει στέρεες βάσεις για συζητήσεις σχετικά με τα επόμενα βήματα στην πορεία της Ε.Ε. προς την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές με ορίζοντα το 2040 και την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Η Επιτροπή θα εντείνει τη συνεργασία με τα κράτη μέλη για την κάλυψη των εναπομενόντων κενών και την εφαρμογή πρόσθετης καθοδήγησης, όπως ορίζεται στη σημερινή αξιολόγηση. 

Επόμενα βήματα

Η επόμενη φάση θα πρέπει να επικεντρωθεί στη μετατροπή των σχεδίων σε δράση για τη διασφάλιση της σταθερότητας και της προβλεψιμότητας. Αυτό περιλαμβάνει τη διοχέτευση δημόσιων πόρων για την αποτελεσματική στήριξη μετασχηματιστικών επενδύσεων, την ενθάρρυνση των ιδιωτικών επενδύσεων και τον συντονισμό των προσπαθειών τόσο σε περιφερειακό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή και την αντιμετώπιση των εναπομενόντων κενών.

Τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη υποβάλει τα τελικά τους σχέδια —Βέλγιο, Εσθονία και Πολωνία— πρέπει να το πράξουν χωρίς καθυστέρηση. Ενώ οι συνολικοί στόχοι τους έχουν συμπεριληφθεί στην αξιολόγηση της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επανεξετάσει καθένα από τα σχέδιά τους μεμονωμένα αμέσως μετά την επίσημη υποβολή τους. Επιπλέον, η Επιτροπή επεξεργάζεται την ατομική αξιολόγηση του τελικού ΕΣΕΚ της Σλοβακίας, το οποίο υποβλήθηκε στις 15 Απριλίου 2025.