" Το ΙΕΝΕ συμμετείχε ενεργά στο COP 29 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Ινστιτούτο και φιλοξενήθηκε στο Ελληνικό Περίπτερο την Τρίτη 19 Νοεμβρίου. Σε μια παρουσίαση με τίτλο, «Διδάγματα και εμπειρίες που αποκτήθηκαν από τις πολιτικές απαλλαγής από τον άνθρακα στη ΝΑ Ευρώπη», (“Lessons Learned and Experiences Gained from Decarbonisation Policies in SE Europe”), ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ, κ. Κωστής Σταμπολής, παρουσίασε τα πορίσματα από έρευνα που έχει εκπονήσει το Ινστιτούτο για την απανθρακοποίηση στο σύνολο της ΝΑ Ευρώπης. Στην ομιλία του ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ υπογράμμισε τις πολύ μικρές αλλαγές που έχουν διαπιστωθεί μέχρι σήμερα στο ενεργειακό μείγμα της περιοχής, το οποίο εξακολουθεί να κυριαρχείται από ορυκτά καύσιμα.
Ειδικότερα, στην παρουσίασή του, ο κ. Σταμπολής επισήμανε ότι, παρά τις επίσημες πολιτικές των χωρών της περιοχής της ΝΑ Ευρώπης για εναρμόνιση με τους «πράσινους» στόχους της ΕΕ, δεν έχει υπάρξει παρά μόνο μικρή αλλαγή στο περιφερειακό ενεργειακό μείγμα, αν και το μείγμα στην ηλεκτροπαραγωγή έχει διαφοροποιηθεί με αξιοσημείωτα υψηλότερη διείσδυση των ΑΠΕ.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η μελέτη του Ινστιτούτου εστίασε «στο πώς ακριβώς εξελίσσεται (ή δεν εξελίσσεται) η ενεργειακή μετάβαση στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η οποία έχει μεγάλη σημασία για την Ευρώπη, την Ευρασία και τη Μέση Ανατολή, αλλά και στο να καταδειχθεί ποια είναι τα προβλήματα, οι τρόποι με τους οποίους αυτά μπορούν να ξεπεραστούν και τι είναι αυτό που πραγματικά θέλουμε».
Αν και το μείγμα στην ηλεκτροπαραγωγή έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά με υψηλή συμμετοχή ΑΠΕ σε αρκετές χώρες, (κυρίως Τουρκία, Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία), ουσιαστικά το συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο δεν έχει επηρεαστεί ιδιαίτερα. Μετά από επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ σε ΑΠΕ τα τελευταία 10 χρόνια, ο αντίκτυπος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών CO₂ είναι απογοητευτικός, ενώ το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας έχει εκτοξευθεί στα ύψη σε αρκετές χώρες της περιοχής. Όπως τόνισε ο Πρόεδρος του ΙΕΝΕ, οι λόγοι εντοπίζονται σε λανθασμένες επιλογές ενεργειακής πολιτικής, στην έλλειψη κατάλληλης ρύθμισης και συντονισμού αλλά και στην υιοθέτηση ακατάλληλων μοντέλων αγοράς, ιδίως στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις πολιτικής στην ΕΕ για μεγαλύτερη χρήση φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας, οι οποίες όμως σε συνδυασμό με τις ΑΠΕ, θα μπορούσαν πράγματι να οδηγήσουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα εκπομπών.
Ακόμα, ο κ. Σταμπολής υπογράμμισε την τεράστια σημασία της ΝΑ Ευρώπης για την συνολική ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια, δεδομένης και της εγγύτητάς της με τις χώρες που αποτελούν μεγάλους παραγωγούς φυσικού αερίου. Επισήμανε, επίσης, τη σημασία διαφοροποίησης προμηθειών και οδεύσεων και το πώς αυτό μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της ΝΑ Ευρώπης αλλά και της ΕΕ. Επιπλέον, αναφέρθηκε στον διευρυμένο ρόλο του Νότιου Διαδρόμου εν όψει της πολύπλευρης χρήσης του από συνδυαστικούς αγωγούς (μεταφοράς φυσικού αερίου και υδρογόνου), τερματικούς σταθμούς LNG και FSRU καθώς και εγκαταστάσεις CCUS.
Μετά την παρουσίαση του Προέδρου του ΙΕΝΕ ακολούθησε διεξοδική συζήτηση μεταξύ των παρευρισκομένων, την οποία συντόνισε ο Δρ. Charles Ellinas, Senior Fellow του Atlantic Council και Visiting Research Fellow στο IENE. Από την πλευρά του ο Δρ. Έλληνας υπογράμμισε την ανάγκη για περαιτέρω έρευνες και τελικά αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στην Κύπρο, την Ελλάδα και άλλες χώρες της περιοχής και τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν σημαντικά τις χώρες της ΕΕ να μειώσουν το κόστος, να περιορίσουν τις εισαγωγές, να συμβάλλουν στην μείωση των εκπομπών και ταυτόχρονα να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια.
