Η Επιτροπή παρουσίασε, χθες Τρίτη 10 Μαρτίου 2020, μια νέα στρατηγική που θα βοηθήσει τη βιομηχανία της Ευρώπης να ηγηθεί της διπλής μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα και την ψηφιακή πρωτοπορία. Η στρατηγική αυτή αποσκοπεί στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης σε μια εποχή γεωπολιτικής αβεβαιότητας και αύξησης του παγκόσμιου ανταγωνισμού.

Η δέσμη πρωτοβουλιών περιγράφει μια νέα προσέγγιση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής, με βαθιές ρίζες στις ευρωπαϊκές αξίες και τις παραδόσεις της κοινωνικής αγοράς. Η δέσμη καθορίζει μια σειρά δράσεων για τη στήριξη όλων των φορέων της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων και των μικρών επιχειρήσεων, των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων, των ερευνητικών κέντρων, των παρόχων υπηρεσιών, των προμηθευτών και των κοινωνικών εταίρων.

Μια ειδική στρατηγική για τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) έχει ως στόχο να μειώσει τη γραφειοκρατία και να βοηθήσει τις πολυάριθμες ΜΜΕ της Ευρώπης να αναπτύξουν επιχειρηματικές δραστηριότητες σε ολόκληρη την ενιαία αγορά και πέραν αυτής, να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση και να συμβάλουν στην ψηφιακή και στην πράσινη μετάβαση.

Οι σημερινές πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν επίσης συγκεκριμένα μέτρα για την άρση των εμποδίων στην εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, η οποία είναι το ισχυρότερο πλεονέκτημα της Ευρώπης που επιτρέπει στις επιχειρήσεις της να αναπτυχθούν και να είναι ανταγωνιστικές εντός αλλά και εκτός Ευρώπης.

Στη δέσμη μέτρων για τη βιομηχανική πολιτική που δημοσιεύεται σήμερα περιλαμβάνονται οι ακόλουθες πρωτοβουλίες:

Νέα βιομηχανική στρατηγική

Για τη στήριξη της βιομηχανικής υπεροχής της Ευρώπης, μια νέα βιομηχανική στρατηγική θα συμβάλει στην υλοποίηση τριών βασικών προτεραιοτήτων: διατήρηση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και ισότιμων όρων ανταγωνισμού, στο εσωτερικό και σε παγκόσμιο επίπεδο, κλιματική ουδετερότητα της Ευρώπης έως το 2050 και διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης.

Η στρατηγική καθορίζει τις βασικές κινητήριες δυνάμεις του βιομηχανικού μετασχηματισμού της Ευρώπης και προτείνει ένα ολοκληρωμένο σύνολο μελλοντικών δράσεων, στις οποίες συγκαταλέγονται οι ακόλουθες:

1. Ένα σχέδιο δράσης για τη διανοητική ιδιοκτησία, για την υποστήριξη της τεχνολογικής αυτοδυναμίας, την προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, την καλύτερη καταπολέμηση της κλοπής διανοητικής ιδιοκτησίας και την προσαρμογή του νομικού πλαισίου στην πράσινη και στην ψηφιακή μετάβαση.

2. Δεδομένου ότι ο ανταγωνισμός αναδεικνύει ό,τι καλύτερο έχουν να παρουσιάσουν οι επιχειρήσεις μας, η τρέχουσα επανεξέταση των κανόνων ανταγωνισμού της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των κατευθυντήριων γραμμών για τη συνεχή αξιολόγηση των συγκεντρώσεων και για τον έλεγχο καταλληλότητας των κρατικών ενισχύσεων, θα διασφαλίσει ότι οι κανόνες μας είναι κατάλληλοι για μια οικονομία που αλλάζει με ταχείς ρυθμούς, ψηφιοποιείται ολοένα και περισσότερο και καλείται να γίνει πιο πράσινη και πιο κυκλική.

3. Χρειαζόμαστε ανταγωνισμό με ισότιμους όρους τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Εκτός από τη βέλτιστη αξιοποίηση της εργαλειοθήκης της για τους μηχανισμούς εμπορικής άμυνας, η Επιτροπή θα εκδώσει έως τα μέσα του 2020Λευκή Βίβλο για την αντιμετώπιση των στρεβλωτικών επιπτώσεων που προκαλούν οι ξένες επιδοτήσεις στην ενιαία αγορά και τον χειρισμό της πρόσβασης αλλοδαπών επιχειρήσεων στις δημόσιες συμβάσεις της Ε.Ε. και τη χρηματοδότηση από την Ε.Ε. Το ζήτημα που αφορά τις ξένες επιδοτήσεις θα εξεταστεί με πρόταση νομικής πράξης εντός του 2021. Η πρόταση αυτή θα συνδυαστεί με τις τρέχουσες εργασίες στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την ενίσχυση των παγκόσμιων κανόνων για τις βιομηχανικές επιδοτήσεις, και με τις δράσεις αντιμετώπισης της έλλειψης αμοιβαίας πρόσβασης σε δημόσιες συμβάσεις σε τρίτες χώρες.

4. Ολοκληρωμένα μέτρα για τον εκσυγχρονισμό και την απανθρακοποίηση των ενεργοβόρων βιομηχανιών, τη στήριξη των βιομηχανιών βιώσιμης και έξυπνης κινητικότητας, την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και την εξασφάλιση επαρκούς και διαρκούς εφοδιασμού με ενέργεια χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών σε ανταγωνιστικές τιμές.

5. Ενίσχυση της βιομηχανικής και στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης με την εξασφάλιση της προμήθειας κρίσιμων πρώτων υλών μέσω ενός σχεδίου δράσης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τα φαρμακευτικά προϊόντα βάσει μιας νέας φαρμακευτικής στρατηγικής της Ε.Ε. και με την υποστήριξη της ανάπτυξης στρατηγικών ψηφιακών υποδομών και βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής.

6. Συμμαχία Καθαρού Υδρογόνου για την επιτάχυνση της απανθρακοποίησης της βιομηχανίας και τη διατήρηση της βιομηχανικής υπεροχής, ακολουθούμενη από Συμμαχίες στις βιομηχανίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και στα βιομηχανικά νέφη και πλατφόρμες και στις πρώτες ύλες.

7. Νέα νομοθεσία και κατευθυντήριες οδηγίες για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις.

8. Επανεστίαση στην καινοτομία, στις επενδύσεις και στις δεξιότητες.

Εκτός από ένα ολοκληρωμένο σύνολο δράσεων, τόσο οριζόντιων όσο και για ειδικές τεχνολογίες, η Επιτροπή θα αναλύει συστηματικά τους κινδύνους και τις ανάγκες των διαφόρων βιομηχανικών οικοσυστημάτων. Στο πλαίσιο της ανάλυσης αυτής, η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με ένα ανοικτό και χωρίς αποκλεισμούς βιομηχανικό φόρουμ, το οποίο θα έχει συσταθεί έως τον Σεπτέμβριο του 2020. Στο φόρουμ αυτό θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της βιομηχανίας, μεταξύ άλλων ΜΜΕ, μεγάλες εταιρείες, κοινωνικοί εταίροι, ερευνητές, καθώς και κράτη μέλη και θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Όπου χρειάζεται, εμπειρογνώμονες από συγκεκριμένους τομείς θα κληθούν να μοιραστούν τις γνώσεις τους. Οι ετήσιες ημερίδες της Επιτροπής για τη βιομηχανία θα συνεχίσουν να λειτουργούν ως σημεία συνάντησης όλων των φορέων.

Νέα στρατηγική για τις ΜΜΕ

Οι ΜΜΕ διαδραματίζουν καίριο ρόλο στον βιομηχανικό ιστό της Ευρώπης, καθώς παρέχουν τα δύο τρίτα των θέσεων εργασίας, και έχουν καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία αυτής της νέας βιομηχανικής προσέγγισης. Η στρατηγική αυτή έχει ως στόχο να βοηθήσει τις ΜΜΕ να ηγηθούν αυτής της διπλής μετάβασης, που σημαίνει επίσης διασφάλιση της πρόσβασης στις κατάλληλες δεξιότητες.

Για να αναπτυχθεί το δυναμικό μετάβασης των ΜΜΕ, η Επιτροπή θα αναβαθμίσει το Ευρωπαϊκό Επιχειρηματικό Δίκτυο με ειδικούς Συμβούλους βιωσιμότητας. Θα επεκτείνει επίσης τους κόμβους ψηφιακής καινοτομίας σε κάθε περιφέρεια της Ευρώπης, ώστε να δώσει τη δυνατότητα στις ΜΜΕ να ενσωματώνουν τις ψηφιακές καινοτομίες.

Θα δημιουργήσει δυνατότητες εθελοντισμού και κατάρτισης στις ψηφιακές τεχνολογίες. Για να διευκολυνθεί η δραστηριοποίηση των ΜΜΕ εντός της ενιαίας αγοράς και πέραν αυτής, η Επιτροπή προτείνει δράσεις για την άρση των κανονιστικών και πρακτικών εμποδίων στην επιχειρηματική δραστηριότητα ή την επέκταση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Μεταξύ αυτών, η Επιτροπή εντείνει τις προσπάθειές της για να εξασφαλιστούν οι έγκαιρες πληρωμές, ιδίως μέσω ενός νέου ηλεκτρονικού παρατηρητηρίου, καθώς και μέσω της εναλλακτικής επίλυσης διαφορών.

Προκειμένου οι ΜΜΕ να μπορούν πιο εύκολα να αναζητήσουν ιδιωτική χρηματοδότηση στην Ευρώπη, η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης ένα ταμείο Αρχικών Δημόσιων Προσφορών για τις ΜΜΕ που θα εντάσσεται στο σκέλος του μηχανισμού InvestEU για τις ΜΜΕ. Θα ενισχύσει επίσης τη γυναικεία επιχειρηματικότητα μέσα από την τόνωση των επενδύσεων σε επιχειρήσεις και επενδυτικά ταμεία που διοικούνται από γυναίκες.

Επιπλέον, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν υπηρεσίες συνδρομής σε επιχειρήσεις μέσω μονοαπευθυντικής διαδικασίας.

Στόχος είναι να γίνει η Ευρώπη ο καλύτερος τόπος εκκίνησης και ανάπτυξης μιας επιχείρησης. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τη δημιουργία ενός κοινού προτύπου της Ε.Ε. για τις νεοφυείς επιχειρήσεις (EU Start-up Nations Standard) με σκοπό την ανταλλαγή και την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ΜΜΕ και των νεοφυών επιχειρήσεων στον κλάδο της υψηλής τεχνολογίας.

Για να εξασφαλιστεί η πολιτική δέσμευση για τα μέτρα αυτά, ένας υψηλού επιπέδου απεσταλμένος της Ε.Ε για τις ΜΜΕ θα εγγυηθεί τη στενή εταιρική σχέση και τον στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη της Ε.Ε., μέσω εθνικών απεσταλμένων για τις ΜΜΕ, καθώς και με τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές. Θα ενισχύσει επίσης την οπτική γωνία των ΜΜΕ στη νομοθεσία της Ε.Ε.

Μια ενιαία αγορά που λειτουργεί στην υπηρεσία των επιχειρήσεων και των καταναλωτών

Η ενιαία αγορά είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρώπης και παρέχει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις μια μεγάλη εγχώρια αγορά. Ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό και το εμπόριο εντός της Ε.Ε. Παρέχει στους πολίτες της Ε.Ε. μεγαλύτερο φάσμα επιλογών όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες, και περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παρέχει στις ευρωπαϊκές εταιρείες την πολλαπλασιαστική δύναμη που χρειάζονται για να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια σκηνή.

Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια εξαιτίας των οποίων δεν μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητες της ενιαίας αγοράς. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η άρση αυτών των εμποδίων θα μπορούσε να αποφέρει έως και 713 δισ. ευρώ έως το τέλος της δεκαετίας.

Η έκθεση σχετικά με τους φραγμούς στην ενιαία αγορά που δημοσιεύτηκε σήμερα προσδιορίζει ένα ευρύ φάσμα εμποδίων στην ενιαία αγορά, από την οπτική γωνία των επιχειρήσεων και των καταναλωτών της Ευρώπης. Επισημαίνει ποιες είναι οι βασικές αιτίες των φραγμών αυτών: περιοριστικοί και πολύπλοκοι εθνικοί κανόνες, περιορισμένες ικανότητες της διοίκησης, ατελής μεταφορά των κανόνων της Ε.Ε. στο εθνικό δίκαιο και ανεπαρκής επιβολή τους.

Για την αντιμετώπιση αυτών των φραγμών, η Επιτροπή εγκρίνει ένα σχέδιο δράσης για την καλύτερη εφαρμογή και επιβολή των κανόνων της ενιαίας αγοράς, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των εμποδίων που προκύπτουν από παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου.

Το σχέδιο δράσης βασίζεται σε μια ανανεωμένη εταιρική σχέση μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής, στο πλαίσιο της επιμερισμένης ευθύνης τους να διασφαλίσουν την ορθή επιβολή και εφαρμογή των κανόνων της ενιαίας αγοράς.

Στο πλαίσιο αυτό, το σχέδιο δράσης εγκαινιάζει μια κοινή επιχειρησιακή ομάδα της Επιτροπής και των κρατών μελών για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής των κανόνων της ενιαίας αγοράς. Από την πλευρά της, η Επιτροπή θα υποστηρίξει τις εθνικές και τις τοπικές αρχές στις προσπάθειές τους για την ορθή εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου και δεν θα διστάσει να αναλάβει αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων των κανόνων της ενιαίας αγοράς.

Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε τα εξής: «Η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι η κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης και της ευημερίας στην Ευρώπη· και επιτυγχάνει τα καλύτερα αποτελέσματα όταν αξιοποιεί ό,τι την κάνει δυνατή: τους ανθρώπους της και τις ιδέες τους, τα ταλέντα, την πολυμορφία και το επιχειρηματικό πνεύμα. Αυτό είναι σήμερα πιο σημαντικό από ποτέ, καθώς η Ευρώπη ξεκινάει μια φιλόδοξη πράσινη και ψηφιακή μετάβαση σε έναν πιο ασταθή και απρόβλεπτο κόσμο. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει όλα όσα χρειάζεται για να πρωτοπορήσει και θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να την υποστηρίξουμε».

Ο κ. Τιερί Μπρετόν, επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη έχει την ισχυρότερη βιομηχανία στον κόσμο. Οι επιχειρήσεις μας —μεγάλες και μικρές— μας παρέχουν θέσεις εργασίας, ευημερία και στρατηγική αυτονομία. Η διαχείριση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης και η αποφυγή εξωτερικών εξαρτήσεων σε ένα νέο γεωπολιτικό πλαίσιο απαιτεί ριζικές αλλαγές — και πρέπει να ξεκινήσει άμεσα».

Ιστορικό

Η βιομηχανία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης και της ευημερίας της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι παγκόσμιος ηγέτης σε πολλούς τομείς που αντιπροσωπεύουν το 20% της συνολικής προστιθέμενης αξίας της Ε.Ε. και δημιουργεί θέσεις εργασίας για 35 εκατομμύρια άτομα στην Ε.Ε.

Τον Μάρτιο του 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε μια συνολική και μακροπρόθεσμη στρατηγική για τη βιομηχανική πολιτική της Ε.Ε., η οποία θα ενσωματώνει μια προσέγγιση για την εμβάθυνση και την ενίσχυση της ενιαίας αγοράς.

Η ανάγκη μια νέας βιομηχανικής προσέγγισης από την Ευρώπη αντικατοπτρίζεται στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της Προέδρου φον ντερ Λάιεν, στις προτεραιότητες που έχουν τεθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο στρατηγικό θεματολόγιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την περίοδο 2019-2024, στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη στρατηγική της Επιτροπής για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης.