Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εκταμίευσε 2.967 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού για τη στήριξη 39 ενεργειακών έργων σε 10 κράτη μέλη της ΕΕ. Οι επενδύσεις αυτές θα στηρίξουν τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων, τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στους τομείς της ενέργειας, της βιομηχανίας και των μεταφορών και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εκταμίευση μέχρι σήμερα μέσω του Ταμείου Εκσυγχρονισμού, με αποτέλεσμα οι συνολικές δαπάνες να ανέλθουν σε 12.65 δισ. ευρώ από τον Ιανουάριο του 2021. Οι επενδύσεις αυτές βοηθούν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους τους για το κλίμα και την ενέργεια και συμβάλλουν στον μακροπρόθεσμο στόχο της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Τα κράτη μέλη που επωφελήθηκαν από την πρώτη εκταμίευση του 2 024 είναι η Βουλγαρία (65.2 εκατ. ευρώ), η Κροατία (52 εκατ. ευρώ), η Τσεχία (835.2 εκατ. ευρώ), η Εσθονία (24.1 εκατ. ευρώ), η Ουγγαρία (76.8 εκατ. ευρώ), η Λετονία (26.8 εκατ. ευρώ), η Λιθουανία (59 εκατ. ευρώ), η Πολωνία (697.5 εκατ. ευρώ), η Ρουμανία (1.095 δισ. ευρώ) και η Σλοβακία (35 εκατ. ευρώ). Τα έργα που υποστηρίζονται σήμερα επικεντρώνονται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στη χρήση και την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων και στην ενεργειακή απόδοση.
Μερικές από τις προτάσεις που επιλέχθηκαν σήμερα για χρηματοδότηση είναι οι εξής:
  1. ενίσχυση του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για τη στήριξη της ενσωμάτωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Βουλγαρία·
  2. ανάπτυξη της ικανότητας αποθήκευσης φωτοβολταϊκών και ενέργειας για δημόσιους παρόχους υπηρεσιών ύδρευσης στην Κροατία·
  3. στήριξη των νοικοκυριών για την αγορά και εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Τσεχία·
  4. βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα κτίρια του δημόσιου τομέα στην Εσθονία·
  5. εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη συστημάτων τηλεθέρμανσης που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ουγγαρία·
  6. χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε πολυκατοικίες, δημόσια κτίρια και ενεργειακές κοινότητες στη Λετονία·
  7. ανάπτυξη ικανοτήτων αποθήκευσης για την εξισορρόπηση των ενεργειακών συστημάτων στη Λιθουανία·
  8. αναβάθμιση των υποδομών φόρτισης βαρέων επαγγελματικών οχημάτων στην Πολωνία·
  9. καθεστώτα στήριξης επί διαφοράς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στη Ρουμανία·
  10. παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου και συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης στη Σλοβακία.
Οι επόμενες προθεσμίες για την υποβολή επενδυτικών προτάσεων από τα κράτη μέλη για πιθανή στήριξη από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού είναι η 13η Αυγούστου 2024 για προτάσεις χωρίς προτεραιότητα και η 10η Σεπτεμβρίου 2024 για τις προτάσεις προτεραιότητας.
Ιστορικό
Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, το οποίο χρηματοδοτείται από έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπής στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ, αποσκοπεί στη στήριξη δεκατριών κρατών μελών χαμηλότερου εισοδήματος κατά τη μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα. Τα δικαιούχα κράτη μέλη είναι η Βουλγαρία, η Κροατία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία, καθώς και η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία, οι οποίες κατέστησαν επιλέξιμες για στήριξη από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού από τον Ιανουάριο του 2024, στο πλαίσιο του αναθεωρημένου συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ της ΕΕ).
Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού στηρίζει επενδύσεις στην παραγωγή και χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην ενεργειακή απόδοση, στην αποθήκευση ενέργειας, στον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της τηλεθέρμανσης, των αγωγών και των δικτύων, και στη δίκαιη μετάβαση σε περιοχές που εξαρτώνται από τον άνθρακα. Επισκόπηση των προηγούμενων εκταμιεύσεων διατίθεται εδώ.
Το Ταμείο συμπληρώνει άλλα μέσα της ΕΕ, όπως η πολιτική συνοχής και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Κινητοποιεί σημαντικούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τις επιλέξιμες χώρες να στηρίξουν επενδύσεις σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU και τη δέσμη προσαρμογής στον στόχο του 55%. Λειτουργεί υπό την ευθύνη των δικαιούχων χωρών σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).