" Από την 1η Νοεμβρίου 2020, τέθηκε σε εφαρμογή, τo πολυαναμενόμενο Μοντέλο – Στόχος (Target Model), το οποίο θα επιτρέψει στην Ελλάδα να προσχωρήσει (και να συμβάλει) στη διασυνδεδεμένη ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας με πολλαπλά οφέλη για την αγορά, την ενεργειακή ασφάλεια και τους καταναλωτές.
Η υλοποίηση του Target Model αποτελεί μια μεγάλη διαρθρωτική μεταρρύθμιση που αναμένεται να ενισχύσει τη διαφάνεια στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, επιλύοντας τα δομικά προβλήματα του υφιστάμενου συστήματος οργάνωσης της χονδρεμπορικής αγοράς.
Με τον τρόπο αυτό ξεκινά μια σειρά δομικών αλλαγών οι οποίες θα οδηγήσουν σε αύξηση του ανταγωνισμού, σύγκλιση των τιμών, βελτιωμένη ασφάλεια εφοδιασμού, υποστήριξη της περαιτέρω ενσωμάτωσης των ΑΠΕ και τελικά σε διευρυμένη πρόσβαση σε οικονομικότερες πηγές ενέργειας.
Με την έναρξη του Target Model θα τεθούν σε λειτουργία οι τρεις νέες αγορές (η προημερήσια, η ενδοημερήσια και η προθεσμιακή αγορά) που θα λειτουργήσουν υπό το Χρηματιστήριο Ενέργειας καθώς και η αγορά εξισορρόπησης την οποία θα διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ. Οι τέσσερις νέες αγορές θα αντικαταστήσουν το σημερινό μοντέλο χονδρεμπορικής αγοράς, του γνωστού mandatory pool.
Τι σημαίνει η εφαρμογή του Target Model για τους τελικούς καταναλωτές
Αυτή τη στιγμή, το 95% της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι συζευγμένο (1.500 τεραβατώρες το χρόνο). Το εκτιμώμενο «κοινωνικό πλεόνασμα» στην ΕΕ από τη μείωση των τιμών χονδρεμπορικής από τη σύζευξη των αγορών είναι της τάξης του 1 δισ. ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με μελέτη του ACER (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας), μόνο η σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την Ιταλία και τη Βουλγαρία θα επιφέρει όφελος άνω των 25 εκατ. ευρώ ετησίως, το οποίο είναι ένα μικρό μέρος του συνολικού οφέλους που θα καρπωθεί η ελληνική οικονομία από τον εκσυγχρονισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Σημειώνεται ότι ήδη οι αγορές της Αυστρίας, του Βελγίου, της Κροατίας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Φινλανδίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβενίας, της Σουηδίας, της Ισπανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς και οι αγορές της Τσεχίας, της Σλοβακίας, της Ουγγαρίας και της Ρουμανίας είναι συζευγμένες σύμφωνα με τις αρχές του Target Model.
Τι σημαίνει η εφαρμογή του Target Model για την αγορά
Η ύπαρξη τριών αγορών (επόμενης ημέρας, ενδοημερήσιας, εξισορρόπησης) σε αντίθεση με μία (ΗΕΠ) είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα προς τη ρεαλιστικότερη αποτύπωση της πραγματικότητας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που φτάνει πλέον κοντά στον πραγματικό χρόνο και την αύξηση του ανταγωνισμού.
Διευκολύνεται η άρση των στρεβλώσεων καθώς πολλά διορθωτικά μέτρα που κρίνονταν αναγκαία βάσει του προηγούμενου συστήματος και επιβάλλονταν με μηχανισμούς εκτός αγοράς (π.χ. μηχανισμός ανάκτησης μεταβλητού κόστους, κόστος αποσυγχρονισμού μονάδων παραγωγής), πλέον ενσωματώνονται στο πλαίσιο της αγοράς, οδηγώντας σε ορθολογικότερες χονδρεμπορικές τιμές. Εκλείπουν έτσι οι συμπληρωματικές χρηματοροές που δυσχεραίνουν την κατανόηση του συνολικού κόστους λειτουργίας.
Οι Συμμετέχοντες στις νέες αγορές έχουν πλέον όλα τα εργαλεία να διορθώνουν τη θέση τους σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια, ώστε να εξασφαλίζουν τις μικρότερες δυνατές αποκλίσεις γι αυτούς και κατά συνέπεια, την οικονομικότερη λειτουργία της αγοράς στο σύνολό της.
Εμπλουτίζεται η διαθέσιμη «εργαλειοθήκη» τους, καθώς θα διαθέτουν πρόσβαση σε χρηματοοικονομικά εργαλεία για τη μείωση του κινδύνου διακύμανσης των τιμών, ώστε να μπορούν με τη σειρά τους να προσφέρουν μεγαλύτερη τιμολογιακή σταθερότητα στους πελάτες τους. Αποκτούν επίσης πρόσβαση σε μεθόδους διαφοροποίησης των προϊόντων τους (για παράδειγμα, προσφέροντας μόνο «πράσινη» ενέργεια), ώστε να μπορούν να αναπτύξουν πιο σύνθετες εμπορικές και επιχειρηματικές στρατηγικές.
Επίσης, μέσω της δυνατότητας των συμμετεχόντων να πραγματοποιούν συναλλαγές όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο στην Ενδοημερήσια Αγορά καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική συμμετοχή των ΑΠΕ και της λεγόμενης «απόκρισης της ζήτησης» (demandresponse) στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ειδικότερα, οι Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης των ΑΠΕ θα μπορούν μέσω της συμμετοχής στις επιμέρους αγορές να ελαχιστοποιούν το κόστος και το ρίσκο μεγάλων χρεώσεων στην εκκαθάριση της Αγοράς Εξισορρόπησης. Οι δε καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της μελλοντικής ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών (ψηφιοποίηση, έξυπνοι μετρητές κ.α.) θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην αγορά, καθιστώντας δυνατή τη συμμετοχή περισσότερων πόρων σε αυτή.
Οι επιλογές των συμμετεχόντων (τόσο στην αγορά όσο και στην πώληση) δεν θα περιορίζονται μόνο στην ελληνική αγορά, δεδομένου ότι αφενός θα έχουν δυνητικούς αντισυμβαλλόμενους πανευρωπαϊκά, αφετέρου οι προσφορές τους μετά τη σύζευξη των αγορών υποβάλλονται στην κοινή πανευρωπαϊκή αγορά.
Πηγή: insider.gr
