Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ Α.Ε. αναδεικνύεται ως ηγετική δύναμη στον τομέα της εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) στην Ελλάδα. Κύριο μέλημα της είναι η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κατασκευαστικού κλάδου. Παρά την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της διαχείρισης ΑΕΚΚ, όπως η έλλειψη θεσμικών ρυθμίσεων και η ανεπάρκεια υποδομών.

Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ επισημαίνει την ανάγκη για αναθεώρηση των κανονιστικών πλαισίων και την αλλαγή της κουλτούρας γύρω από την ανακύκλωση, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική αξιοποίηση των δευτερογενών υλικών και η βιωσιμότητα των έργων.

Το περιοδικό «ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΤΙΡΙΩΝ» συνομίλησε τον κ. Δημήτριο Κλωνή, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, ΣΕΔΠΕΚΑΤ Α.Ε., θέτοντας του μερικά από τα βασικά ερωτήματα του κλάδου.

Ερώτηση: Πόσο αποτελεσματική θεωρείτε ότι είναι η εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) υπό τις υφιστάμενες συνθήκες;

Υπό τις παρούσες συνθήκες θεωρούμε ότι είμαστε σε αρκετά καλό σημείο, αν και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Αρκεί να ξεπεράσουμε διάφορα προβλήματα, με σοβαρότερο την έλλειψη χώρων εναπόθεσης των υπολοίπων από τα ανακυκλωμένα προϊόντα ΑΕΚΚ καθώς και τα προϊόντα εκσκαφών.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η αποτελεσματικότητα της εναλλακτικής διαχείρισης βελτιώνεται χρόνο με τον χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, οι μέθοδοι εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ είναι αποτελεσματικές όταν εφαρμόζονται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής αλυσίδας, από τη συλλογή των αποβλήτων μέχρι την τελική τους αξιοποίηση. Σημαντικός παράγοντας σε αυτό είναι η ύπαρξη τελικών αποδεκτών για τα δευτερογενή υλικά. Ωστόσο, προς το παρόν δεν έχει θεσμοθετηθεί η υποχρεωτική χρήση αυτών των υλικών, γεγονός που δημιουργεί ένα κενό στην αγορά. Οι μονάδες επεξεργασίας παράγουν ποιοτικά δευτερογενή υλικά, αλλά χωρίς τη ζήτηση από υποχρεωτική χρήση, τα υλικά αυτά παραμένουν αδιάθετα. Οι βασικοί χώροι όπου αυτά τα υλικά μπορούν να διατεθούν είναι τα ανενεργά λατομεία, όπου χρησιμοποιούνται για την ανάπλαση τους.

Επίσης, σε αυτούς τους ΟΧΔ εναποτίθενται και προϊόντα εκσκαφών, τα οποία είναι πολλές χιλιάδες τόνοι το χρόνο που πρέπει να απομακρυνθούν από τα έργα. Σήμερα, μόνο ένα λατομείο είναι αδειοδοτημένο. Εδώ και χρόνια προσπαθούμε να αδειοδοτήσουμε άλλα 5. Είμαστε πολύ κοντά στα 2 που βρίσκονται στην Αττική: το πρώην Λατομείο Τριάς στο Κορωπί και το πρώην λατομείο Παρθενών στον Μαραθώνα. Αν λυνόταν το πρόβλημα της απόθεσης των προϊόντων εκσκαφών και των επεξεργασμένων αδρανών υλικών από τις μονάδες επεξεργασίας, θα αρχίζαμε να συζητάμε για επίτευξη του σκοπού της ανακύκλωσης ΑΕΚΚ.

Ερώτηση: Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι προοπτικές της ανακύκλωσης των ΑΕΚΚ;

Η επίτευξη του στόχου ανακύκλωσης προϊόντων κατεδάφισης είναι εφικτή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα πολύ χαμηλά, και οι προοπτικές εξέλιξης είναι μικρές δεδομένων των συνθηκών. Αυτή η διαφορά αποδίδεται κυρίως στην έλλειψη υποδομών και στην ανεπαρκή ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων. Γι’ αυτό, χρειάζονται ριζικές μεταρρυθμίσεις.

Ερώτηση: Ποια είναι η άποψή σας για τη χρήση των δευτερογενών υλικών από την ανακύκλωση σε δημόσια και ιδιωτικά έργα;

Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ ΑΕ είναι υπέρμαχος της αξιοποίησης των δευτερογενών υλικών όπου αυτό είναι εφικτό, σε δημόσια και ιδιωτικά έργα. Έτσι επιτυγχάνονται δύο βασικοί στόχοι: η προστασία του περιβάλλοντος και η ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας.

Αρχικά, η χρήση δευτερογενών υλικών συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κατασκευαστικών έργων, μειώνοντας την ανάγκη για εξόρυξη νέων πρώτων υλών – ακολουθώντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Όπως ανέφερα προηγουμένως, η χρήση δευτερογενούς υλικού στα δημόσια και ιδιωτικά έργα δεν έχει ακόμη θεσμοθετηθεί ως υποχρεωτική. Έχουμε καταθέσει πληθώρα υπομνημάτων, ζητώντας να επιτραπεί η χρήση τουλάχιστον 30%, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει πρόοδο. Εάν η χρήση αυτή γίνει υποχρεωτική, οι μονάδες επεξεργασίας θα αναγκαστούν να βελτιώσουν και να εξελίξουν την παραγωγή, επενδύοντας στην ποιότητα του υλικού. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορέσουμε να μετατρέπουμε τα απόβλητα σε προϊόντα, πράγμα το οποίο για εμάς αποτελεί την επιτομή της κυκλικής οικονομίας.

Ερώτηση: Πώς δημιουργήθηκε η ΣΕΔΠΕΚΑΤ ΑΕ και ποιος είναι ο σκοπός και οι υπηρεσίες της;

Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ ΑΕ δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία και συμμετοχή 96 εταιρειών χωματουργικών έργων του Σωματείου του Νομού Αττικής με σκοπό την εξυπηρέτηση των μετόχων και του κλάδου γενικώς, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος από ανεξέλεγκτες εναποθέσεις των προϊόντων από εκσκαφές και κατεδαφίσεις.

Ο ρόλος της ΣΕΔΠΕΚΑΤ είναι κομβικός, καθώς έχει διαμορφώσει ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στον κατασκευαστικό τομέα. Μέσα από συνεργασίες με εργολάβους, διαχειριστές αποβλήτων, και φορείς ανακύκλωσης, διασφαλίζει την ορθή διαχείριση των ΑΕΚΚ. Το Σύστημα έχει υιοθετήσει τις όλες τις κείμενες διατάξεις που καθορίζουν τους όρους για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από οικοδομικά έργα.

Ερώτηση: Ποια είναι η «απάντηση» της ΣΕΔΠΕΚΑΤ στις απαιτήσεις της ΕΚΕ (εταιρική και κοινωνική ευθύνη) και με ποιες δράσεις επιτυγχάνει τους στόχους της;

Η εταιρική υπευθυνότητα για εμάς είναι ουσιαστικό μέρος της λειτουργίας μας – δεν είναι μια «μόδα». Αντιπροσωπεύει τη δέσμευσή μας για ουσιαστική συνεισφορά στην κοινωνία. Στόχος μας είναι να έχουμε θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, προσφέροντας λύσεις και υποστήριξη όπου είναι απαραίτητο.

Η ΣΕΔΠΕΚΑΤ έχει αναλάβει πολλές πρωτοβουλίες για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ΕΚΕ. Ενδεικτικά, έχει διοργανώσει εκπαιδευτικές εκδηλώσεις και summer camps για παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού, και έχει συμμετάσχει σε διάφορες εκθέσεις του κλάδου σε όλη τη χώρα. Επίσης, η ομάδα μας έχει προσφέρει τη βοήθειά της σε δήμους για καθαρισμούς ρεμάτων και δασικών δρόμων, όπως στην Πεντέλη και στον Υμηττό. Επιπλέον, έχουμε προσφέρει είδη πρώτης ανάγκης στους πληγέντες των πλημμυρών στη Θεσσαλία καθώς και σε εθελοντές πυροσβέστες.

Μέσα από αυτές και άλλες πολλές δράσεις, η ΣΕΔΠΕΚΑΤ προώθησε την ευαισθητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, δημιουργώντας θετικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινότητες.

Ερώτηση: Τι συμβουλές θα δίνατε στους ενδιαφερόμενους για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ και την ανακύκλωση γενικότερα;

Η βασική συμβουλή που θα έδινα είναι να έχουν ως γνώμονα το περιβάλλον και να επιλέγουν πιο «πράσινες» λύσεις, είτε πρόκειται για υλικά, είτε για μηχανήματα, είτε για έξυπνες τεχνολογίες που αποσκοπούν στην εξοικονόμηση ενέργειας. Το κύριο κριτήριο θα πρέπει να είναι η νοοτροπία της ανακύκλωσης, όχι μόνο στη δουλειά τους αλλά και στην καθημερινή τους ζωή. Μόνο έτσι θα συμπαρασύρουν και άλλους στην ίδια κουλτούρα και θα επιτύχουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον αποτελέσματα.

Επιπλέον, είναι σημαντικό να ευαισθητοποιηθούν στα θέματα του περιβάλλοντος ώστε να αποφευχθεί η παράνομη εναπόθεση αποβλήτων. Πρέπει να σκεφτόμαστε συλλογικά και όχι εγωκεντρικά, γιατί μόνο όλοι μαζί μπορούμε να επιτύχουμε και την στοχοθεσία και την προώθηση της κυκλικής οικονομίας, που είναι ο κύριος σκοπός μας.

Συνεπώς, η αλλαγή νοοτροπίας προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιώσιμης ανάπτυξης αποτελεί το κλειδί για ένα καλύτερο μέλλον, τόσο για τον κλάδο μας όσο και για την κοινωνία συνολικά.