Μια διεθνή στρατηγική για την εξασφάλιση της θέσης της Ευρώπης στις παγκόσμιες αγορές παρουσίασαν σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος. Το νέο όραμα της ΕΕ για το παγκόσμιο κλίμα και την ενέργεια παρουσιάζει την προσφορά της ΕΕ στον κόσμο: χρήση της διπλωματίας για την προστασία των βασικών μας συμφερόντων, προώθηση προτύπων για μια δίκαιη μετάβαση βοηθώντας τους εταίρους μας να αναπτύξουν τα δικά τους και αντιμετώπιση των νέων απειλών και προκλήσεων για την ασφάλεια που θέτουν σε κίνδυνο τόσο τα ευρωπαϊκά συμφέροντα όσο και τα συμφέροντα των εταίρων μας, επισημαίνει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν.

Η ΕΕ συμβάλλει ενεργά στην τρέχουσα καθαρή βιομηχανική επανάσταση σε όλο τον κόσμο. Το όραμα προσθέτει μια εξωτερική διάσταση στη Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας και θέτει μια νέα στρατηγική για την ενίσχυση των υφιστάμενων συνεργασιών και τη δημιουργία νέων, αμοιβαία επωφελών. Για να αξιοποιήσει πλήρως τα οφέλη της καθαρής μετάβασης, η ΕΕ πρέπει να είναι η βιομηχανική δύναμη που παρέχει καθαρή τεχνολογία και λύσεις προσαρμογής σε χώρες σε όλο τον κόσμο και να δημιουργήσει νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες για τη δική της βιομηχανία καθαρής τεχνολογίας.

Ως αγορά που εξακολουθεί να εξαρτάται από τις εισαγωγές ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα παραμείνουν στο επίκεντρο της καθαρής μετάβασης της ΕΕ. Σχεδόν το ήμισυ της ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ παρήχθη από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας το 2024. Αυτό αυξάνει σημαντικά την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια της ΕΕ.

Η ΕΕ έχει επίσης δει αύξηση 111% στο μερίδιο των επενδύσεων σε καθαρή ενέργεια από το 2015. Το όραμα προτείνει την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας καθαρής τεχνολογίας της ΕΕ ώστε να φτάσει το 15% της παγκόσμιας αγοράς τεχνολογίας, βελτιώνοντας παράλληλα την βιομηχανική της ανταγωνιστικότητα, σύμφωνα με τη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία.

Το όραμα επιβεβαιώνει επίσης τη δέσμευση της ΕΕ σε μια διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Το μήνυμα της ΕΕ προς τους παγκόσμιους εταίρους είναι σαφές: εργαζόμαστε για την εκπλήρωση των στόχων που ορίζονται στη Συμφωνία του Παρισιού· είμαστε ένας αξιόπιστος εταίρος που τηρεί τους κανόνες· και είμαστε ανοιχτοί σε επιχειρηματικές δραστηριότητες και συνεργασία.

Η ΕΕ θα συνεχίσει να ενισχύει διμερείς συνεργασίες και πολυμερείς συμμαχίες – υφιστάμενες και νέες – σε διεθνή φόρουμ και σε διαφορετικά επίπεδα, που κυμαίνονται από Συμφωνίες Ελεύθερων Συναλλαγών έως Συμπράξεις Δίκαιης Ενεργειακής Μετάβασης και Πράσινες Συμμαχίες. Επιπλέον, η τιμολόγηση του άνθρακα είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των παγκόσμιων κλιματικών στόχων, τη μείωση των εκπομπών, την προώθηση της καινοτομίας και τη διασφάλιση μιας δίκαιης και εύτακτης μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα. Οι μεγάλες οικονομίες έχουν πρόσφατα υιοθετήσει και επεκτείνει πολιτικές τιμολόγησης άνθρακα, γεγονός που δείχνει ότι λειτουργεί. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για την προώθησή του μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης άλλων χωρών στην ανάπτυξη ισχυρών πολιτικών τιμολόγησης άνθρακα μέσω μιας ειδικής ομάδας εργασίας.

Η ΕΕ θα συνεχίσει να προωθεί ισχυρές διεθνείς πολιτικές για το κλίμα. Αυτό περιλαμβάνει ισχυρότερη δράση για την αντιμετώπιση της σχέσης μεταξύ κλιματικής αλλαγής, υποβάθμισης του περιβάλλοντος και ασφάλειας και ανθεκτικότητας, συμμετέχοντας σε πολυμερές (ΟΗΕ και ΝΑΤΟ) και διμερές επίπεδο. Θα εφαρμόσει τις δράσεις που ορίζονται στην Κοινή Ανακοίνωση του 2023 για τον Δεσμό Κλίματος-Ασφάλειας και θα συνεχίσει να καταπολεμά την χειραγώγηση των πληροφοριών και την παραπληροφόρηση σχετικά με την κλιματική αλλαγή.

Κύριες δράσεις

Το σημερινό παγκόσμιο όραμα της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια παρουσιάζει μια σειρά στρατηγικών δράσεων για την παγκόσμια ενεργειακή και κλιματική δέσμευση για την προώθηση της καθαρής μετάβασης, της ανταγωνιστικότητας και των καθαρών τεχνολογιών και επενδύσεων, όπως:

1. Εισαγωγή πολιτικής ορμής: Ενθάρρυνση πολυμερών και διμερών φόρουμ και πρωτοβουλιών για την υλοποίηση των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού και του Παγκόσμιου Απολογισμού.

2. Ενίσχυση των επιχειρήσεων καθαρής τεχνολογίας της ΕΕ σε διεθνές επίπεδο και διευκόλυνση των επενδύσεων σε κλιματική ανθεκτικότητα: Οργάνωση επιχειρηματικών φόρουμ, σύσταση ενός εξωτερικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου Καθαρής Μετάβασης της ΕΕ, κλιμάκωση των επενδύσεων και δημιουργία επιχειρηματικών μοντέλων για την προσαρμογή στο κλίμα.

3. Υποστήριξη και σύνδεση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων με παγκόσμιες επενδύσεις: Πλήρης αξιοποίηση του Global Gateway Investment Hub για την υποστήριξη κοινών επενδυτικών έργων εκτός ΕΕ και του προτεινόμενου κονδυλίου Global Europe για την υποστήριξη των επιχειρήσεων της ΕΕ στο εξωτερικό και την αύξηση της ζήτησης για τεχνολογία της ΕΕ.

4. Επέκταση δικτύων αμοιβαία επωφελών συνεργασιών για παγκόσμιες και ανθεκτικές καθαρές αλυσίδες αξίας, μέσω συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, εταιρικών σχέσεων καθαρού εμπορίου και επενδύσεων και άλλων μέσων.

5. Μεταρρύθμιση των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την καθαρή και ανθεκτική μετάβαση και ενίσχυση του έργου της ΕΕ για την κλιματική ασφάλεια.

Ιστορικό

Τον Φεβρουάριο του 2025, η Επιτροπή παρουσίασε τη Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας – ένα σχέδιο για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές εντός της ΕΕ.

Περιλάμβανε μια νέα εστίαση στις ενεργοβόρες βιομηχανίες που χρειάζονται επειγόντως υποστήριξη για να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές, να στραφούν σε καθαρή ενέργεια και να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος, τον αθέμιτο παγκόσμιο ανταγωνισμό και τους πολύπλοκους κανονισμούς. Ομοίως, στόχευσε στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο της μελλοντικής ανταγωνιστικότητας και είναι απαραίτητος για τον βιομηχανικό μετασχηματισμό, την κυκλικότητα και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.

Η ανακοίνωση ακολουθήθηκε το καλοκαίρι από μια σειρά πιο συγκεκριμένων στοιχείων, όπως ένα νέο Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων και συστάσεις για φορολογικά κίνητρα.

Το σημερινό παγκόσμιο όραμα της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια βασίζεται στη Συμφωνία για την Καθαρή Βιομηχανία και επεκτείνει ορισμένα από τα στοιχεία της στην παγκόσμια καθαρή μετάβαση και τη συνεργασία με εταίρους παγκοσμίως.

Η ΕΕ παραμένει στην πορεία για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και προχωρά στην εκπλήρωση της Συμφωνίας του Παρισιού. Η ΕΕ έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 37% από το 1990, αντιπροσωπεύοντας μόνο το 6% των παγκόσμιων εκπομπών, και είναι μαζί με τα κράτη μέλη της ο μεγαλύτερος χρηματοδότης για το κλίμα στον κόσμο.