Η διαρκώς αυξανόμενη χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως ναυτιλιακού καυσίμου, σηματοδοτεί νέες εξελίξεις στη Ναυτιλία, σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Η χρήση του νέου καυσίμου είναι διαδεδομένη στις θαλάσσιες μεταφορές της Βόρειας Ευρώπης και της Δυτικής Μεσογείου, ενώ ανοδική είναι και η τάση που ακολουθείται στην Ανατολική Μεσόγειο.  

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, Poseidon Med II, που συγχρηματοδοτείται από τον Μηχανισμό χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», και στο οποίο συμμετέχουν τρεις χώρες, Ελλάδα, Κύπρος και Ιταλία, και είκοσι έξι φορείς από το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων έξι ευρωπαϊκών λιμένων (Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, Λεμεσός και Βενετία), και του τερματικού σταθμού LNG στη Ρεβυθούσα, έχει από τώρα θέσει τις βάσεις για την προώθηση βιώσιμων θαλάσσιων μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η υιοθέτηση του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ως ναυτιλιακού καυσίμου εναρμονίζεται με την επιβολή αυστηρότερων περιβαλλοντικών προτύπων, συμπεριλαμβανομένων των κανονισμών του ΙΜΟ 2020, ενώ συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Ενώ η προοπτική να οριστεί η Μεσόγειος ως Περιοχή Ελέγχου Εκπομπών (ECAs Zone) καθιστά ακόμα πιο ελκυστική τη χρήση του LNG ως ναυτιλιακού καυσίμου στην περιοχή. Ενδεικτική της αυξανόμενης αναγνώρισης των πολλαπλών περιβαλλοντικών οφελών από τη χρήση του LNG στη ναυτιλία, αποτελεί η αύξηση κατά 20% στις παραγγελίες πλοίων που χρησιμοποιούν LNG ως ναυτιλιακό καύσιμο συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.

Πέρα όμως από τα περιβαλλοντικά οφέλη, καθοριστική είναι η συμβολή του Poseidon Med II για τη δημιουργία μίας βιώσιμης και αποτελεσματικής εφοδιαστικής αλυσίδας LNG στις θαλάσσιες μεταφορές της Ανατολικής Μεσογείου. Με στρατηγικές και αποτελεσματικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στη διευκόλυνση ρυθμιστικών, λειτουργικών και οικονομικών παραμέτρων για την προσέλκυση επενδύσεων με σκοπό την εγκατάσταση υποδομών LNG μικρής κλίμακας (ssLNG) στα λιμάνια του προγράμματος, το Poseidon Med II: Συνέβαλε στη θέσπιση ενός Ρυθμιστικού και Νομοθετικού πλαισίου για την εφαρμογή ασφαλών δραστηριοτήτων ανεφοδιασμού LNG στους ελληνικούς λιμένες που οδήγησε στο Προεδρικό Διάταγμα του 2019. Ήδη από το 2020, το Ελληνικό Υπουργείο Ναυτιλίας, έδωσε το «πράσινο φως» στον Λιμένα του Πειραιά για να ξεκινήσει εργασίες ανεφοδιασμού με LNG, είτε από πλοίο σε πλοίο, είτε από φορτηγό σε πλοίο, εφόσον συντρέχουν οι απαραίτητες επενδύσεις. Και επίσης, υποστήριξε την προετοιμασία ενός Πρακτικού Οδηγού Ασφάλειας για τις Λιμενικές Αρχές κατά τις εργασίες ανεφοδιασμού με LNG.

Επιπρόσθετα στον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας, λόγω της σπουδαιότητάς του στην ολοκλήρωση της εφοδιαστικής αλυσίδας της ευρύτερης περιοχής, το Poseidon Med II χρηματοδότησε τις μελέτες για την υλοποίηση της κατασκευής ενός σταθμού φόρτωσης φορτηγών LNG που θα είναι σε πλήρη λειτουργία έως τον Μάιο του 2022, καθώς και μιας νέας προβλήτας ssLNG για την εξυπηρέτηση μικρών σκαφών τροφοδοσίας/ανεφοδιασμού χωρητικότητας μεταξύ 1.000 m³και 28.000 m³, που θα τεθεί σε λειτουργία έως τον Φεβρουάριο του 2023.

Ενώ, σε ό,τι αφορά τους λιμένες του Πειραιά, της Πάτρας, του Ηρακλείου και της Ηγουμενίτσας, το Poseidon Med II χρηματοδότησε τις μελέτες για την ανάπτυξη υποδομών LNG μικρής κλίμακας (ssLNG), συμπεριλαμβανομένων των master plans για τις εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού LNG εντός των λιμένων, ενώ πολύ σύντομα ολοκληρώνεται η διαδικασία αδειοδότησης για τις υποχρεωτικές περιβαλλοντικές μελέτες. Ακόμα, το πρόγραμμα χρηματοδότησε τα σχέδια μετατροπής δέκα συμβατικών πλοίων και δύο επιβατηγών οχηματαγωγών πλοίων με καύσιμο LNG, για πέντε εκ των οποίων υλοποιήθηκε και ο λεπτομερής σχεδιασμός, καθώς και ο σχεδιασμός δύο νέων RO-PAX ferries, ένα συμβατικό και ένα καινοτόμο που θα χρησιμοποιούν φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες. Επιπλέον, έχουν πραγματοποιηθεί αναλύσεις κόστους-οφέλους για όλα τα λιμάνια και για τα δέκα επιλεγμένα πλοία.

Στην Κύπρο, το PMII χρηματοδότησε τη μελέτη για την κατασκευή μόνιμης θέσης ελλιμενισμού πλοίων ανεφοδιασμού με LNG, απέναντι από την προβλήτα για τον ελλιμενισμό FSRU στην περιοχή του Βασιλικού.

Στην Ιταλία, το πρόγραμμα χρηματοδότησε την κατασκευή ενός καινοτόμου πλοίου ανεφοδιασμού με LNG με σύστημα πλοήγησης Semi Ballastable System (SBBT), το οποίο πλησιάζει στην ολοκλήρωσή του και θα λειτουργεί στην Αδριατική Θάλασσα.

Επιπρόσθετα, το Poseidon Med II χρηματοδότησε μια σειρά μελετών για την αξιολόγηση του κόστους ανεφοδιασμού με LNG, καθώς και την ανάπτυξη συνεργειών με άλλους τομείς, της Δυτικής Ελλάδας, της Κρήτης και της Κύπρου. Τέλος, το Poseidon Med II με στοχευμένες ενέργειες επικοινωνίας και ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προβολής σε τοπικά, εθνικά και διεθνή μέσα, έχει ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, όσο και τους θεσμικούς στα κέντρα λήψης αποφάσεων για τη σημαντική συμβολή του LNG για τη δημιουργία βιώσιμων θαλάσσιων μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Κλείνοντας, να αναφερθεί ότι η χρήση του LNG ως ναυτιλιακού καυσίμου συνιστά μία αποδοτική, συμφέρουσα και προσιτή οικονομικά λύση για τη Ναυτιλία. Αφενός γιατί το φυσικό αέριο ως το πλέον φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο διευκολύνει τη συμμόρφωση με τις διαρκώς αυξανόμενες πιέσεις για απανθρακοποίηση των θαλάσσιων μεταφορών, και αφετέρου γιατί η προοπτική του LNG ως καθαρού καυσίμου δεν εξαντλείται μεσοπρόθεσμα, αλλά συμβάλλει στους στόχους της πρωτοβουλίας της ΕΕ “Fit for 55”, καθώς στη συνθετική ή ανανεώσιμη μορφή του θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις ίδιες υποδομές αποθήκευσης και τροφοδοσίας με αυτές του ορυκτού LNG. Επιπρόσθετα, το φυσικό αέριο υπάρχει ήδη διαθέσιμο σε επαρκείς ποσότητες για τις ανάγκες της ναυτιλίας και διαθέτει μία ασφαλή και αποδεδειγμένη τεχνολογία που εξελίσσεται διαρκώς, σε αντίθεση με άλλες εναλλακτικές λύσεις. Ενώ, χάρη στη συμβολή του Poseidon Med II για τη δημιουργία μίας βιώσιμης εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ανατολική Μεσόγειο, εξασφαλίζεται όχι μόνο η διαθεσιμότητα του καυσίμου εν πλω, αλλά και ανταγωνιστικές τιμές, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές.

Το Poseidon Med II, με μια σειρά σημαντικών παρεμβάσεων, άνοιξε το δρόμο για πιο πράσινες και βιώσιμες θαλάσσιες μεταφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, καθιστώντας την Ελλάδα διεθνή κόμβο ανεφοδιασμού με LNG στην ευρύτερη περιοχή.

* Την αποκλειστική ευθύνη της παρούσας έκδοσης φέρει ο συγγραφέας της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν φέρει καμία ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των περιεχομένων σ’ αυτήν πληροφοριών.