Ανακοίνωση εξέδωσε ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), με την οποία παραθέτει τις θέσεις του αναφορικά με τους κοινούς διαγωνισμούς ΑΠΕ. Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΦ τονίζει ότι επειδή στον κοινό διαγωνισμό συμμετέχουν έργα και χαρτοφυλάκια εκατοντάδων MW με προϋπολογισμούς δεκάδων ή και εκατοντάδων εκατομμυρίων και εγγυητικές επιστολές πολλών εκατομμυρίων ευρώ, δεν είναι ρεαλιστικό να υπάρχει “ξαφνικός θάνατος” του επενδυτή σε περιπτώσεις μικρών καθυστερήσεων.

Αναλυτικά, ο ΣΕΦ σημειώνει τα εξής κρίσιμα θέματα που αφορούν την κοινή ανταγωνιστική διαδικασία έργων ΑΠΕ:

1. «1. Είναι σαφές ότι ο κοινός διαγωνισμός διαφέρει από τους προηγούμενους κατά το ότι αφορά μεγάλα έργα και σχετικά λίγους συμμετέχοντες. Απαιτείται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή διότι η εφαρμογή κάποιων κανόνων που ίσχυσαν σε προηγούμενες δημοπρασίες μπορεί να ακυρώσει έργα μεγάλης ισχύος ή/και να επιβαρύνει αναίτια τους καταναλωτές και μάλιστα με αρκετές δεκάδες εκατομμύρια σε βάθος 20ετίας (που είναι ο χρόνος ισχύος των σχετικών συμβάσεων).

2. Τέτοιος κανόνας είναι, για παράδειγμα, αυτό που ονομάζουμε “το μικρό ψάρι τρώει το μικρό” ή όπως το διατυπώνει η ΡΑΕ: Αν δύο προσφορές έχουν ίδια παράμετρο τιμής, τότε “καλύτερη” είναι αυτή, της οποίας ο σταθμός έχει την μικρότερη εγκατεστημένη ισχύ (παράμετρος ποσότητας)… Με τη λήξη της δημοπρασίας, οι προσωρινές δεσμεύσεις γίνονται οριστικές και “κλειδώνουν” στους αντίστοιχους Συμμετέχοντες με βάση την τελική λίστα προτεραιότητας “καλύτερης προσφοράς” (δηλαδή παράμετρος τιμής, παράμετρος ποσότητας και παράμετρος χρόνου). Επισημαίνεται ότι στη διαδικασία των διαδοχικών δεσμεύσεων, αν η εγκατεστημένη ισχύς μίας προσφοράς είναι μεγαλύτερη από την εναπομείνασα ποσότητα, (είτε στη διάρκεια της δημοπρασίας με τις προσωρινές δεσμεύσεις, είτε στο κλείσιμο με την οριστικοποίηση) η προσφορά δεν εξυπηρετείται καθόλου και το σύστημα προχωρά στην επόμενη προσφορά προς εξυπηρέτηση….. δεν είναι δυνατή η υπερκάλυψη της δημοπρατούμενης ισχύος.

Επειδή η κοινή ανταγωνιστική διαδικασία αφορά έργα μεγάλης ισχύος (και είναι κοινό μυστικό ότι μιλάμε για χαρτοφυλάκια της τάξης των 200 MW έκαστο), υπάρχει ο κίνδυνος με την εφαρμογή του ως άνω κανόνα να προκριθούν λίγα μικρά σχετικά έργα τα οποία θα αφήσουν εκτός κάποια μεγάλα έργα ακόμη κι αν τα τελευταία έχουν προσφέρει σημαντικά χαμηλότερη τιμή. Λόγω της κλίμακας των έργων, σε μια τέτοια περίπτωση, η επιβάρυνση των καταναλωτών σε βάθος 20ετίας μπορεί να ανέλθει σε δεκάδες εκατομμύρια, κάτι που φυσικά δεν αποτελεί επιδίωξη των ανταγωνιστικών διαδικασιών.

3. Επειδή με την εφαρμογή του ως άνω κανόνα υπάρχει κίνδυνος να μη καλυφθεί η δημοπρατούμενη ισχύς, θεωρούμε σκόπιμο σε μια τέτοια περίπτωση να εφαρμοστεί η πρόνοια της υπουργικής απόφασης Αριθμ. ΑΠΕΕΚ/Α/Φ1/οικ.172859, ΦΕΚ 1267Β΄/ 10.4.2018, η οποία αναφέρει τα εξής:

Στην περίπτωση που η δημοπρατούμενη ισχύς μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας δεν καλύπτεται, είναι δυνατή η υπερκάλυψη αυτής με την επιλογή του αμέσως επόμενου, στη σειρά κατάταξης με βάση την τιμή προσφοράς στην ανταγωνιστική διαδικασία, σταθμού ή συγκροτήματος σταθμών.

4. Επειδή στον επικείμενο κοινό διαγωνισμό θα συμμετέχουν, όπως είναι γνωστό, μεγάλα χαρτοφυλάκια που ξεπερνούν την προτεινόμενη δημοπρατούμενη ισχύ, ενώ είναι ακόμη άγνωστο πόσα έργα θα έχουν ωριμάσει αδειοδοτικά για τον αντίστοιχο διαγωνισμό του 2020, θα ήταν σκόπιμο να μεταφερθεί ισχύς του επόμενου έτους στον επικείμενο διαγωνισμό, κάτι αντίστοιχο δηλαδή με αυτό που συνέβη πρόσφατα στην περίπτωση των αιολικών. Κάτι τέτοιο προβλέπεται άλλωστε από σχετική ΥΑ (σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 2 της υπ’ αριθμ. ΑΠΕΕΚ/Α/Φ1/οικ.10 172859/22.03.2018 ΥΑ, όπως ισχύει. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας δύναται, για κάθε είδος ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών, να διαθέτει προς δημοπράτηση, σε κάθε έτος, έως το 1/3 της δημοπρατούμενης ισχύος του επόμενου έτους. Συγκεκριμένα, προτείνουμε η δημοπρατούμενη ισχύς να ανέλθει από τα 400 MW στα 500 MW και το επίπεδο ανταγωνισμού να μειωθεί από το 75% σε 40%. Και στις δύο περιπτώσεις δηλαδή, να απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον 700 MW στον κοινό διαγωνισμό.

5. Ένα ιδιαίτερα σοβαρό θέμα είναι αυτό των κυρώσεων σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών που τίθενται για την ηλέκτριση των επιτυχόντων έργων. Συγκεκριμένα, το σχέδιο προκήρυξης προβλέπει τα εξής:

Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί η ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού των Επιλεγέντων Κατόχων σταθμών ΑΠΕ εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (Πίνακας 1) ή των τυχόν παρατάσεων αυτής λόγω δικαστικής αναστολής: 

α) οι εν λόγω εγκαταστάσεις ΑΠΕ απεντάσσονται από το καθεστώς στήριξης με τη μορφή Λειτουργικής Ενίσχυσης, 

β) καταπίπτουν στο σύνολό τους οι Εγγυητικές Επιστολές, που έχουν κατατεθεί για την εξασφάλιση της καλής εκτέλεσης του έργου, υπέρ του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α’ 179), σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρούσας Προκήρυξης,

γ) εκκινούν οι διαδικασίες εξέτασης των λόγων καθυστέρησης, προκειμένου για την ανάκληση της άδειας παραγωγής, σύμφωνα με τα σχετικώς οριζόμενα στο άρθρ. 42 του Κανονισμού Αδειών Παραγωγής από Μονάδες ΑΠΕ και ΣΥΘΥΑ (ΦΕΚ Β’ 2373/2011).

Επειδή στον κοινό διαγωνισμό συμμετέχουν έργα και χαρτοφυλάκια εκατοντάδων MW με προϋπολογισμούς δεκάδων ή και εκατοντάδων εκατομμυρίων και εγγυητικές επιστολές πολλών εκατομμυρίων ευρώ, δεν είναι ρεαλιστικό να υπάρχει “ξαφνικός θάνατος” του επενδυτή επειδή για κάποιο λόγο (που συχνά δεν οφείλεται στον ίδιο) υπήρξε μια μικρή καθυστέρηση.

Για το λόγο αυτό, προτείνουμε να ισχύσει ότι και στη Γερμανία σε αντίστοιχες περιπτώσεις, δηλαδή το εξής:

Α. Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί η ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού των Επιλεγέντων Κατόχων σταθμών ΑΠΕ εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (Πίνακας 1) ή των τυχόν παρατάσεων αυτής λόγω δικαστικής αναστολής, καταπίπτουν σε ποσοστό 25% οι Εγγυητικές Επιστολές, που έχουν κατατεθεί για την εξασφάλιση της καλής εκτέλεσης του έργου, υπέρ του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α’ 179), σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρούσας Προκήρυξης.

Β. Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί η ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού των Επιλεγέντων Κατόχων σταθμών ΑΠΕ εντός τριών (3) μηνών από την προβλεπόμενη προθεσμία (Πίνακας 1) ή των τυχόν παρατάσεων αυτής λόγω δικαστικής αναστολής, καταπίπτουν σε ποσοστό 50% οι Εγγυητικές Επιστολές, που έχουν κατατεθεί για την εξασφάλιση της καλής εκτέλεσης του έργου, υπέρ του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α’ 179), σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρούσας Προκήρυξης.

Σε περίπτωση που δεν πραγματοποιηθεί η ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού των Επιλεγέντων Κατόχων σταθμών ΑΠΕ εντός έξι (6) μηνών από την προβλεπόμενη προθεσμία (Πίνακας 1) ή των τυχόν παρατάσεων αυτής λόγω δικαστικής αναστολής: 

α) οι εν λόγω εγκαταστάσεις ΑΠΕ απεντάσσονται από το καθεστώς στήριξης με τη μορφή Λειτουργικής Ενίσχυσης, 

β) καταπίπτουν στο σύνολό τους οι Εγγυητικές Επιστολές, που έχουν κατατεθεί για την εξασφάλιση της καλής εκτέλεσης του έργου, υπέρ του Υπολογαριασμού Ενισχύσεων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 143 του ν. 4001/2011 (Α’ 179), σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρούσας Προκήρυξης, 

γ) εκκινούν οι διαδικασίες εξέτασης των λόγων καθυστέρησης, προκειμένου για την ανάκληση της άδειας παραγωγής, σύμφωνα με τα σχετικώς οριζόμενα στο άρθρ. 42 του Κανονισμού Αδειών Παραγωγής από Μονάδες ΑΠΕ και ΣΥΘΥΑ (ΦΕΚ Β’ 2373/2011).

6. Σημειώνουμε τέλος ότι ενώ η ΡΑΕ ακύρωσε τον τελευταίο διαγωνισμό της Κατηγορίας ΙΙ με τη δικαιολογία ότι δεν υποβλήθηκε καμία προσφορά για κάποια έργα και αυτό το θεώρησε στρέβλωση του ανταγωνισμού (παρόλο που αποτελεί δικαίωμα του κάθε διαγωνιζόμενου να υποβάλει ή να μην υποβάλει προσφορά), δεν κάνει καμία μνεία ή διευκρίνιση στο σχέδιο προκήρυξης για αυτό το θέμα (και δεν εννοούμε την επιβολή αναίτιων και άσκοπων περιορισμών). Μια δεύτερη ακύρωση διαγωνισμού για τον ίδιο λόγο θα αποτελούσε φυσικά παταγώδη αποτυχία του όλου εγχειρήματος.