Στις 22 Νοεμβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σχετικά με νέους ευρωπαϊκούς κανόνες για τις συσκευασίες για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης.
Οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την έκθεση, η οποία αποτελεί την εντολή του Κοινοβουλίου για διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, με 426 ψήφους υπέρ, 125 κατά και 74 αποχές.
Μείωση των συσκευασιών, περιορισμός ορισμένων τύπων συσκευασίας και απαγόρευση της χρήσης «παντοτινών χημικών ουσιών»
Εκτός από τους στόχους συνολικής μείωσης των συσκευασιών που προτείνονται στον κανονισμό (5% έως το 2030, 10% έως το 2035 και 15% έως το 2040), οι ευρωβουλευτές θέλουν να θέσουν συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση των πλαστικών συσκευασιών (10% έως το 2030, 15% έως το 2035 και 20% έως το 2040).
Οι ευρωβουλευτές ζητούν την απαγόρευση της πώλησης πολύ λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς (κάτω των 15 μm), εκτός εάν αυτό απαιτείται για λόγους υγιεινής ή αν χρησιμοποιούνται για μη συσκευασμένα τρόφιμα, με στόχο την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων. Προτείνουν επίσης να περιοριστεί σημαντικά η χρήση ορισμένων μορφών συσκευασίας μίας χρήσης, όπως μικροσυσκευασίες ξενοδοχείων για προϊόντα ατομικής περιποίησης και το περιτύλιγμα για βαλίτσες στα αεροδρόμια.
Για την πρόληψη δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία, οι ευρωβουλευτές ζητούν την απαγόρευση της χρήσης των λεγόμενων «παντοτινών χημικών ουσιών» (υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες ή «PFAS») και της δισφαινόλης Α σε συσκευασίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.
Ενθάρρυνση της επαναχρησιμοποίησης και του ξαναγεμίσματος συσκευασιών
Στόχος του Κοινοβουλίου είναι να αποσαφηνιστούν οι προϋποθέσεις για την επαναχρησιμοποίηση ή την επαναπλήρωση των συσκευασιών. Οι τελικοί διανομείς ποτών και τροφίμων στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης, όπως τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι καφετέριες, θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να φέρουν το δικό τους δοχείο.
Καλύτερη συλλογή και ανακύκλωση των απορριμμάτων συσκευασίας
Η νέα νομοθεσία απαιτεί όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες και να πληρούν αυστηρά κριτήρια που θα καθοριστούν μέσω των επακόλουθων κανόνων για την εφαρμογή της. Προβλέπονται ορισμένες προσωρινές εξαιρέσεις, για παράδειγμα για ξύλινες συσκευασίες τροφίμων και συσκευασίες από κερί.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν οι χώρες της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι το 90% των υλικών που περιέχονται στις συσκευασίες (πλαστικά, ξύλο, σιδηρούχα μέταλλα, αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι) συλλέγονται ξεχωριστά έως το 2029.
Δηλώσεις
Η εισηγήτρια Frédérique Ries (Renew, Βέλγιο) δήλωσε: «Το Κοινοβούλιο στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα υπέρ της πλήρους μεταρρύθμισης της αγοράς συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασίας στην ΕΕ. Η νομοθεσία αυτή είναι απαραίτητη για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα και καινοτομία και ευθυγραμμίζει τις περιβαλλοντικές φιλοδοξίες με τη βιομηχανική πραγματικότητα. Σε συνδυασμό με αποτελεσματικές πολιτικές επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, διασφαλίζουμε ότι οι συσκευασίες είναι ασφαλείς για τους καταναλωτές, προσθέτοντας την απαγόρευση των επιβλαβών χημικών ουσιών στις συσκευασίες τροφίμων, ιδίως των PFAS».
Επόμενα βήματα
Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να αρχίσει συνομιλίες με τις εθνικές κυβερνήσεις σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας, μόλις το Συμβούλιο εγκρίνει τη θέση του.
Σχετικές πληροφορίες
Το 2018, οι συσκευασίες παρήγαγαν κύκλο εργασιών 355 δισ. ευρώ στην ΕΕ. Πρόκειται για μια συνεχώς αυξανόμενη πηγή αποβλήτων, καθώς το σύνολο στην ΕΕ αυξήθηκε από 66 εκατ. τόνους το 2009 σε 84 εκατ. τόνους το 2021. Το 2021, κάθε Ευρωπαίος πολίτης παρήγαγε 188,7 κιλά απορριμμάτων συσκευασίας ετησίως, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 209 κιλά το 2030 αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα.
Οι θέσεις του Κοινοβουλίου αντικατοπτρίζουν τις προσδοκίες των πολιτών για μια κυκλική οικονομία, την σταδιακή απαγόρευση των μη βιώσιμων συσκευασιών και την αντιμετώπιση των πλαστικών μίας χρήσης, όπως αυτές εκφράστηκαν στις προτάσεις 5(1), 5(3), 5(4), 5(5), 11(1), 11(4) και 20(3) της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.