Ξεκινώντας την τοποθέτησή του στη συνεδρίαση της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής με θέμα την κυκλική οικονομία, ο Αν. ΥΠΕΝ Σωκράτης Φάμελλος σημείωσε ότι η χώρα μας στις 21 Ιουνίου άλλαξε σελίδα, όταν το Eurogroup ενέκρινε την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια έπειτα από 8 χρόνια λιτότητας και άδικων πολιτικών που εφάρμοζαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις εις βάρος των πολιτών, αλλά και των επιχειρήσεων.

Αυτή η απόφαση, όπως επεσήμανε, καθώς και η λύση για το πρόβλημα του ελληνικού χρέους, βελτιώνει και τον τραπεζικό και τον επιχειρηματικό τομέα, αλλά πολύ περισσότερο θα έχει αντανάκλαση σε όλη την κοινωνία, αλλά και στον κόσμο της εργασίας, γιατί, εκτός από την τυπική έγκριση της εξόδου, η χώρα μας έχει πλέον και ένα στιβαρό αναπτυξιακό σχέδιο: «Αυτή είναι η διαφορά της Ελλάδας. Διεκδικήσαμε η έξοδός μας από τα μνημόνια να γίνει με αναπτυξιακό σχέδιο και μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό σχεδιασμό, κάτι το οποίο δεν χαρακτήριζε την πολιτική των προηγούμενων κυβερνήσεων, ειδικά των τελευταίων χρόνων, που ξέχασαν όλες τις εξαγγελίες για δημοκρατικό προγραμματισμό και σχεδιασμό και στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Δυστυχώς είχε κυριαρχήσει η λογική του γραμμικού μοντέλου, το οποίο, με απλά λόγια, ήταν να παίρνουν κάποιοι γρήγορα την υπεραξία από κρατικές προμήθειες και να την κάνουν off shores στο εξωτερικό. Αυτό όμως δεν έδινε εργασία στη χώρα μας. Η πραγματική οικονομία είναι εργασία, πραγματικό προϊόν και ισότιμη πρόσβαση επιχειρηματιών, επιστημόνων, επαγγελματικών και εργαζομένων στα αγαθά της εργασίας και του προϊόντος».

Ο Σωκράτης Φάμελλος υπογράμμισε ότι η κουβέντα για το αναπτυξιακό σχέδιο δεν είναι κάτι γενικό, θέλει πολύ συγκεκριμένα βήματα, δεσμεύσεις από όλους και μία νέα κοινωνική συμφωνία που πρέπει να περιέχει αναφορές σε δύο μεγάλους παγκόσμιους άξονες: τη συμφωνία για το κλίμα στο Παρίσι του 2015 και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ για το 2030: «Οι δύο μεγάλες αυτές πολιτικές συμφωνίες μας δίνουν και τις απαραίτητες κατευθύνσεις για να υπάρχει ευημερία στον πλανήτη. Δεν μπορούμε να συζητάμε πλέον για μία οικονομία υψηλών εκπομπών άνθρακα, δεν μπορούμε να συζητάμε για μία οικονομία που δεν θα έχει αειφορία στους πόρους, δεν μπορούμε να συζητάμε για μία οικονομία η οποία δεν θα παράγει προϊόντα σε ισορροπία με το οικοσύστημα και με σεβασμό στην ανθρώπινη υγεία».

Η κυκλική οικονομία εδώ και πάρα πολλά χρόνια, όπως ανέφερε συγκεκριμένα ο Αν. ΥΠΕΝ, είχε μπει την επιστημονική, αλλά και στην ευρωπαϊκή συζήτηση. Παρ’ όλα αυτά, στη χώρα μας υπήρχε και σε αυτό τον τομέα μεγάλη καθυστέρηση. Οι αρχές της κυκλικής οικονομίας δεν είχαν ενσωματωθεί ούτε στο αναπτυξιακό ούτε στο πολιτικό σχέδιο, γεγονός που αποδεικνύεται από το ότι το 2015 η χώρα εμφάνιζε έναν συντελεστή ταφής της τάξεως του 83% όσον αφορά τα καταναλωτικά αγαθά, από το ότι στο τέλος του 2014 είχε περίπου 300 χωματερές και έφτασε να πληρώνει 80 εκατ. πρόστιμο για την ταφή και ανεξέλεγκτη διάθεση υγρών και στερεών αποβλήτων: «Το 2017, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής αποφάσισε ότι απαιτείται ενιαία στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία. Η Κυκλική Οικονομία, για να το διευκρινίσουμε, δεν είναι μόνο ανακύκλωση. Είναι η αξιοποίηση των πόρων σε ένα ευρύτερο επίπεδο και δεν αφορά μόνο το ρεύμα των απορριμμάτων, που είναι πολύ σημαντικό βέβαια και δεν είναι αμελητέο. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε μία Διυπουργική Επιτροπή, έτσι ώστε να υπάρχει ένα συμπαγές σχέδιο που να καλύπτει όλα τα στοιχεία της διυπουργικής οριζόντιας πολιτικής».

Στη συνέχεια ο Σωκράτης Φάμελλος αναφέρθηκε στα τέσσερα βασικά κεφάλαια του σχεδίου για την κυκλική οικονομία και ως πρώτο ανέφερε τις αλλαγές, τις πραγματικά προοδευτικές αλλαγές στη λειτουργία της οικονομίας και της κοινωνίας: «Δυστυχώς, στη δημόσια συζήτηση η λέξη “μεταρρύθμιση” τα τελευταία χρόνια ήταν ταυτόσημη της “λιτότητας”, των “περιορισμών”, των “απολύσεων”. Αυτό ήταν που ήθελε και ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης να εφαρμόσει και από το Υπουργείο στο οποίο προΐστατο τα τελευταία χρόνια. Διαβρώθηκε και αλλοιώθηκε η σημασία της λέξης μεταρρύθμιση και πρέπει να της δώσουμε ξανά την πραγματική της σημασία στην οικονομία και την κοινωνία. Μεταρρύθμιση είναι η αλλαγή που πάει μπροστά την κοινωνία».

Το δεύτερο κεφάλαιο αυτής της δημόσιας πολιτικής, σύμφωνα με τον Σωκράτη Φάμελλο, είναι το πώς θα χρηματοδοτηθεί, γιατί, χρειάζεται να κινητοποιηθούν νέοι πόροι, να υπάρξουν νέα οικονομικά εργαλεία, αλλά και να αξιοποιηθούν περαιτέρω ήδη υπάρχοντα. Ως τρίτο σημαντικό βήμα ο Αν. ΥΠΕΝ ανέφερε τη δημιουργία του Φόρουμ Κυκλικής Οικονομίας, ώστε να υπάρχει αδιαμεσολάβητη πρόσβαση όλων των επιχειρηματιών, των επιστημόνων, των επιχειρήσεων αλλά και της κοινωνίας, στις καλές πρακτικές κυκλικής οικονομίας, στα αποτελέσματα της έρευνας και στις καλές πρακτικές. «Θέλουμε ο επιχειρηματικός κόσμος να αξιοποιήσει απευθείας τα αποτελέσματα της έρευνας, γιατί η κυκλική οικονομία μας βοηθάει στο να μείνουν οι Έλληνες επιστήμονες στη Ελλάδα. Η κυκλική οικονομία χρειάζεται γνώση, καινοτομία και την έχουμε στη χώρα μας, αλλά πρέπει να την αναδείξουμε, να την προβάλουμε, να την παρουσιάσουμε».

Κλείνοντας την ομιλία του ο Σωκράτης Φάμελλος αναφέρθηκε στο πολύ σημαντικό κομμάτι της επαναχρησιμοποίησης οργανικών αποβλήτων και στον περιορισμό της απώλειας των αποβλήτων τροφίμων, όπου ως χώρα έχουμε πολύ μεγάλο συντελεστή απώλειας: «Έχουμε ήδη ανακοινώσει, και στο νομοσχέδιο του “Κλεισθένη Ι” υπάρχουν ειδικά άρθρα γι’ αυτό, ότι θα εφαρμοστεί από το 2018 η υποχρεωτικότητα της χωριστής συλλογής οργανικών αποβλήτων σε όλους τους Δήμους της Ελλάδος. Έχουμε ζητήσει να υπάρχουν ειδικά σχέδια μεταβατικής διαχείρισης του οργανικού, δηλαδή, να υπάρχουν μονάδες μεταβατικής διαχείρισης και παραλαβής οργανικών αποβλήτων, ακόμη και πριν από την ολοκλήρωση των μεγάλων μονάδων επεξεργασίας. Στην Αττική λειτουργεί ήδη γραμμή οργανικών αποβλήτων στη μονάδα των Λιοσίων, στο ΕΜΑΚ και υπάρχουν Δήμοι που ήδη έχουν μειώσει κατά το 1/3 το κόστος διαχείρισης αποβλήτων με χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων. Υπάρχουν ήδη σοβαρές επιλογές σε ό,τι αφορά τη μείωση του κόστους διαχείρισης και της διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων και στην Αττική. Αυτό, όμως, πρέπει να είναι δικαίωμα των πολιτών και του περιβάλλοντος σ’ όλη την Ελλάδα. Όλοι οι Έλληνες πολίτες έχουν δικαίωμα στα οφέλη της κυκλικής οικονομίας».