" Ο Νικήτα Ζίμοφ περπατούσε στην καφέ λάσπη της Σιβηρίας που κολλούσε στα παπούτσια του, ακριβώς πάνω από τον Αρκτικό Κύκλο. Ο ήλιος έλαμπε πάνω από τη ρωσική δημοκρατία Σάχα, γνωστή και ως Γιακουτία, μια μέρα όπου το θερμόμετρο έδειχνε σχεδόν 20 βαθμούς Κελσίου. Ήταν Αύγουστος του 2022, αλλά για τον επιστήμονα έμοιαζε σαν ο χρόνος να έχει ταξιδέψει πολλές χιλιάδες χρόνια πίσω.
Στρώματα πάγου υψώνονταν δεκάδες μέτρα πάνω από τον Ζίμοφ, ο οποίος διευθύνει το Πάρκο Πλειστόκαινου και είναι επικεφαλής του Βορειοανατολικού Επιστημονικού Σταθμού στη Γιακουτία. Μέσα σε αυτά βρίσκονταν φύλλα, ρίζες και υπολείμματα ζώων που πέθαναν πριν από χιλιετίες, κατά τη διάρκεια του Πλειστόκαινου, γνωστή ως η πιο πρόσφατη εποχή των παγετώνων στον πλανήτη.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι δυο φορές πιο γρήγορη στη Σιβηρία συγκριτικά με άλλα σημεία του κόσμου. Η ταχεία αλλαγή προκαλεί, για πρώτη φορά εδώ και αιώνες, το λιώσιμο του παγωμένου εδάφους, γνωστό ως μόνιμα παγωμένο υπέδαφος (permafrost), το οποίο καλύπτει περίπου τα 2/3 της Ρωσίας.
Η εύθραυστη χαμηλή βλάστηση αποτελεί εύφορο έδαφος για δασικές πυρκαγιές. Το παγωμένο υπέδαφος που λιώνει απελευθερώνει αέρια του θερμοκηπίου. Στρώματα αναδύονται για πρώτη φορά εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, αποκαλύπτοντας σκελετούς, ασθένειες και ίχνη ζωής που αφυπνίζονται.
Τον Ιούλιο, οι επιστήμονες κατάφεραν να επαναφέρουν ένα σκουλήκι ηλικίας 46.000 ετών που είχε παγιδευτεί στο μόνιμο πάγο. Ευρωπαίοι ερευνητές έχουν προειδοποιήσει ότι καθώς ο πάγος συνεχίζει να λιώνει, αρχαίοι ιοί μπορεί να «ξυπνήσουν».
Καθώς το μόνιμο στρώμα πάγου λιώνει, τα μικρόβια τρέφονται με τον άνθρακα που είναι παγιδευμένος στον πάγο, απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, το ισχυρό αέριο του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Ο Ζίμοφ ζει 40 χλμ. μακριά από το Πάρκο Πλειστόκαινου σε μια απομακρυσμένη τοποθεσία με τη σύζυγό του και τις τρεις κόρες του. «Έχει αμέτρητα κουνούπια το καλοκαίρι και είναι πολύ σκοτεινά και κρύα το χειμώνα. Αλλά το σπίτι είναι σπίτι», είπε.
Ο Ζίμοφ μεγάλωσε στον ερευνητικό σταθμό, όπου ο πατέρας του, Σεργκέι, ήταν επιστήμονας. Το 2006, ο Σεργκέι και η οικολόγος Κέιτι Γουόλτερ Άντονι από την Αλάσκα, δημοσίευσαν έρευνα στο περιοδικό Nature, στην οποία περιέγραφαν λεπτομερώς πώς η απόψυξη του μόνιμου πάγου συνέβαλε στην κλιματική αλλαγή.
Η οικογένεια Ζίμοφ αποφάσισε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με την αποκατάσταση της τούνδρας της Αρκτικής. Στο μικρό κομμάτι γης όπου ζει ο επιστήμονας, «συγκατοικούν» και ζώα όπως βίσωνες, καμήλες που με τη βόσκηση «διαλύουν» το χιόνι κατά τη διάρκεια του χειμώνα, επιτρέποντας στο έδαφος να παγώσει και πάλι πριν τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ο χρόνος τελειώνει. Το λιώσιμο του πάγου αλλάζει την καθημερινή ζωή σε αυτές τις απομακρυσμένες περιοχές. Οι υποδομές και οι κατοικίες καταρρέουν. Τα νεκροταφεία πλημμυρίζουν. Στο βόρειο χωριό Σρεντνεκόλιμσκ, οι τάφοι έχουν μετατοπιστεί.
Ο επιστήμονας ελπίζει ότι τα επόμενα 25 χρόνια το Πάρκο θα είναι απαλλαγμένο από την ανθρώπινη παρέμβαση. «Στόχος του έργου μας είναι να δημιουργήσουμε ένα αυτοσυντηρούμενο σύστημα», είπε.
«Η κριτική που ασκείται για το έργο μας εστιάζει στο ότι είναι μεγαλεπήβολο και πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος. Ίσως, πράγματι, να είναι πολύ δύσκολο έργο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να προσπαθήσουμε», πρόσθεσε.
Αυτοί που ζουν στις ακραίες συνθήκες της Σιβηρίας συνεχίζουν τις συνήθειες αιώνων για να επιβιώσουν στο κρύο. Οι σωλήνες χτίζονται πάνω από το έδαφος. Τα αυτοκίνητα παραμένουν σε λειτουργία όλο το χειμώνα, επειδή αν σβήσουν, παγώνουν αμέσως και δεν μπορούν να ξεκινήσουν.
Οι άνθρωποι ντύνονται με γούνα από την κορυφή ως τα νύχια για να μπορούν να ζουν στις χαμηλές θερμοκρασίες. Είναι θέμα επιβίωσης, αλλά είναι και ένας τρόπος ζωής που τώρα απειλείται.
Πηγή: newmoney.gr με πληροφορίες από Washington Post
