Ήταν γνωστό εδώ και δεκαετίες ότι η κλιματική αλλαγή λιώνει τους παγετώνες της Ανταρκτικής. Τα τελευταία χρόνια σειρά μελετών απέδειξε ότι η παγωμένη ήπειρος δεν λιώνει μόνο στην επιφάνεια της αλλά λιώνει και από… κάτω.
Η αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων οδηγεί στο λιώσιμο των πάγων από την κάτω του πλευρά φαινόμενο που σύμφωνα με τους ειδικούς είναι αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη ζημιά στην Ανταρκτική.
Έχουν γίνει ορισμένες έρευνες μελέτης του φαινομένου και έχουν εξαχθεί κάποια πρώτα συμπεράσματα. Η NASA αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία της και να βοηθήσει στη μελέτη του φαινομένου.
Το Εργαστήριο Αεριώθησης της NASA, το περίφημο JPL, επιστράτευσε τους μηχανικούς της που ασχολούνται με τη δημιουργία τεχνολογιών για την εξερεύνηση εξωγήινων κόσμων και ειδικά των παγωμένων δορυφόρων πλανητών του ηλιακού μας συστήματος.
Οι επιστήμονες του JPL συμμετέχουν στο ερευνητικό πρόγραμμα που έλαβε την ονομασία IceNode και πρέπει να κατασκευάσουν ένα στόλο από ρομποτικά υποβρύχια οχήματα που θα βρεθούν στα νερά κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής και θα συλλέξουν δεδομένα που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του λιωσίματος των πάγων.
Πιο συγκεκριμένα τα ρομποτικά οχήματα θα καταγράψουν πόσο γρήγορα λιώνουν τα τεράστια στρώματα πάγου στην Ανταρκτική και τι σημαίνει αυτό για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
«Αυτά τα ρομπότ είναι μια πλατφόρμα για να φέρουν επιστημονικά όργανα στις πιο δυσπρόσιτες τοποθεσίες στη Γη», αναφέρει στηνανακοίνωσητης NASA ο Πολ Γκλικ, μηχανικός του τμήματος ρομποτικής του JPLRobotics και κύριος ερευνητής στο IceNode.
Ο κίνδυνος και τα ρομπότ
Η μοίρα του μεγαλύτερου στρώματος πάγου στον κόσμο βρίσκεται στο επίκεντρο περίπου 1,500 ακαδημαϊκών και ερευνητών που συγκεντρώθηκαν αυτή την εβδομάδα στη νότια Χιλή για το 11ο συνέδριο Επιστημονικής Επιτροπής για την Έρευνα της Ανταρκτικής.
Μια ανάλυση του JPL που δημοσιεύθηκε το 2022 αναφέρει ότι η αραίωση και η κατάρρευση της παγοκρηπίδας της Ανταρκτικής από το 1997 αντιστοιχεί σε περίπου 12 τρισεκατομμύρια τόνους πάγου ποσότητα διπλάσια προηγούμενες εκτιμήσεις.
Σύμφωνα με την NASA εάν η παγοκρηπίδια της Ανταρκτικής λιώσει τελείως η στάθμη της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο θα αυξηθεί κατά περίπου 60 μέτρα κάτι που σημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των ηπειρωτικών περιοχών της Γης θα βουλιάξουν προκαλώντας όπως είναι ευνόητο πλανητική οικολογική καταστροφή εξαφανίζοντας σε μεγάλο ποσοστό τη ζωή στον πλανήτη και θέτοντας φυσικά σε άμεσο κίνδυνο την ύπαρξη της ανθρωπότητας.
Το οχήματα που θα κατασκευάσει το JPL θα έχουν κυλινδρικό σχήμα, μήκος 2,4 μέτρα μήκος και 25 εκατοστά διάμετρο. Θα απελευθερώνονταν από γεωτρήσεις στον πάγο ή από σκάφη στη θάλασσα.
Χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένο για την περίσταση λογισμικό αυτά τα υποβρύχια ρομπότ θα μετακινούνται σε ρεύματα στις θαλάσσιες ζώνες όπου το ράφι παγωμένου γλυκού νερού συναντά το αλμυρό νερό του ωκεανού και τη στεριά. Αυτές οι ζώνες είναι αδιαπέραστες ακόμη και από τα δορυφορικά σήματα.
«Ο στόχος είναι η λήψη δεδομένων απευθείας στη διεπαφή τήξης πάγου-ωκεανού», λέει ο Ίαν Φέντι, επιστήμονας του JPL για το κλίμα.
Τα ρομπότ θα καταγράφουν συνεχώς δεδομένα από κάτω από τον πάγο για έως και ένα χρόνο, συμπεριλαμβανομένων των εποχιακών διακυμάνσεων, προτού απελευθερωθούν για να παρασυρθούν πίσω στις ανοιχτές θάλασσες και να μεταδώσουν τα σήματα μέσω δορυφόρου.