" Η απρόβλεπτη συμπεριφορά Ερντογάν καθιστά ακόμη πιο σημαντικές τις τριμερείς στρατηγικής φύσεως συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, όχι μόνο για τις εμπλεκόμενες χώρες, αλλά και για τις ΗΠΑ.
Η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να θεωρεί την ενσωμάτωση και της Τουρκίας στο υπό εκκόλαψη ενεργειακό σκηνικό της Νοτιοανατολικής Μεσογείου χρήσιμη, αν όχι απαραίτητη, παράμετρο της προσπάθειας να αποφευχθεί η διαφαινόμενη απομάκρυνση της Αγκυρας από το δυτικό στρατόπεδο. Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι η στάση Ερντογάν έναντι και των τεσσάρων χωρών δεν βοηθάει.
Παράλληλα, οι Αμερικανοί δεν κρύβουν την έντονη δυσφορία τους για το «φλερτ» του Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, το οποίο δεν περιορίζεται στο εμπόριο ή στην προοπτική εμβάθυνσης της ενεργειακής συνεργασίας μέσω του αγωγού Turkish Stream, αλλά επεκτείνεται και στο στρατιωτικό πεδίο και στο ενδεχόμενο προμήθειας των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων με το ρωσικό σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400.
Υπό αυτό το πρίσμα, η αμερικανική διπλωματία προσπαθεί να αποτιμήσει το νέο περίπλοκο περιβάλλον που δημιουργείται στην περιοχή – κάτι που επιχειρούν και σημαντικά think tanks της Ουάσιγκτον – ώστε να αποφασίσει η Αμερική τις βραχυπρόθεσμες τακτικές κινήσεις της και να χαράξει τη μακροπρόθεσμη στρατηγική της. Στο παζλ περιλαμβάνεται και η διαχείριση του Κουρδικού.
Μιλώντας σε συνέδριο της κυπριακής διασποράς στη Λευκωσία, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο, Καθλίν Ντόχερτι, υπογράμμισε τη σημασία της απόφασης του αμερικανικού ενεργειακού κολοσσού ExxonMobil να αγοράσει τα δικαιώματα για τη διεξαγωγή ερευνών στην κυπριακή ΑΟΖ – οι πρώτες γεωτρήσεις είναι προγραμματισμένες για το 2018 –, κίνηση που δείχνει σαφώς ότι διανοίγονται σημαντικές προοπτικές.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπογράμμισε με νόημα ότι το τεμάχιο στο οποίο θα διεξαγάγει γεωτρήσεις η ExxonMobil είναι το πιο κοντινό στο τεράστιο αιγυπτιακό κοίτασμα Ζορ και εξέφρασε την ελπίδα να εντοπιστούν και εκεί μεγάλα αποθέματα αερίου. Παράλληλα, έσπευσε να επαναλάβει ότι η Κύπρος έχει το δικαίωμα ανάπτυξης και εκμετάλλευσης των ενεργειακών πηγών που βρίσκονται εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της.
Υπογράμμισε, δε, την απόλυτη ικανοποίηση των ΗΠΑ για τις τριμερείς συνεργασίες της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ και την Aίγυπτο, επισημαίνοντας ότι γεννούν σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες και είναι προς όφελος της περιοχής αλλά και της δημοκρατίας. Σε ανάλογο πνεύμα κινήθηκε και η πρέσβειρα του Ισραήλ στην Λευκωσία, Γιαέλ Ράβια-Ζάντοκ, η οποία τόνισε στο ίδιο συνέδριο ότι η σταθερή και διαχρονική σχέση Κύπρου – Ισραήλ βρίσκεται σήμερα στο καλύτερο επίπεδο που ήταν ποτέ.
Αναφέρθηκε σε δέσμευση της Κύπρου και του Ισραήλ για την εδραίωση της συνεργασίας, αλλά και στην προοπτική μιας πολυδιάστατης, βαθιάς, σταθερής και διαχρονικής σχέσης, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και σε τριμερές με τη συμμετοχή και της Ελλάδας, υπογραμμίζοντας την τεράστια σημασία τής μεταξύ τους ενεργειακής συνεργασίας και την ελπίδα του Ισραήλ για ευόδωση των σχετικών σχεδιασμών.
Εντός του Σεπτεμβρίου θα υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας από τους γενικούς γραμματείς των υπουργείων Ενέργειας του Ισραήλ, της Ελλάδας, της Κύπρου, αλλά και της Ιταλίας – αν κατασκευασθεί ο αγωγός East Med, θα μεταφέρει αέριο από την Αν. Μεσόγειο στην Ελλάδα, την Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρώπη –, ενώ τον Δεκέμβριο θα ακολουθήσει συνάντηση των υπουργών με τη συμμετοχή και του επιτρόπου Ενέργειας, στη Λευκωσία.
Την ίδια ώρα, η ισραηλινή πλευρά έχει διαμηνύσει ότι εξετάζει και την προοπτική κατασκευής αγωγού προς την Τουρκία, έργο που περιγράφεται όχι απαραίτητα ως ανταγωνιστικό, αλλά ως δυνητικά συμπληρωματικό άλλων επιλογών.
Στήριξη από Κογκρέσο
Στήριξη στις ενεργειακές προοπτικές της Κύπρου εξέφρασε και το Κογκρέσο. Με κοινή επιστολή τους, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής, Εντουαρντ Ρόις, και το μέλος της επιτροπής, Ελιοτ Ενγκελ, υπογραμμίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιεί τους φυσικούς πόρους εντός της ΑΟΖ της, αναφέροντας συγκεκριμένα ότι ούτε η Τουρκία ούτε καμιά άλλη χώρα έχει το δικαίωμα να αμφισβητεί το δικαίωμα αυτό.
«Γράφουμε για να εκφράσουμε την ισχυρή υποστήριξή μας στις στενές σχέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και των ΗΠΑ. Αναγνωρίζουμε το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει πλήρως τους φυσικούς της πόρους εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης. Ούτε η Τουρκία ούτε οποιαδήποτε άλλη χώρα έχει το δικαίωμα να αμφισβητήσει την κυπριακή δικαιοδοσία σε αυτά τα ύδατα. Οι διενέξεις και η αναταραχή αποτελούν μακρά ιστορία στην Ανατολική Μεσόγειο. Η πρόσφατη ανακάλυψη φυσικού αερίου όμως μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη συνεργασία. Με την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ να εργάζονται μαζί, αυτοί οι πόροι προωθούν την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη και σε όλη τη Μεσόγειο. Δεν πρέπει να επιτραπεί στην τουρκική παρεμβατικότητα να υπονομεύσει αυτό τον στόχο».
Τέλος, εκφράζουν την ανησυχία τους για «τις τουρκικές προσπάθειες να αμφισβητηθεί η δυνατότητα της Κύπρου να αναπτύξει πλήρως τους φυσικούς της πόρους εντός της ΑΟΖ της».
Γράφει ο Αθανάσιος Έλλις – Πηγή: www.kathimerini.gr
