Στο συγκεκριμένο άρθρο παρατίθενται οι εμπειρίες από την επταετή λειτουργία (3/2011-2/2018) δύο φωτοβολταϊκών σταθμών (στο έδαφος – σταθερές βάσεις) ονομαστικής ισχύος 19,8 kWp στη Ροδόπη οι οποίοι διαθέτουν ελληνικής παραγωγής πολυκρυσταλλικά φ/β Silcio (κατασκευασμένα στη Πάτρα) ισχύος 220 Wp.
1) Εισαγωγή
Πραγματοποιείται αποτίμηση της ενεργειακής τους παραγωγής, περιγράφονται σφάλματα που προέκυψαν και δίνονται τα αποτελέσματα της μέτρησης της απόδοσης των πλαισίων (I-V) των φ/β σταθμών αλλά και της θερμογράφησης τους που πραγματοποιήθηκε από ανεξάρτητη εταιρεία.
Το άρθρο αυτό θίγει το σοβαρό θέμα το οποίο απασχολεί πληθώρα παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από φ/β, οι οποίοι διαθέτουν ελληνικά φ/β και πλέον δεν έχουν τη παροχή εγγυήσεων και υποστήριξης λόγω της παύσης λειτουργίας των εργοστασίων παραγωγής τους, αλλά και είναι πρωτότυπο αφού για πρώτη φορά παρουσιάζονται επιδόσεις ελληνικών φ/β μετά από δεδομένα λειτουργίας και πειραματικές μετρήσεις και ελέγχους για ένα ικανοποιητικό διάστημα λειτουργίας.
2) Η Ελληνική βιομηχανία παραγωγής φ/β
2.1) Βασικά στοιχεία των βιομηχανιών
Στην Ελλάδα αναπτύχθηκαν και λειτούργησαν πέντε μονάδες παραγωγής φ/β (wafers,cells, πλαίσια) και μία στη Βουλγαρία ενώ μία ακόμη δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
Οι μονάδες αυτές ήταν οι ακόλουθες [1], [2]:  
i) Η εταιρεία Solar Cells Hellas ΑΕ διαθέτει δύο μονάδες παραγωγής wafers, cells και φ/β πλαισίων στις ΒΙΠΕ Πάτρας και Θήβας. Οι δύο μονάδες είχαν μέγιστη συνολική ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 80 MW wafers, 80 MW cells και 60 MW φ/β πλαίσια πολυκρυσταλλικού πυριτίου Η έναρξη παραγωγής wafers (δισκίων) και cells (στοιχείων) ξεκίνησε στα τέλη 2008, ενώ η έναρξη παραγωγής Φ/Β πλαισίων άρχισε στα τέλη του 2009. Τα φ/β πλαίσια είχαν πιστοποίηση κατά IEC 61215 και IEC 61730. O μέγιστος αριθμός εργαζομένων τους ήταν 320 άτομα.
ii) Οι εταιρίες Piritium AE και Silcio AE., ανήκουν στον όμιλο Κοπελούζου-Σαμαρά και έχουν έδρα στη ΒΙΠΕ Πάτρας. Υλοποίησαν επενδύσεις για παραγωγική μονάδα φωτοβολταϊκών δισκίων, στοιχείων και φ/β πλαισίων πολυκρυσταλλικού πυριτίου, συνολικού προϋπολογισμού 60 εκατ. Ευρώ, με έναρξη λειτουργίας τα μέσα του 2009. Ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 30ΜW cells και 20ΜW φ/β πλαίσια. Τα φ/β πλαίσια είχαν πιστοποίηση κατά IEC 61215 και IEC 61730. Ο μέγιστος αριθμός εργαζομένων τους ήταν 122 άτομα. Βασισμένη σε Γερμανική τεχνογνωσία, η Silcio επένδυσε περισσότερα από €160.000.000 στην κατασκευή μίας άριστης παραγωγικής μονάδος στην Ελλάδα. Συνεργάστηκε με τους κορυφαίους Γερμανικούς οίκους Roth & Rau AG και Reis Robotics GmbH, και επανδρώθηκε από άρτια καταρτισμένο προσωπικό, το οποίο εκπαιδεύεται συνεχώς στο εξωτερικό. Οι τεχνικοί σύμβουλοι ήταν οι TST-Consultants GmbH και SunnySideUp GmbH.
Η Silcio παρήγαγε φωτοβολταϊκά κύτταρα και φωτοβολταϊκά Πλαίσια χρησιμοποιώντας σαν πρώτη ύλη πυρίτιο υψηλότατης καθαρότητας.
Τα φωτοβολταϊκά πλαίσια της Silcio χαρακτηρίζονταν από:  
  1. Υψηλή ποιότητα λόγω της αυτοματοποιημένης παραγωγής και των αυστηρών π. Ελέγχων
  2. Υψηλή απόδοση
  3. Χαμηλή ανακλαστικότητα
  4. Χαμηλό συντελεστή θερμικής ισχύος
  5. Αεριζόμενο κουτί διασύνδεσης
  6. Ενσωματωμένες διόδους διαφυγής
  7. Σφράγιση με ταινία για αυξημένη αντοχή στις καιρικές συνθήκες
  8. Πολύ ισχυρό γυαλί για αυξημένη αντοχή στο χαλάζι και τις καταπονήσεις
  9. Mατ μπλε χρώμα
Το Μάιο του 2018 η τουρκική Suoz Energy ανακοίνωσε ότι πρόκειται να μεταφέρει εντός έξι μηνών από την Ελλάδα στην Τουρκία τις γραμμές παραγωγής φωτοβολταϊκών του εργοστασίου στη Πάτρα.
iii) Η εταιρεία Stibetherm (Stel Solar) διαθέτει στη ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου στο Κιλκίς μονάδα συναρμολόγησης Φ/Β πλαισίων πολυ-κρυσταλλικού πυριτίου με ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 10 MWp. O μ μέγιστος αριθμός εργαζομένων τους ήταν 25 άτομα.
iv) Η HelioSphera διαθέτει μονάδα παραγωγής στη ΒΙΠΕ Τρίπολης. Η επένδυση αφορoύσε στη παραγωγική μονάδα φωτοβολταϊκών πλαισίων a-Si/μcSi (micromorph) – λεπτου υμενίου (thin film) δυνατότητας ετήσιας παραγωγής 500.000 πλαισίων, ή 60MWp ετησίως, προϋπολογισμού 200 εκατ. Ευρώ. H έναρξη λειτουργίας της παραγωγής φ/β πλαισίων πραγματοποιήθηκε στα μέσα 2009. Τα φ/β πλαίσια είχαν πιστοποίηση κατά IEC 61215 και IEC 61730. Ο μέγιστος αριθμός εργαζομένων τους ήταν 197 άτομα.
v) Η εταιρία Exel Solar εντός του 2009 είχε ξεκινήσει συναρμολόγηση φ/β πλαισίων κρυσταλλικού πυριτίου με μέγιστη ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 50 MWp. Η έδρα της βρίσκεται επίσης στην ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου, Κιλκίς. Τα φ/β πλαίσια είχαν πιστοποίηση κατά IEC 61215 και IEC 61730. Ο μέγιστος αριθμός εργαζομένων τους ήταν 120 άτομα.
vi) H εταιρεία Εnergy Solutions SA, (Όμιλος Βιοχάλκο) είναι εγκατεστημένη στη Βουλγαρία στην πόλη Πέρνικ. Η εταιρεία ξεκίνησε την συναρμολόγηση φωτοβολταϊκών πλαισίων κρυσταλλικού πυριτίου με δυναμικότητα 1 MWp ετησίως το 2005, κατόπιν το 2007 αύξησε την δυναμικότητα παραγωγής στα 15 MWp ετησίως. Τα φ/β πλαίσια είχαν πιστοποίηση κατά IEC 61215 και IEC 61730.
vii) Η εταιρεία Ηλιοδομή Α.Ε. είχε σχεδιάσει την κατασκευή μονάδας στη ΒΙΠΕ Σταυροχωρίου, Κιλκις, η οποία αν και εντάχθηκε στον αναπτυξιακό νόμο το 2001, αλλά λόγω οικονομικής δυσχέρειας της μητρικής τεχνικής εταιρίας ΘΕΜΕΛΙΟΔΟΜΗ η επένδυση δεν ολοκληρώθηκε αν και είχε κατασκευαστεί το 70% της υποδομής [3]. Η σχεδιαζόμενη δυναμικότητα θα ήταν ίση με 5 MW ετησίως και προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ. H μονάδα θα παρήγαγε επίσης ολοκληρωμένα κτιριακά φωτοβολταϊκά με δυναμικότητα 1,25 MW ετησίως [4]. 
Εικόνα 1: Άποψη εγκατάστασης και γραμμής παραγωγής της εταιρείας Sοlar Cells Hellas ΑΕ.

Εικόνα 2: Άποψη εγκατάστασης και γραμμής παραγωγής της εταιρείας Sοlar Cells Hellas ΑΕ.

Εικόνα 3: Άποψη εγκατάστασης και γραμμής παραγωγής της εταιρείας Sοlar Cells Hellas ΑΕ.

To 2011, οι μονάδες αυτές είχαν την μέγιστη παραγωγή τους (περί τα 75 MW) ενώ από το 2012 η λειτουργία τους μειώθηκε και τελικά έκλεισαν τους τελευταίους μήνες του 2012 και στις αρχές του 2013. Περίπου το 15-20% της παραγωγής τους εξήχθη στο εξωτερικό. Το εκτιμώμενο κόστος επενδύσεων σε αυτές τις μονάδες είναι  500 εκ. ευρώ. Οι μονάδες αυτές παραμένουν κλειστές ως σήμερα και παρόλο τις διαβεβαιώσεις υπουργών για προσπάθεια επαναλειτουργίας τους.
Εικόνα 4: Άποψη εγκαταστάσεων της Silcio και της Exel Group.

Εικόνα 5: Άποψη εγκαταστάσεων της Silcio και της Exel Group.

Εικόνα 6: Άποψη των ημιτελών εγκαταστάσεων της Ηλιοδομής και της Heliosphera.

Εικόνα 7: Άποψη των ημιτελών εγκαταστάσεων της Ηλιοδομής και της Heliosphera.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Solar Cells Hellas διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο φ/β σταθμών συνολικής ισχύος 400 MW στην Ελλάδα εκ των οποίων 300 MW είναι ιδιόκτητοι οι οποίοι έχουν υπαχθεί στις Διαδικασίες Στρατηγικών Επενδύσεων του Ν. 3894/2012 (Fast Track).
3) Λειτουργία δύο φ/β σταθμών με Ελληνικά φ/β για περίοδο επταετίας
3.1) Τεχνική περιγραφή των φ/β σταθμών
Η εταιρεία EGEnergy υλοποίησε το 2011 δύο φωτοβολταϊκούς (φ/β) σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο έδαφος, συνολικής ισχύος 39,6 kWp (19,8kWp έκαστος – «δίδυμοι» σταθμοί) σε δύο οικισμούς στη Ροδόπη (Διώνη και Ίμερος).
Ο κάθε σταθμός αποτελείται από τα φ/β πλαίσια, τις βάσεις στήριξης των φωτοβολταϊκών πλαισίων, τους μετατροπείς DC/AC δικτύου, την ηλεκτρολογική εγκατάσταση για την σύνδεση του σταθμού με το δίκτυο και την περίφραξη του γηπέδου εγκατάστασης. Ειδικότερα σε κάθε φ/β σταθμό έχουν χρησιμοποιηθεί ενενήντα (90) φ/β πλαίσια τεχνολογίας πολυκρυσταλλικού πυριτίου Silcio SE 220, ονομαστικής ισχύος 220W (ελληνικής κατασκευής) τα οποία έχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 19,8 kWp.
Τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου φ/β πλαισίου παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα [5]:

Πίνακας 1: Τεχνικά χαρακτηριστικά της φ/β γεννήτριας των σταθμών.

Τα βασικά πλεονεκτήματα του φ/β πλαισίου Silcio είναι: 
i) Yψηλή ποιότητα λόγω της αυτοματοποιημένης παραγωγής και των αυστηρών ποιοτικών ελέγχων.
ii) Θετική ταξινόμηση ισχύος (-0W/+4,99W).
iii) Χαμηλό θερμοκρασιακό συντελεστής ισχύος και  εξαιρετική συμπεριφορά σε χαμηλό φωτισμό.
iv) Πιστοποιημένο για συνολικό φορτίο ανέμου και χιονιού έως 5400 Pa.
v) Αεριζόμενο κουτί διασύνδεσης υψηλού βαθμού προστασίας (IP67) με εξαιρετική απαγωγή θερμότητας, ενσωματωμένες διόδους διαφυγής με σύστημα παθητικής ψύξης και ευκολία στη σύνδεση.
vi) Φ/β cells υψηλής απόδοσης με βελτιστοποιημένο σχεδιασμό και αυστηρή ταξινόμηση για ομοιομορφία και μεγιστοποίηση της παραγόμενης ενέργειας.
vii) Μεγάλη διάρκεια ζωής χάρη στην υψηλή ποιότητα υλικών και κατασκευής.
viii) Πιστοποίηση από το TÜV Intercert για αντοχή σε αλατονέφωση, σύμφωνα με το πρότυπο IEC61701:1995.
ix) Ειδικά επεξεργασμένο γυαλί για αυξημένη αντοχή στο χαλάζι και τις καταπονήσεις, καθώς και υψηλό συντελεστή απορρόφησης της ηλιακής ακτινοβολίας.
H Silcio έχει πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ISO 9001:2008, EN ISO 14001:2004 και OHSAS 18001:2007, ενώ τα φ/β πλαίσια είναι πιστοποιημένα από το TÜV INTERCERT σύμφωνα με τα πρότυπα IEC 61215 & EN 61730-1/2. H απόδοση των ΦB πλαισίων είναι εγγυημένη στο 90% της αρχικής απόδοσης στα 10 έτη από την παράδοση στον πελάτη και στο 80% της αρχικής στα 25 έτη. Αρχικά δίδονταν δεκαετής εγγύηση κατασκευαστή για αστοχία υλικών και κατασκευής ενώ μετέπειτα (7/2012) αυξήθηκε σε δωδεκαετία.
Οι προδιαγραφές του φ/β πλαισίου δίνεται στον πίνακα 2.
Πίνακας 2: Προδιαγραφές φ/β πλαισίου SE 220 [5].

Oι χαρακτηριστικές καμπύλες του φ/β πλαισίου σε συνάρτηση με την ακτινοβολία δίνονται στην εικόνα 11 [5].
Εικόνα 8: Χαρακτηριστικές καμπύλες του φ/β πλαισίου σε συνάρτηση με την ακτινοβολία.

Εικόνα 9: Η πίσω όψη των φ/β Silcio και η πινακίδα ενός φ/β πλαισίου.

Εικόνα 10: Η πίσω όψη των φ/β Silcio και η πινακίδα ενός φ/β πλαισίου.

Τα φ/β πλαίσια έχουν τοποθετηθεί σε βάσεις στήριξης σταθερής κλίσης τριάντα μοιρών (30°) με νότιο προσανατολισμό και συνολικό ύψος 2,05 m για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του σταθμού. Το συνολικό εμβαδόν επιφανείας φ/β είναι ίσο με 150,3 m². Σε κάθε στοιχειοσειρά εγκαταστάθηκαν φ/β γεννήτριες ίδιας κατηγορίας ρεύματος (current class) ώστε να περιορίζονται οι απώλειες λόγω ηλεκτρικής ανομοιομορφίας (mismatch). Η κατάταξη (sorting) πραγματοποιήθηκε σε τρεις κατηγορίες ρεύματος σύμφωνα με το αρχείο μετρήσεων των φ/β γεννητριών από τον κατασκευαστή (flash report).
Η απόσταση μεταξύ των βάσεων είναι μεγαλύτερη από 4 m ώστε να μην παρατηρούνται προβλήματα σκίασης μεταξύ των βάσεων. Οι βάσεις που χρησιμοποιηθούν είναι της  Ελληνικής εταιρείας Αlumil Solar και είναι αρθρωτές.Η εγκατάσταση των Φ/Β πλαισίων έχει πραγματοποιηθεί σε σταθερά μεταλλικά ικριώματα υπό κλίση, κατάλληλα πακτωμένα στο έδαφος. Η πάκτωση των βάσεων έχει γίνει χωρίς τη χρήση σκυροδέματος (με πασαλόμπηξη).
Έχουν εγκατασταθεί 3 μονοφασικοί μετατροπείς (αντιστροφείς δικτύου – grid inverters). Οι μετατροπείς αυτοί είναι τύπου Sunny Mini Central SΜC 7000TL (με μέγιστη εξερχόμενη ισχύ 7 kWe έκαστος), κατασκευής SMA Γερμανίας.
Οι αντιστροφείς αυτοί είναι εξωτερικού τύπου και ο καθένας τους συνδέεται στην είσοδο υποπίνακα συνεχούς ρεύματος. Η ηλεκτρολογική εγκατάσταση αποτελείται από πίνακες στους οποίους οδηγούμε την έξοδο DC (συνεχούς τάσης) των πλαισίων και από εκεί στους αντιστροφείς, παρεμβάλλοντας ασφάλειες για την προστασία από υπερεντάσεις και βραχυκυκλώματα.
Χρησιμοποιήθηκε ένας πίνακας για την AC καλωδίωση εξωτερικού τύπου στον οποίο οδηγούμε τις εξόδους των αντιστροφέων και παίρνουμε σαν έξοδο τις τρεις φάσεις τις οποίες με την σειρά τους τις οδηγούμε στον μετρητή της ΔΕΔΔΗΕ ο οποίος είναι συνδεδεμένος στην χαμηλή τάση. Ο πίνακας AC εμπεριέχει προστατευτικές διατάξεις από υπερεντάσεις, αντικεραυνικές προστασίες έναντι των κρουστικών τάσεων καθώς και ηλεκτρονόμους αντί-ηλεκτροπληξίας.
Ο αντικεραυνικός και αντί-υπερτασικός εξοπλισμός που έχει εγκατασταθεί είναι της Ελληνικής εταιρείας Raycap. Η καλωδίωση της ηλεκτρικής εγκατάστασης έχει πραγματοποιηθεί υπόγεια ενώ ο ενταφιασμός των αγωγών έχει γίνει σε βάθος 0,80m και πλάτος 0,40m. Για την γείωση της εγκατάστασης πραγματοποιήθηκε τρίγωνο γείωσης με την χρήση ηλεκτρόδιων γείωσης χαλκού, οι πλευρές του οποίου έχουν μήκος 4m ενώ τα ηλεκτρόδια γείωσης τοποθετούνται σε βάθος 3m.
Ο αγωγός γείωσης διατομής 16 mm² διασχίζει περιμετρικά την εγκατάσταση συνδέοντας όλες τις μεταλλικές βάσεις. Εξαιτίας του τρόπου εγκατάστασης των βάσεων (πακτωμένες στο έδαφος σε βάθος 1,30 m χωρίς την χρήση σκυροδέματος) αυξάνεται η ασφάλεια της εγκατάστασης από πλευράς προστασίας ενάντια στους κεραυνούς.
Η περίφραξη της εγκατάστασης είναι με πλέγμα εν θερμό γαλβανισμένο ύψους 2,2m και αποτελείται από συρματόπλεγμα ύψους 2,0 m στηριζόμενο σε γαλβανιζέ πασσάλους ιδίου ύψους ανά 3,5 m πακτωμένους σε συνεχές συμπαγές τοιχίο ελαφρώς οπλισμένου σκυροδέματος, ύψους 0,30 m από το έδαφος, πάχους 0,2 m, με θεμέλιο διατομής 50/20 cm. Για την είσοδο στην εγκατάσταση έχει κατασκευαστεί μεταλλική δίφυλλη πόρτα με συρματόπλεγμα, ολικού ανοίγματος 4,0 m και ύψους 2,2 m, στηριζόμενη σε γαλβανιζέ πασσάλους.
O κάθε σταθμός διαθέτει μετεωρολογικό σταθμό Sunny Sensorbox και μετρητικά όργανα μέτρησης θερμοκρασίας περιβάλλοντος, πλάτης φ/β, ηλιακής ακτινοβολίας και ταχύτητας ανέμου. Στον χώρο είναι εγκατεστημένο κλειστό κύκλωμα καμερών (CCTV) και υπάρχει τηλεμετάδοση εικόνας και ήχου.
Η παρακολούθηση της παραγωγής και της λειτουργίας των μετατροπέων δικτύου και του μετεωρολογικού σταθμού, πραγματοποιείται μέσω του συστήματος τηλεπαρακολούθησης και καταγραφής Sunny WebBox, για έλεγχο του συστήματος και παρακολούθηση των δεδομένων μέσω Internet, σε τοπικό Η/Υ και σε απομεμακρυσμένο κεντρικό σημείο μέσω Ιnternet (Sunny Portal website), το οποίο καταγράφει σε πραγματικό χρόνο την ισχύ και τις επιμέρους παραμέτρους της εγκατάστασης και υπολογίζει το βαθμό απόδοσής της.
Η διάγνωση και επικοινωνία πραγματοποιείται ασύρματα µέσω GSM modem. Τα δεδομένα λειτουργίας και από τον μετεωρολογικό σταθμό συλλέγονται ανά 15min και αποθηκεύονται σε κάρτα μνήμης (SD card) ενώ είναι διαθέσιμα και μέσω της ιστοσελίδας Sunny Portal.
Εικόνα 11: O φ/β σταθμός της Διώνης (αριστερά) και του Ιμέρου (δεξιά) στη Π.Ε. Ροδόπης.

Εικόνα 12: O φ/β σταθμός της Διώνης (αριστερά) και του Ιμέρου (δεξιά) στη Π.Ε. Ροδόπης.

Oι σταθμοί τέθηκαν σε λειτουργία στις 8/2/2011 και λειτουργούν ως σήμερα χωρίς κάποιο ιδιαίτερο τεχνικό πρόβλημα.
3.2) Εμπειρίες από την επταετή λειτουργία
Για την αποδοτική λειτουργία τους και τη μεγιστοποίηση της ενεργειακής τους παραγωγής απασχολούνται μερικώς δύο άτομα το έτος με περίπου 40-60 ανθρωποώρες εργασίας. Οι εργασίες που πραγματοποιούνται είναι η κοπή χόρτων, το πλύσιμο των φ/β γεννητριών, η σύσφιξη των βάσεων αλλά και των συνδέσεων στους ηλεκτρικούς πίνακες, ο οπτικός αλλά και μέσω φορητού Η/Υ έλεγχος της λειτουργίας όλης της εγκατάστασης καθώς και η επανεκκίνηση του τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού εξαιτίας προβλημάτων του δικτύου κινητής τηλεφωνίας.
Ανά έτος πραγματοποιείται αξιολόγηση λειτουργίας των σταθμών και εντοπισμός τμημάτων του εξοπλισμού που χρήζουν συντήρησης ή αντικατάστασης, ενώ πραγματοποιείται και ενημέρωση του λογισμικού των μετατροπέων για την βέλτιστη λειτουργία τους.
Τα σφάλματα των σταθμών περιορίζονται σε παύσεις λειτουργίας μετρητικών οργάνων του μετεωρολογικού σταθμού και μια φορά στην αρχή λειτουργίας του ενός έργου σταμάτησε τη λειτουργία του ένας μετατροπέας δικτύου, ο οποίος αντικαταστάθηκε με νέο σε λίγες ημέρες.
Δύο φ/β πλαίσια στάλθηκαν τον Μάιο του 2013 για ανακύκλωση μέσω του Πανευρωπαϊκού φορέα PV Cycle, εξαιτίας θραύσης του γυαλιού τους (χτύπημα από πέτρες που εκσφενδονίστηκαν κατά τη κοπή των χόρτων).
Η αποστολή τους έγινε στην εταιρεία Εngaia Α.Ε στη Θεσσαλονίκη που είναι μέλος του φορέα PV Cycle, χωρίς κάποια χρέωση για την ανακύκλωση τους. Τα δύο φ/β πλαίσια αλλάχθηκαν με νέα από την εταιρεία Silcio τον Ιούνιο του 2012. Επίσης έχουν αντικατασταθεί κάποιες κάμερες που παρουσίασαν δυσλειτουργία.
Για τα φ/β πλαίσια δεν είχαμε κάποιο πρόβλημα λειτουργίας, υπό-απόδοσης ή εμφάνισης του φαινομένου PID.
3.4) Aποτελέσματα μέτρησης απόδοσης (Ι-V καμπύλες) – θερμογράφησης
Τον Αύγουστο του 2015 πραγματοποιήθηκαν στο έργο από εξωτερική ανεξάρτητη εταιρεία συντήρησης φ/β σταθμών, οι παρακάτω εργασίες: α. Μέτρηση της απόδοσης των φ/β πλαισίων (I-V),  β. Μέτρηση της αντίστασης μόνωσης (Riso) των καλωδίων DC και γείωσης και γ. Θερμογράφηση φ/β πλαισίων και ηλεκτρικών πινάκων.
Για τη μέτρηση των φ/β πλαισίων χρησιμοποιήθηκε το διακριβωμένο όργανο TRIKARISEN, για τη μέτρηση της αντίστασης μόνωσης των καλωδίων DC και αντίστασης γείωσης, Metrel Eurotest 61557. Η θερμογράφηση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση της θερμοκάμερας FLIR.
Από τις καμπύλες μέτρησης I-V και την θερμογράφηση, η απόδοση των φ/β γεννητριών είναι ικανοποιητική χωρίς σημαντικές αποκλίσεις από τις ονομαστικές τιμές που ορίζει ο κατασκευαστής. Δεν παρουσιάστηκε κάποιο πρόβλημα στις μετρήσεις αντίστασης μόνωσης των καλωδίων, ούτε και  στις καμπύλες Ι-V των στοιχειοσειρών.
Από τη θερμογράφηση των ηλεκτρολογικών πινάκων δεν παρουσιάστηκε κάποιο πρόβλημα στο εσωτερικό τους και στα επιμέρους ασφαλιστικά μέσα. Η απόκλιση των φ/β πλαισίων στο έργο του Ιμέρου, ανά επίπεδο μετατροπέα ήταν -3,4 % (-5,8%, -2,0%, -2,4%), ενώ στο έργο της Διώνης ήταν ίσο με -0,2% (-1,7%, +0,8%, +0,7%). Μετά από 4,5 έτη λειτουργίας αναμενόταν να υπάρχει σύμφωνα με τον κατασκευαστή πτώση στην απόδοση 4,5%.
Εικόνα 13: Τα αποτελέσματα της μέτρησης καμπύλης I-V για τα 30 φ/β πλαίσια για τον μετατροπέα 1 του φ/β σταθμού της Διώνης.

Στις εικόνες 14,15 δίνονται οι θερμογραφικές απεικονίσεις για τμήματα των φ/β πλαισίων.
Εικόνα 14: Θερμογραφικές απεικονίσεις φ/β πλαισίων από τους δύο σταθμούς.

Εικόνα 15: Θερμογραφικές απεικονίσεις φ/β πλαισίων από τους δύο σταθμούς.

3.4) Ενεργειακή αποδοτικότητα
Η μέση ετήσια ενεργειακή αποδοτικότητα των φ/β σταθμών για την υπό μελέτη επταετία (1/3/2011-28/2/2018) είναι ίση 1573 kWh/kWp (Διώνη)  και 1597 kWh/kWp (Ίμερος – νοτιότερη θέση σε σχέση με τη Διώνη).
Εικόνα 16: Ετήσια ενεργειακή αποδοτικότητα των δύο υπό μελέτη φ/β σταθμών.

Στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η σύγκριση της μέσης ενεργειακής απόδοσης φ/β σταθμών στην ηπειρωτική Ελλάδα [2] με τους δύο υπό μελέτη σταθμούς για την 4ετία 2014-2017. Το αποτέλεσμα είναι ότι αν και οι δύο σταθμοί βρίσκονται σε θέσεις από τις πιο βόρειες της χώρας η απόδοση τους είναι 3,2% – 4,8% πιο υψηλή από το μέσο όρο των φ/β έργων στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Πίνακας 2: Σύγκριση της μέσης ενεργειακής απόδοσης των δύο φ/β σταθμών σε σχέση με το μέσο όρο των φ/β σταθμών της ηπειρωτικής Ελλάδας.

3) Συμπεράσματα

Η πορεία της ελληνικής βιομηχανίας φ/β αποτέλεσε μοχλό ανάπτυξης των τοπικών οικονομιών, εξαγωγικό τομέα της οικονομίας αλλά και απασχόλησε περί τους 800 εργαζομένους (άμεσες θέσεις εργασίας) φανερώνει την έλλειψη ορθολογικής ενεργειακής πολιτικής, της ανεπάρκειας γνώσεων του τομέα και διορατικότητας των πολιτικών ηγεσιών στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Πολιτεία δεν πήρε κανένα μέτρο ενίσχυσης ή προστασίας της Ελληνικής Βιομηχανίας φ/β αλλά και των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν. Οι μονάδες παραγωγής φ/β παραμένουν εδώ και τέσσερα χρόνια κλειστές χωρίς κανένα ορατό σημάδι ότι θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν ενώ ο εξοπλισμός της Silcio – Piritium εξαγοράστηκε από Τουρκικό όμιλο. Δε θα πρέπει να λησμονηθεί ότι αρκετές βιομηχανίες φ/β έλαβαν επιδότηση από τον Αναπτυξιακό Νόμο.
Το κλείσιμο αυτών των εργοστασίων πέρα από τα προαναφερθέντα προβλήματα που δημιούργησε στην οικονομία και την απασχόληση, έχει δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από φ/β, οι οποίοι διαθέτουν ελληνικά φ/β και πλέον δεν έχουν τη παροχή εγγυήσεων και υποστήριξης. Η μοναδική λύση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η αντικατάσταση των φ/β πλαισίων (αν υπάρξει ανάγκη) με ίδιας ισχύος και παρόμοιων ηλεκτρικών χαρακτηριστικών.
Παρατέθηκαν οι εμπειρίες από την επταετή λειτουργία (3/2011-2/2018) δύο φ/β σταθμών (στο έδαφος – σταθερές βάσεις) ονομαστικής ισχύος 19,8 kWp στη Ροδόπη οι οποίοι διαθέτουν ελληνικής παραγωγής πολυκρυσταλλικά φ/β Silcio (κατασκευασμένα στη Πάτρα) ισχύος 220 Wp. Η αποτίμηση της λειτουργίας τους δόθηκε μέσα από τα σφάλματα που προέκυψαν, την ενεργειακή τους παραγωγή, τα αποτελέσματα της μέτρησης της απόδοσης των πλαισίων (I-V) των φ/β σταθμών αλλά και της θερμογράφησής τους που πραγματοποιήθηκε από ανεξάρτητη εταιρεία.
Η μέση ετήσια ενεργειακή αποδοτικότητα των φ/β σταθμών για την υπό μελέτη επταετία είναι πολύ υψηλή και ξεπερνά και το μέσο όρο απόδοσης των φ/β σταθμών στην ηπειρωτική Ελλάδα (τελευταία τετραετία ως περίοδος σύγκρισης). Από τις  καμπύλες μέτρησης I-V και τη θερμογράφηση, η απόδοση των φ/β πλαισίων είναι ικανοποιητική χωρίς σημαντικές αποκλίσεις από τις ονομαστικές τιμές που ορίζει ο κατασκευαστής (μικρότερη από την αναμενόμενη).
Τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν αποδεικνύουν ότι τα ελληνικά φ/β είναι υψηλής απόδοσης και αξιοπιστίας και μετά από έπτά χρόνια λειτουργίας τους, λειτουργούν χωρίς κανένα είδους πρόβλημα και με υψηλή απόδοση.
* Άρθρο του Κωνσταντίνου Γκαράκη / Ενεργειακού Μηχανικού ΜSc, MA / Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Βιβλιογραφία

[1] Ψωμάς Σ., 2016 «Η εγχώρια προστιθέμενη αξία των φωτοβολταϊκών» σελ. 2-4 Διαθέσιμο ΕΔΩ
[2] Τσελέπης Σ., 2010 «Η συμμετοχή Φ/Β συστημάτων στην επίτευξη του εθνικού στόχου ηλεκτροπαραγωγής το 2020», ΚΑΠΕ, 4ο Εθνικό Συνέδριο, 10-12 Μαϊου 2010, Αθήνα
[3] Κώτσης.Β, 14.08.2010 «Αποκαθήλωση για την ιστορική Θεμελιοδομή», εφημερίδα «Το Βήμα». Διαθέσιμο ΕΔΩ
[4] Ανώνυμο , 02.04.2002 «Φωτοβολταϊκά στον Αθήνα 2004 από την Ηλιοδομή», εφημερίδα «Η Καθημερινή». Διαθέσιμο ΕΔΩ
[5] Tεχνικό Φυλλάδιο φ/β Silcio. Έκδοση Απρίλιος 2010. Αρχείο των έργων.