" Την Μελέτη Επάρκειας Ισχύος για την οποία λαμβάνονται οι πλέον πρόσφατες προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ για την εξέλιξη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, όπως αυτές συμπεριλαμβάνονται στο υποβληθέν προς έγκριση σχέδιο του ΔΠΑ 2018–2027, δημοσίευσε σήμερα (30/5) ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Σκοπός της Μελέτης Επάρκειας Ισχύος είναι η επισήµανση ενδεχόµενου µελλοντικού κινδύνου σχετικά µε την ικανότητα του συστήµατος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να ανταποκριθεί επαρκώς στην προβλεπόµενη εξέλιξη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια των επόµενων ετών.
Επιπλέον, η Μελέτη αυτή επιτρέπει τον προσδιορισµό των απαιτήσεων σε νέα εγκατεστηµένη ισχύ παραγωγής, έτσι ώστε να ικανοποιούνται µε ασφάλεια οι ανάγκες της ζήτησης κατά τη διάρκεια της υπό εξέτασης περιόδου.
Η Μελέτη Επάρκειας Ισχύος συνοψίζει τις προβλέψεις – εκτιµήσεις του ∆ιαχειριστή σχετικά µε τη µελλοντική επάρκεια του συστήµατος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και δεν αποτελεί πρόταση ‘βέλτιστης’ ανάπτυξής του. Στη µελέτη αυτή εξετάζεται η επάρκεια ισχύος του συστήµατος κάτω από συγκεκριµένες υποθέσεις και παραδοχές όσον αφορά την εξέλιξη της ζήτησης και του µίγµατος παραγωγής.
Τα σενάρια που διαµορφώνονται βασίζονται στα πλέον πρόσφατα δεδοµένα που υπάρχουν στη διάθεση του ∆ιαχειριστή, θεωρώντας ότι κατά τη διάρκεια της υπό εξέτασης περιόδου δεν συµβαίνει κάποια δραστική µεταβολή. Με άλλα λόγια, επιχειρείται να δοθεί µια ρεαλιστική απεικόνιση της κατάστασης του συστήµατος παραγωγής για την υπό εξέταση περίοδο, ενώ η παρουσίαση εναλλακτικών σεναρίων επιτρέπει στον αναγνώστη να διαµορφώσει τα δικά του συµπεράσµατα, λαµβάνοντας υπόψη την εκτίµησή του σχετικά µε την εξέλιξη των παραµέτρων αβεβαιότητας αλλά και συνεκτιµώντας την ευαισθησία της επάρκειας του συστήµατος ως προς αυτές.
Τα κυριότερα µεγέθη που καθορίζουν την επάρκεια του συστήµατος παραγωγής για αξιόπιστη εξυπηρέτηση της ζήτησης (ενέργειας και αιχµής) είναι:
* Η εξέλιξη του φορτίου (ζήτηση ισχύος και ενέργειας).
* Η διαθεσιµότητα των µονάδων παραγωγής.
* Οι συνθήκες υδραυλικότητας.
* Η διαθεσιµότητα ισχύος για εισαγωγές από τις διασυνδέσεις.
* Ο βαθµός διείσδυσης µονάδων ΑΠΕ.
Η πιο κρίσιµη παράµετρος των µονάδων παραγωγής όσον αφορά τη συµβολή τους στην επάρκεια του συστήµατος παραγωγής, είναι η διαθεσιµότητά τους. Οι µονάδες µπορεί να είναι εκτός λειτουργίας, είτε λόγω προγραµµατισµένης συντήρησης, είτε λόγω τυχαίας βλάβης. Οι τυχαίες βλάβες µπορεί να έχουν δυσµενή επίπτωση στην επάρκεια του συστήµατος, καθώς και η εµφάνισή τους αλλά και η διάρκειά τους έχουν απρόβλεπτο χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό, η επίδραση της απρόβλεπτης µη διαθεσιµότητας των µονάδων παραγωγής λόγω τυχαίων βλαβών λαµβάνεται υπόψη µε πιθανοτική προσοµοίωση της λειτουργίας των µονάδων παραγωγής. Αναφορικά µε τις υπόλοιπες παραµέτρους που επηρεάζουν την επάρκεια του συστήµατος, λόγω του στοχαστικού τους χαρακτήρα, η επίδρασή τους εκτιµάται µε την ανάλυση εναλλακτικών σεναρίων και υποθέσεων.
Η επάρκεια του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής εκφράζεται µέσω των δεικτών αξιοπιστίας LOLE (Loss of Load Expectation) και EUE (Expected Unserved Energy), οι οποίοι υπολογίζονται µέσω πιθανοτικής προσοµοίωσης. Στα πλαίσια της παρούσας Μελέτης Επάρκειας Ισχύος για την περίοδο 2017–2027 η επάρκεια του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής εκτιµάται για δύο σενάρια αναφορικά µε τη συµβολή των διασυνδέσεων (Με και Χωρίς ∆ιασυνδέσεις).
Στα κεφάλαια 2 έως 5 παρουσιάζονται αναλυτικά ιστορικά στοιχεία καθώς και οι υποθέσεις που έχουν ληφθεί υπόψη στην παρούσα µελέτη σχετικά µε την εξέλιξη της ζήτησης, την εξέλιξη του παραγωγικού δυναµικού κατά τη διάρκεια της υπό εξέτασης περιόδου αλλά και την αξιοποίηση των διεθνών διασυνδέσεων.
Στο κεφάλαιο 6 παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα της πιθανοτικής προσοµοίωσης του Ελληνικού συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής για την περίοδο 2017 – 2027 κάτω από τις συγκεκριµένες υποθέσεις και παραδοχές που περιγράφονται στα κεφάλαια 2 έως 5, ενώ επίσης παρουσιάζονται και εναλλακτικά αποτελέσµατα βάσει των οποίων εκτιµάται η επίδραση κάποιων παραγόντων στην επάρκεια του συστήµατος.
Αναλυτικότερα:
Στη μελέτη εξετάστηκε η επάρκεια του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής για την περίοδο 2017-2027 και εκτιµήθηκε πιθανοτικά µέσω του υπολογισµού των δεικτών αξιοπιστίας LOLE (Loss of Load Expectation) και EUE (Expected Unserved Energy). ∆ιαµορφώθηκε ένα βασικό σενάριο, το Σενάριο Αναφοράς, για την εξέλιξη του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής, στο οποίο προβλέπεται η ένταξη µόνο νέων µονάδων που είναι σε προχωρηµένο στάδιο ανάπτυξης και η θεώρηση ότι η κατασκευή τους θα ολοκληρωθεί εντός του χρονικού ορίζοντα της µελέτης µπορεί να θεωρηθεί σχετικά ασφαλής. Ειδικότερα, για τους σκοπούς της µελέτης, θεωρείται ότι η µονάδα V της Μεγαλόπολης θα λειτουργεί µε την πλήρη της ισχύ από το 2019 (µέχρι τότε θα λειτουργεί µε µειωµένη ισχύ), ενώ η µονάδα της Πτολεµαΐδας V έχει θεωρηθεί ότι θα ενταχθεί το 2022.
Για τις µονάδες των ΑΗΣ Αµυνταίου και Καρδιάς που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς παρέκκλισης περιορισµένης διάρκειας του άρθρου 33 της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ έχει θεωρηθεί ένα σενάριο βέλτιστης αξιοποίησης των υπολειπόµενων ωρών τους, λαµβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες τηλεθέρµανσης, βάσει του οποίου οι µονάδες αποσύρονται στο τέλος του 2019 (αρχές του 2020 για τις µονάδες Καρδιά Ι και ΙΙ). Επιπλέον, έχει ληφθεί υπόψη το εκτεταµένο πρόγραµµα περιβαλλοντικών αναβαθµίσεων των µονάδων του ΑΗΣ Αγ. ∆ηµητρίου, σύµφωνα µε το οποίο µέχρι τουλάχιστον τον Αύγουστο του 2018 θα είναι συνεχώς εκτός λειτουργίας µια από τις µονάδες Ι – IV. Παράλληλα, έχει ληφθεί υπόψη και ένα σενάριο διείσδυσης ΑΠΕ, το οποίο λαµβάνει υπόψη και τις ΑΠΕ που αναµένεται να εγκατασταθούν και στα υπό διασύνδεση νησιά. Αναφορικά µε την εξέλιξη της ζήτησης διαµορφώθηκαν και εξετάστηκαν τρία σενάρια (Ήπιο, Αναφοράς και Ακραίο), τα οποία αντιστοιχούν σε µέσο ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης 0.5%, 0.9% και 1.3% αντίστοιχα για το ηπειρωτικό σύστηµα.
Οι προβλέψεις ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας και αιχµής και των τριών σεναρίων συµπεριλαµβάνουν τη ζήτηση των υπό διασύνδεση Κυκλάδων από το 2017 και της Κρήτης από το 2025, ενώ κατά την περίοδο 2020 – 2024 (λειτουργία της AC διασύνδεσης της Κρήτης) συµπεριλαµβάνουν ακραία σταθερή εξαγωγή προς Κρήτη της τάξεως των 200 MW. Υπολογίστηκαν οι δείκτες αξιοπιστίας του συστήµατος παραγωγής τόσο σε συνθήκες διασυνδεδεµένης, όσο και αυτόνοµης λειτουργίας (δηλαδή χωρίς διασυνδέσεις) για την περίοδο 2017 – 2027 για το υιοθετούµενο σενάριο εξέλιξης του παραγωγικού δυναµικού (Σενάριο Αναφοράς), σε συνδυασµό µε όλα τα σενάρια εξέλιξης της ζήτησης (ήπιο, βασικό και ακραίο σενάριο) και όλα τα σενάρια υδραυλικότητας (ξηρό, µέσο και υγρό έτος).
Επιπλέον, εξετάστηκε και ένα Σενάριο Μειωµένης Λιγνιτικής ∆ιαθεσιµότητας, στο οποίο θεωρήθηκε µείωση της παραγωγικής ικανότητας των λιγνιτικών µονάδων κατά 10% διατηρώντας ίδιες τις λοιπές υποθέσεις του Σεναρίου Αναφοράς, σε συνδυασµό µε όλες τις άλλες παραµέτρους αβεβαιότητας. Για κάθε σενάριο εξετάστηκε η ικανότητα του συστήµατος παραγωγής να ικανοποιήσει τη ζήτηση, δηλαδή εάν ικανοποιείται το υιοθετούµενο κριτήριο αξιοπιστίας των 3 ωρών/έτος για το δείκτη LOLE. Στη συνέχεια, για κάθε σενάριο και έτος προσδιορίστηκε η συνολική καθαρή ισχύς που απαιτείται για την ικανοποίηση του υιοθετούµενου κριτηρίου. Για το σκοπό αυτό, για κάθε σενάριο, προσοµοιώθηκε η λειτουργία του συστήµατος παραγωγής θεωρώντας τη διαδοχική ένταξη θερµικής ισχύος σε βήµατα των 50 MW µε στόχο την επίτευξη του κριτηρίου αξιοπιστίας για κάθε έτος.
Συνοψίζοντας τα αποτελέσµατα της µελέτης, µπορούν να εξαχθούν τα παρακάτω συµπεράσµατα:
* Η επάρκεια του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής κατά την επόµενη δεκαετία θα εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τη συµβολή των διασυνδέσεων. Εφόσον είναι εφικτές εισαγωγές ενέργειας στα επίπεδα των περασµένων ετών, φαίνεται ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το σύστηµα θα µπορεί να ανταπεξέλθει επαρκώς στις απαιτήσεις της ζήτησης, υπό τις προϋποθέσεις που περιγράφονται στα εξεταζόµενα σενάρια (Αναφοράς και Μειωµένης Λιγνιτικής ∆ιαθεσιµότητας), καθώς οι τιµές του δείκτη LOLE καθ’ όλη την υπό εξέταση περίοδο 2017 – 2027 είναι σηµαντικά χαµηλότερες του υιοθετούµενου κριτηρίου αξιοπιστίας, ανεξαρτήτως των θεωρούµενων υποθέσεων. Αντιθέτως, σε συνθήκες αυτόνοµης λειτουργίας η αξιοπιστία του συστήµατος κρίνεται ανεπαρκής στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
* Η ταυτόχρονη απόσυρση των µονάδων των ΑΗΣ Καρδιάς και ΑΗΣ Αµυνταίου την δηµιουργεί κίνδυνο για την επάρκεια του συστήµατος κατά τη διετία 2020-2021, καθώς ο δείκτης LOLE αυξάνει σηµαντικά. Ιδίως υπό δυσµενείς συνθήκες (ξηρό υδραυλικό έτος) η αξιοπιστία του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής µπορεί να χαρακτηριστεί ως ανεπαρκής, παρά τη συµβολή των διασυνδέσεων.
* Η αναµενόµενη ένταξη της νέας µονάδας Πτολεµαΐδας V στις αρχές του 2022 φαίνεται τα αντισταθµίζει την απώλεια των µονάδων των ΑΗΣ Καρδιάς και ΑΗΣ Αµυνταίου, βελτιώνοντας τις τιµές του δείκτη LOLE και διατηρώντας τις, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, σε ιδιαίτερα χαµηλές τιµές µέχρι το 2025, θεωρώντας τυπική συµβολή των διασυνδέσεων. Παρά τη βελτίωση των δεικτών αξιοπιστίας συγκριτικά µε τη διετία 2020 – 2021, η ικανοποίηση της ζήτησης φαίνεται ότι θα εξαρτάται σε σηµαντικό βαθµό από τις εισαγωγές καθώς η αξιοπιστία του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής σε συνθήκες αυτονοµίας κρίνεται ακόµα ανεπαρκής, ιδίως υπό δυσµενείς συνθήκες. Τυχόν καθυστέρηση στην ένταξη της νέας αυτής µονάδας θα έχει δυσµενείς επιπτώσεις στην επάρκεια του συστήµατος, ενώ ο αυξηµένος κίνδυνος µη επαρκούς κάλυψης της ζήτησης θα παραµένει και µετά τη διετία 2020-2021, µέχρι την ένταξή της.
* Η ανάληψη της συνολικής ζήτησης της Κρήτης αρχές του 2025 και η απόσυρση της Μεγαλόπολης III στο τέλος του 2025 έχουν ως αποτέλεσµα την εκ νέου αύξηση των τιµών του δείκτη LOLE, καθιστώντας το σύστηµα ηλεκτροπαραγωγής πλήρως εξαρτηµένο από τις διασυνδέσεις.
Είναι φανερό, σημειώνει ο ΑΔΜΗΕ, ότι οι παραπάνω διαπιστώσεις για την επάρκεια του συστήµατος έχουν ισχύ µόνο εφόσον δεν αποσυρθούν και άλλες µονάδες, πέραν των προβλεπόµενων, κατά τη διάρκεια της επόµενης δεκαετίας. Πρέπει να τονιστεί ότι ο χαρακτηρισµός του συστήµατος ηλεκτροπαραγωγής ως επαρκές για ένα έτος στα πλαίσια της Μελέτης Επάρκειας Ισχύος σε καµία περίπτωση δεν αποκλείει το ενδεχόµενο να µην καλυφθεί πλήρως η ζήτηση, ιδίως κάτω από ιδιαίτερα δυσµενείς συνθήκες, όµως εκτιµάται ότι, εάν απαιτηθεί, το µέγεθος και η συχνότητα των περικοπών θα είναι εντός ανεκτών ορίων.
Φαινόµενα όπως η πρόσφατη κρίση ΦΑ, η οποία ήταν αποτέλεσµα ενός συνδυασµού ιδιαίτερα δυσµενών συνθηκών (έλλειψη καυσίµου, αυξηµένη ζήτηση, περιορισµός της λειτουργίας των µονάδων ΦΑ, ταυτόχρονη βλάβη δύο λιγνιτικών µονάδων, µηδενική συµβολή των ΑΠΕ και η διασύνδεση µε την Ιταλία εκτός λειτουργίας), δεν αναιρούν τα συµπεράσµατα της Μελέτης Επάρκειας Ισχύος καθώς αποτελούν βραχυπρόθεσµους κινδύνους που εµπίπτουν στα θέµατα ασφάλειας τροφοδότησης (security of supply), η αντιµετώπιση των οποίων δεν επιτυγχάνεται µε επαύξηση του παραγωγικού δυναµικού, αλλά την εφαρµογή άλλων µέτρων.
Δείτε όλο το κείμενο της μελέτης, εδώ.
